Άγνωστες αρχαίες πόλεις στην Ακαρνανία κρύβουν μυστήριο και αποτελούν πρόκληση για τη νέα τεχνολογία

Πάμπολλες άγνωστες αρχαίες πόλεις στην Ακαρνανία κρύβουν μυστήριο και αποτελούν πρόκληση για τη νέα τεχνολογία, αλλά…
Στη “ζούγκλα” που καλύπτει την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά στην περιοχή μας, ας χρησιμοποιηθεί η τεχνολογία lidar που χρησιμοποιείται αρχαιολογικές έρευνες σε … ζούγκλες στην Καμπότζη, στην Ονδούρα, σε περιόχες των Μάγια και των Ίνκας και λειτουργεί μέσω της εκπομπής παλμών λέιζερ από αεροσκάφος προς το έδαφος, με στόχο τη δημιουργία ενός λεπτομερούς τρισδιάστατου χάρτη.

Του Γιώργου Π. Μπαμπάνη

Τί κοινό μπορεί να έχει η επιστήμη της αρχαιολογίας με αυτή των μαθηματικών; Κρίνω εξ ιδίων, η ταπεινότητά μου απαντά δυνατά: Μα, φυσικά, την πρόκληση! Που είναι για δυνατούς και δεινούς λύτες τόσο στη λύση μαθηματικών γρίφων όσο και στη συλλογή αρχαιολογικών δεδομένων και την αναζήτηση, τον εντοπισμό μίας αρχαίας πόλης και αποκάλυψη της πραγματικής ονομασίας και θέσης της !

Και οι δύο επιστήμες κρύβουν το μυστήριο, την αναζήτηση που οδηγούν σε αποτελέσματα που μόνο το νου ξεσηκώνει! Έτσι στην αδιάφορη και συνεχώς ερημούμενη περιοχή της Ακαρνανίας υπάρχει ένας μέγας αρχαιολογικός θησαυρός που που όλο μυστήρια, τα οποία μπορεί να αποκαλύψει μόνο μία ειδική επιστημονική έρευνα και τα οποία θα συμβάλουν στη γνώση της πραγματικής ιστορίας και σίγουρα σε σημαντικές προσθήκες και αλλαγές στις έως τώρα αρχαιολογικές σελίδες, μελέτες και βιβλιογραφία.

Εκτός από τις γνωστές αρχαίες πόλεις της περιοχής όπως, για παράδειγμα, οι Οινιάδες, η Στράτος, τα Κόροντα, ο αρχαίος Αστακός, η Αλυζία, που κινδυνεύουν με άμεσο αφανισμό και αυτές διότι τόσα χρόνια αδιαφορούμε για την ανάδειξη και αξιοποίηση της πολιτιστικής κληρονομιάς, στο εντυπωσιακό βιβλίο “Οι πόλεις της αρχαίας Ακαρνανίας και οι επικράτειές τους” του Νικόλα Φαράκλα (1996, πηγή “Αριάδνη”), απαριθμούνται πάμπολλες ακόμα άγνωστες αρχαίες ακαρνανικές πόλεις, που προκαλούν δέος για τη μεγαλοπρέπειά τους, αλλά μάλλον όνειδος για τους Νεοέλληνες! Πρόκειται για τις εξής γνωστές και άγνωστες ακόμα αρχαίες ακαρνανικές πόλεις: 1. Οινιάδαι 2. Ματρόπολις 3. Δηριείς 4. Στράτος 5. Λιμναία 6. Μεδιών 7. Φοιτίαι 8. Κόροντα 9. Εύριπος 10. Αστακοί 11. Φοκρέα 12. Θύρρειον – Τύρβειον = Θύρρειον – 13. Εχίνος 14. Τορύβεια 15. Αλυζία 16. Πάλαιρος 17. Ανακτόριον 18. Λευκάς 19. Απολλωνία 20. Εστιαία 21. Περιοχές ύπου υπάρχουν αρχαίες πόλεις ή ερείπια, όπως Λάμπη, Τρίκαρδο, Παλαιομάνινα, Ρίγανη, Σουροβίγλι, Καρβασαράς, Κατούνα, Πόρτα Μπαμπίνι, Χρυσοβίτσα, Αγ. Παντελεήμονας, Δραγαμέστο Κομπωτή, Άγιος Βασίλειος, Άγιος Ηλίας Λυκονίκου, Καντήλα, Κεχροπούλα, Νέα Καμάρινα, Λευκάδα, Κάλαμος, Αρχοντοχώρι ή Βλυζιανά. Επίσης, αναφέρονται στη βιβλιογραφία και πόλεις ή περιοχές με τις ακόλουθες ονομασίες, χωρίς να έχει καθοριστεί επιστημονικώς η αντίστοιχη επικράτειά τους, όπως: 1. Αθήναι Σκουπάς 2. Ερυσίχη Πεντάλοφο – Παλαιομάνινα 3. Άκρα Σκορτού 4. Ηράκλεια Ρούγα 5. Σαυρία Ρίγανη – Παλαιοί Οινιάδαι = Ερυσίχη (ή Ματρόπολις). Ακόμα, αναφέρω τις κώμες: 1. Σόλλιον (Λευκάδας-Παλαίρου) Άγιος Γεώργιος 2. Ηράκλεια (Θυρρείου) Ρούγα 3. Άκρα ( Φοιτιών) Σκορτού 4. Τειρείοι (Ανακτορίου) Άγιος Νικόλαος 5. Μάραθος
Θα μπορούσαμε να προσθέσουμε και κάποιες πόλεις εκτός κυρίως Ακαρνανίας που, άλλες με βεβαιότητα και άλλες πιθανώς, υπήρξαν για κάποια διαστήματα ακαρνανικές: 1. Άργος Αμφιλοχικόν 2. Άκριπος 3. Υπώρειαι 4. Αγρίνιον Από αυτές μόνο οι θέσεις της πρώτης και της τέταρτης είναι γνωστές.
Στην Ελλάδα οι κλασικές σπουδές είναι το CERN του κόσμου
Προφανώς, σάς προκάλεσε όλος αυτός ο μεγάλος κατάλογος γνωστών και άγνωστων αρχαίων πόλεων και πόλεων που δεν έχουν έχουν ακόμα ταυτιστεί με αντίστοιχες θέσεις. Αλλά, γι΄ αυτό δεν φταίει η πλούσια αρχαία πολιτιστική κληρονομία με τις αρχαίες πόλεις και τη θαυμαστή μνημειακή τοπογραφία που μιας κληρονόμησαν, αλλά η αδιαφορία, η ανευθυνότητα και η μακαριότητα να αξιοποιήσει η χώρα μας τις δυνατότητες που προσφέρει η η νέα τεχνολογία, η οποία δεν χρειάζεται από την αρχή σκλαστήρι, τσαπί, φτυάρι για τις αρχαιολογικές ανασκαφές και τον εντοπισμό αρχαίων μνημείων και πολιτιστικών θησαυρών.
Ο μέγιστος θεωρητικός φυσικός Αινστάιν είχε πει ότι «στις μέρες μας οι παλιές συσκευές ξαναανακαλύπτονται και τα αρχαία πειράματα γίνονται για άλλη μια φορά» για να τον συνοδεύσει και η πρόταση ενός διαπρεπούς Έλληνα θεωρητικού φυσικού του Δρ. Δημήτρη Νανόπουλου ο οποίος σε άρθρο του στην εφημερίδα «Καθημερινή» ( 12.03.2018) με τίτλο “το 2030 θα υπάρχουν φεγγαρόπαιδα” είχε γράψει τα ακόλουθα, αλλά δεν προκάλεσαν κανένα προβληματισμό ή ενδιαφέρον, διότι αυτά δεν “πουλάνε” στη χώρα της “φάρμας” και των άλλων τηλεοπτικών ριάλιτι:
“Ο μεγάλος επιταχυντής νετρονίων όσον αφορά τις κλασικές σπουδές είναι κάτω από την ελληνική γη, και αυτό θα ’πρεπε να το είχαμε εκμεταλλευτεί χρόνια τώρα. Σε κάθε δρόμο της Αθήνας θα έπρεπε να υπάρχει ένα παράρτημα μεγάλων πανεπιστημίων απ’ όλο τον κόσμο. Οχι μόνο από την Αμερική και τη Δυτική Ευρώπη. Και οι Κινέζοι έχουν μεγάλο ενδιαφέρον για τις κλασικές σπουδές και την αρχαία Ελλάδα, και οι Ινδοί.
Εδώ θα έπρεπε να υπάρχει waiting list φοιτητών για να έρθουν και να διδαχθούν, π.χ. αρχαιολογία. Θα μπορούσαμε να ’μαστε το πνευματικό Μονακό του κόσμου. Κι ας αφήσουμε τις μεγάλες παραγωγές, να φτιάχνουμε αυτοκίνητα και τέτοια. Βέβαια, πρέπει να εκμεταλλευθούμε σωστά τον ορυκτό μας πλούτο και τις πλουτοπαραγωγικές μας πηγές. Αλλά εγώ θα σου μιλήσω γι’ αυτά που ξέρω. Είναι δυνατόν να μην επιτρέπεται η διδασκαλία κλασικών σπουδών στα αγγλικά – να το κάνουν τα πανεπιστήμια σχεδόν κρυφά; Ημαρτον, Θεέ μου. Πού ζούμε; Κι αυτό θα έβγαζε τεράστια κεφάλαια για να μπορούσε να κάνει άλλα πράγματα η χώρα. Γιατί να μην πηγαίνουν στα ελληνικά πανεπιστήμια χιλιάδες Ελληνες φοιτητές που φεύγουν στο εξωτερικό και να μην προσελκύουμε και δεκάδες χιλιάδες φοιτητές που θα ήθελαν να ’ρθουν στην Ελλάδα να σπουδάσουν αυτό που μόνο η Ελλάδα μπορεί να τους προσφέρει σε τέτοιο επίπεδο;
Αλλά για να γίνει αυτό θα πρέπει κάποιοι καθηγητές των ελληνικών πανεπιστημίων που έχουν φέουδα και δεν θέλουν κανέναν να τους τα αγγίξει να προσγειωθούν στη νέα πραγματικότητα. Εδώ δεν δέχονται την αξιολόγηση. Αν είναι δυνατόν. Μιλάμε σοβαρά;
Κάθε χρόνο, τα 50 χρόνια που είμαι στο εξωτερικό, στα πανεπιστήμια, στο CERN κλπ., έχουμε αξιολόγηση. Γράφω εκθέσεις, αναλυτικά τι έχω παραγάγει, τι ομιλίες έδωσα, πώς πήγαν τα εργαστήρια και τα πειράματα. Κάθε χρόνο. Μέχρι 31 Ιανουαρίου θα πρέπει να γράψω τι έγινε τον προηγούμενο χρόνο. Και να το υποβάλω στο πανεπιστήμιο ή στα αντίστοιχα ερευνητικά κέντρα με τα οποία συνεργάζομαι. Δεν νοείται αλλιώς να προχωρήσουμε μπροστά…”
Αλλά, τέτοια νέα “καινά δαιμόνια” προκαλούν όλους τους ‘βολεμένους”, τους “μόνιμους” που βλέπουν ως μορμολύκειο την αξιολόγηση, τον ανταγωνισμό, την άμιλλα, την αριστεία και αμύνονται περί πάρτης με ασπίσα το … Σύνταγμα, που, όπως ισχυρίζονται, απαγορεύει τοιαύτα ενοχλητικά!
Και η εξέλιξη της τεχνολογίας στον εντοπισμό χαμένων πολιτισμών!
Όπως οι αρχαιολογικές ζούγκλες ακμάζουν στην περίοδο των Νεοελλήνων δίχως να κάνουν κάτι παραπάνω και να αποκαλύψουμε τον πολιτισμό μας
Σημειώνω, λοιπόν, ότι στη ζούγκλα της Ονδούρας (και εκείνη που σκεπάζει αρχαίες ακαρνανικές πόλεις!) εντόπισαν αρχαία πόλη, με τεχνολογία LIDAR , δηλαδή χρήση εξοπλισμού λέιζερ από αέρος. Η τεχνολογία αυτή οδήγησε στην αποκάλυψη των ερειπίων μίας μεγάλης αστικής περιοχής κοντά στο διάσημο ναό Άνγκορ Βατ στην Καμπότζη!

Αναφέρω αυτήν την περίπτωση διότι αν αυτό γινόταν στην πολιτιστική ζούγκλα της περιοχής μας, θα έρχονταν στο χωρίς χωρίς μεγάλο κόστος, χωρίς σκαπτικά σύνεργα και κοστοβόρα πολύχρονα ερευνητικά προγράμματα, εκπληκτικά ευρήματα που θα έδιναν απαντήσεις στα ερωτήματα και τις έριδες για τη σωστή επικράτεια των παραπάνω αρχαίων πόλεων που ακόμα δεν έχουν ταυτισθεί με την αντίστοιχη θέση τους και τη σωστή ονομασία τους, πέρα από το σημαντικό νέο αρχαιολογικό υλικό με το οποίο θα δινόταν η ευκαιρία να ξαναγραφεί η ιστορία της Ακαρνανίας!
Σίγουρα, για τους περισσότερους η έννοια της τεχνητής νοημοσύνης είναι κάτι ασυνήθιστο, πρωτοφανές και…«ξένο»!

Και αυτό διότι η αντικατάσταση της ανθρώπινης φύσης με αυτού του είδους μηχανή, μάς προβληματίζει για το τι μέλλει γενέσθαι.

Ωστόσο, θα πρέπει να γίνονται τακτικές ενημερώσεις πάνω σε αυτό το θέμα, όπως κάνουν οι “βλάκες” στο εξωτερικό, διότι είναι άκρως ευαίσθητο και πόσο μάλλον θα πρέπει να το εκμεταλλευόμαστε ως προς τη διευκόλυνσή μας και όχι για απώτερους σκοπούς! Έτσι, οι έρευνες με lidar υπέδειξαν την ύπαρξη μίας μεγάλης πόλης, η οποία δεν είχε καταγραφεί στο παρελθόν, τμήμα της οποίας αποτελεί το διάσημο συγκρότημα των ναών. Το Άνγκορ Βατ αποτελεί τον κορυφαίο τουριστικό προορισμό της Καμπότζης, έχει χαρακτηριστεί ως Μνημείο Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς από την UNESCO και χτίστηκε τον 12ο αιώνα, κατά τα χρόνια της αυτοκρατορίας των Χμερ.
Οι αρχαιολόγοι υποψιάζονταν εδώ και πολλά χρόνια ότι η πόλη της Μαχεντραπαρβάτα βρισκόταν κρυμμένη κάτω από την πυκνή βλάστηση του όρους Πχνομ Κουλέν στην επαρχία Σιέμ Ρεάπ. Ωστόσο, η εναέρια εξέταση της περιοχής με εξοπλισμό λέιζερ απέδωσε τον πρώτο λεπτομερή χάρτη της πόλης, υποδεικνύοντας δρόμους και άγνωστους μέχρι τώρα ναούς.

«Κανείς δεν είχε ποτέ χαρτογραφήσει την πόλη σε οποιοδήποτε επίπεδο λεπτομέρειας στο παρελθόν, οπότε ήταν μία πραγματική αποκάλυψη η θέαση της πόλης με τέτοια ακρίβεια» είπε σχετικά ο Ντέιμιαν Έβανς, αρχαιολόγος του Πανεπιστημίου του Σίδνεϊ και επικεφαλής της έρευνας, μιλώντας στο Associated Press. «Είναι πραγματικά αξιοσημείωτο να βλέπει κανείς αυτά τα ίχνη ανθρώπινης δραστηριότητας να παραμένουν στο έδαφος, πολλούς αιώνες αφού η πόλη σταμάτησε να ʽλειτουργείʼ και κατακλύστηκε από τη βλάστηση».

Η τεχνολογία lidar λειτουργεί μέσω της εκπομπής παλμών λέιζερ από αεροσκάφος προς το έδαφος και της μέτρησης της απόστασης, με στόχο τη δημιουργία ενός λεπτομερούς τρισδιάστατου χάρτη. Είναι ένα εξαιρετικά χρήσιμο εργαλείο για τους αρχαιολόγους, καθώς μπορεί να διεισδύει κάτω από την πυκνή βλάστηση και να καλύπτει μεγάλες εκτάσεις. Έχει χρησιμοποιηθεί και σε άλλες αρχαιολογικές έρευνες, όπως στο Στόουνχεντζ και την Ονδούρα.

Η σχετική έρευνα στο Άνγκορ Βατ ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2012. Οι ερευνητές φόρτωσαν τον εξοπλισμό τους σε ένα ελικόπτερο και πέρασαν δύο ημέρες πετώντας σε ύψος 800 μέτρων πάνω από τα πυκνά δάση και εκπέμποντας 200.000 παλμούς λέιζερ το δευτερόλεπτο, για ένα διάστημα 20 ωρών πτήσης. Στη συνέχεια, ομάδα Αυστραλών και Γάλλων αρχαιολόγων επιβεβαίωσε τα ευρήματα με επίγεια αποστολή.

Το lidar αποκάλυψε μία έκταση 35 τετραγωνικών χιλιομέτρων, η οποία φαίνεται πως ήταν πολύ πιο πυκνοκατοικημένη από ό,τι πιστευόταν.
Είναι άγνωστο για ποιο λόγο κατέρρευσε ο πολιτισμός της Μαχεντραπαρβάτα- σύμφωνα με τον Έβανς, μία θεωρία είναι ότι υπήρξαν προβλήματα με το σύστημα ύδρευσης της πόλης, που ανάγκασε τους κατοίκους να απομακρυνθούν.

Σβήνοντας ένα κομμάτι από το παρελθόν είναι σαν να σβήνεις και ένα αντίστοιχο κομμάτι από το μέλλον, είχε αναφέρει ο νομπελίστας Γιώργος Σεφέρης. Και σίγουρα στον τομέα της Πολιτιστικής κληρονομιάς όχι μόνο το έχουμε σβήσει αλλά προκλητικά συνεχίζουμε να το αφανίζουμε δίχως να επενδύουμε στο παρόν για να έχουμε ένα καλύτερο μέλλον…

Άποψη του νεώριου στις αρχαίες Οινιάδες!
Πηγή φωτογραφίας: Λάζαρος Κολώνας