Αγροτική παραγωγή: Στέρεα βάση για ανάπτυξη στη Δυτική Ελλάδα

Τι προβλέπει το 4ετές Στρατηγικό Σχέδιο της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας.

Η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας έχει περισσότερο αγροτικό χαρακτήρα σε σχέση με άλλες περιφέρειες. Ο πρωτογενής τομέας παραγωγής απασχολεί το 10% περίπου της περιφερειακής οικονομίας, έναντι 4% σε εθνικό επίπεδο.

Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στον ιδιαίτερα έντονο αγροτικό χαρακτήρα των Περιφερειακών Ενοτήτων Αιτωλοακαρνανίας (14,5%) και Ηλείας (16,2%). Η ΠΕ Αχαΐας, όπου ο πρωτογενής τομέας απασχολεί μόλις το 5,2% της τοπικής οικονομίας, διακρίνεται για την αυξημένη συμβολή του δευτερογενούς τομέα, ο οποίος συμβάλει κατά 26% περίπου στην τοπική οικονομία, παρουσιάζοντας ισχυρότερη βιομηχανική/ μεταποιητική δραστηριότητα ακόμη και σε σχέση με τον εθνικό μέσο (16,9%). Ο τριτογενής τομέας απασχολεί το 70% περίπου της τοπικής οικονομίας και των τριών ΠΕ, εμφανίζοντας μικρή υστέρηση σε σχέση με τον εθνικό μέσο (79,1%). Αναδεικνύεται συνεπώς ο περισσότερο βιομηχανικός χαρακτήρας της Αχαΐας σε σχέση με τις άλλες ΠΕ (ΕΛΣΤΑΤ, 2017).

Σε επίπεδο περιφέρειας, στον πρωτογενή τομέα λειτουργούν 50 χιλιάδες επιχειρήσεις, στις οποίες απασχολούνται 50 χιλιάδες σχεδόν άτομα. Έπειτα από πρόσφατη αλλαγή στη νομοθεσία, οι αγρότες θεωρούνται επαγγελματίες. Συνεπώς, στον αριθμό των 50 χιλιάδων επιχειρήσεων του πρωτογενή τομέα που λειτουργούν στην ΠΔΕ συμπεριλαμβάνονται τόσο αγρότες – ιδιοκτήτες μικρών εκμεταλλεύσεων, όσο και μεγάλοι παραγωγοί.

Ο κύκλος εργασιών του τομέα για το 2017 ανήλθε στα 0,7 δις ευρώ, παρουσιάζοντας χαμηλότερο λόγο κύκλου εργασιών προς επιχείρηση σε σχέση με τον εθνικό μέσο. Αυτό μπορεί να οφείλεται στις μικρότερης έκτασης από τον εθνικό μέσο αγροτικές εκμεταλλεύσεις της ΠΔΕ.


Ειδικότερα για την Αιτωλοακαρνανία, μπορείτε να δείτε την ακτινογραφία της γεωργίας-κτηνοτροφίας, ανατρέχοντας σε παλιότερη ανάρτησή μας ΕΔΩ.


Στη Δυτική Ελλάδα το συνολικό εμβαδόν εκτάσεων ανέρχεται στα 11.318 εκατομμύρια στρέμματα. Το 27,3% εξ΄ αυτών είναι ετερογενείς γεωργικές περιοχές, το 20,6% συνδυασμοί θαμνώδους ή/ και ποώδους βλάστησης, το 10,2% μεταβατικές δασώδεις ή θαμνώδεις εκτάσεις, το 13,6% αποτελούν δάση και το 9,8% αρόσιμη γη.

Οι μόνιμες καλλιέργειες ανέρχονται στο 4,8% περίπου, ενώ οι εκτάσεις με αραιή ή καθόλου βλάστηση αποτελούν το 4,2% περίπου των συνολικών εκτάσεων.

Σε επίπεδο περιφερειακών ενοτήτων, το υψηλότερο ποσοστό ετερογενών γεωργικών περιοχών παρατηρείται στην Ηλεία (44%), σε αντίθεση με την Αιτωλοακαρνανία (17%) και την Αχαΐα (31%). Περισσότερο δασοσκεπής είναι η Αιτωλοακαρνανία (16,7%) και λιγότερο η Ηλεία (10,4%). Σε ό,τι αφορά τις εκτάσεις – συνδυασμοί θαμνώδους ή/ και ποώδους βλάστησης, αυτές είναι μεγαλύτερες στην Αχαΐα (24%), και μικρότερες στην Αιτωλοακαρνανία (23,6%) και στην Ηλεία (9,6%).

Το 5% περίπου της Αιτωλοακαρνανίας αποτελείται από εσωτερικά ύδατα κι εσωτερικές υγρές ζώνες, ενώ η Αχαΐα έχει το μεγαλύτερο ποσοστό βοσκοτόπων (1,53%). Η αστική οικοδόμηση είναι μεγαλύτερη στην Αχαΐα (2% περίπου) και μικρότερη στην Αιτωλοακαρνανία (0,6%) και στην Ηλεία (1,7%). Η ΠΕ Αχαΐας είναι μάλιστα σημαντικά πιο δομημένη ακόμη και σε σχέση με τον εθνικό μέσο, δείγμα του περισσότερο αστικού χαρακτήρα που έχει αποκτήσει η περιοχή σε σχέση με την Ηλεία και την Αιτωλοακαρνανία (ΕΛΣΤΑΤ, 2010).

Από τα παραπάνω αναδεικνύεται ο αγροτικός χαρακτήρας της ΠΔΕ, ιδιαίτερα των ΠΕ Αιτωλοακαρνανίας και Ηλείας, καθώς και ο περισσότερο αστικοποιημένος χαρακτήρας της Αχαΐας. Ακόμη, γίνεται αντιληπτή η σημαντικά μικρότερη δασοκάλυψη της δυτικής Ελλάδας (13,6%) σε σχέση με τον εθνικό μέσο (16,7%), ιδιαίτερα στην Ηλεία και στην Αχαΐα. Αναδεικνύεται, τέλος, η σημαντική εναλλαγή χρήσεων γης τόσο σε επίπεδο περιφερειακής ενότητας, όσο και συνολικά στην ΠΔΕ, γεγονός που επιτρέπει την ανάπτυξη καλλιεργειών ποικίλου εύρους, συνεπώς τη διαφοροποίηση του καλαθιού προϊόντων που παράγει η ΠΔΕ προς περισσότερο κερδοφόρες καλλιέργειες από τις υπάρχουσες.

Τα στοιχεία Οικονομικών Λογαριασμών Γεωργίας αποτελούν καταγραφή της γεωργικής (φυτικής και ζωικής) παραγωγής. καθώς και του οικονομικού αντικτύπου της σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο.

  • Η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας κατατάσσεται για το 2019 στην τέταρτη θέση μεταξύ των ελληνικών περιφερειών σε ό,τι αφορά τη φυτική παραγωγή, παράγοντας εισόδημα ύψους σχεδόν ενός δισεκατομμυρίου ευρώ.

Προηγούνται οι Περιφέρειες Κεντρικής Μακεδονίας, Θεσσαλίας και Πελοποννήσου. Τα σημαντικότερα φυτικά προϊόντα που παρήγαγε η ΠΔΕ το 2019 ήταν τα λαχανικά και σκαλιστικά φυτά (293,6 εκ. ευρώ), το ελαιόλαδο (270,3 εκ. ευρώ), τα φρούτα (165,4 εκ. ευρώ) και τα κτηνοτροφικά φυτά (140,5 εκ. ευρώ). Σε ό,τι αφορά τη ζωική παραγωγή, η ΠΔΕ το 2019 κατετάχθη τρίτη μεταξύ των ελληνικών περιφερειών, παράγοντας εισόδημα ύψους 284 περίπου εκατομμυρίων ευρώ. Προηγούνται οι Περιφέρειες Κεντρικής Μακεδονίας και Θεσσαλίας.

Στην ΠΔΕ παρήχθη εισόδημα ύψους 166,5 εκ. ευρώ από την εκμετάλλευση κι εκτροφή ζώων, καθώς και εισόδημα ύψους 117,6 εκ. ευρώ από την παραγωγή και διάθεση ζωικών προϊόντων (ΕΛΣΤΑΤ, 2019).

Το συνολικά παραγόμενο εισόδημα από τη γεωργική (φυτική και ζωική) παραγωγή στην ΠΔΕ για το 2019 ανήλθε στα 1,312 δισεκατομμύρια ευρώ. Εάν ληφθούν υπόψη και οι συνοδές αλλά μη γεωργικές δευτερεύουσες δραστηριότητες, το εισόδημα αυτό ανέρχεται στα 1,380 δισεκατομμύρια ευρώ

  • Η Δυτική Ελλάδα κατατάσσεται τρίτη μεταξύ των ελληνικών περιφερειών, γεγονός που επιβεβαιώνει τον ουσιαστικό ρόλο της πρωτογενούς παραγωγής στη συνολική περιφερειακή οικονομία.

Το εισόδημα συντελεστών παραγωγής για το 2019 ανήλθε στα 864,2 εκατομμύρια ευρώ και το λειτουργικό πλεόνασμα (μεικτό εισόδημα) ανήλθε στα 796,4 εκατομμύρια ευρώ, αντίστοιχα. Το συνολικό επιχειρηματικό εισόδημα, κλείνοντας, ανήλθε για την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας για το έτος 2019 στα 754,2 εκατομμύρια ευρώ περίπου (ΕΛΣΤΑΤ, 2019).

Η γεωργία στην Ελλάδα και στην ΠΔΕ χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη μικρών σε έκταση και μη διασυνδεδεμένων εκμεταλλεύσεων, οι οποίες στερούνται τεχνολογικών υποδομών, αδυνατούν κατά γενικό κανόνα να τυποποιήσουν την παραγωγή τους και αδυνατούν να δημιουργήσουν αλυσίδες προστιθέμενης αξίας. Ενδεικτικό είναι πως περιοχές με δυσμενέστερες κλιματολογικές συνθήκες (πχ. Κάτω Χώρες, Ισραήλ) έχουν επιτύχει ιδιαίτερα μεγαλύτερες ποσότητες παραγωγής ανά στρέμμα καλλιεργειών. Ακόμη, η γεωργία αποτελεί το 10% της περιφερειακής οικονομίας, αλλά απασχολεί το 30% σχεδόν του εργατικού δυναμικού.

Λαμβάνοντας υπόψη τις παραπάνω διαπιστώσεις, η ΠΔΕ θα πρέπει να επενδύσει συστηματικά στην προσπάθεια υιοθέτησης αποδοτικών μέσων και τύπων καλλιεργειών, ώστε να διαμορφώσει ένα καλάθι παραγόμενων προϊόντων υψηλής αποδοτικότητας παραγωγής και μεγάλης δυνατότητας δημιουργίας αλυσίδων αξίας. Ακόμη, απαιτείται η δημιουργία ενός πλαισίου συνεργατικότητας, προκειμένου να αντιμετωπιστεί η αδυναμία τυποποίησης και άρα οργανωμένης διάθεσης της παραγωγής που προέρχεται από μικρές εκμεταλλεύσεις.


Η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας κατατάσσεται στην τέταρτη θέση μεταξύ των ελληνικών περιφερειών σε ό,τι αφορά τη φυτική παραγωγή, παράγοντας εισόδημα ύψους σχεδόν ενός δισεκατομμυρίου ευρώ. Προηγούνται οι Περιφέρειες Κεντρικής Μακεδονίας, Θεσσαλίας και Πελοποννήσου. Τα σημαντικότερα φυτικά προϊόντα που παρήγαγε η ΠΔΕ το 2019 ήταν τα λαχανικά και σκαλιστικά φυτά (293,6 εκ. ευρώ), το ελαιόλαδο (270,3 εκ. ευρώ), τα φρούτα (165,4 εκ. ευρώ) και τα κτηνοτροφικά φυτά (140,5 εκ. ευρώ).

Σε ό,τι αφορά τη ζωική παραγωγή, η ΠΔΕ το 2019 κατετάχθη τρίτη μεταξύ των ελληνικών περιφερειών, παράγοντας εισόδημα ύψους 284 περίπου εκατομμυρίων ευρώ. Προηγούνται οι Περιφέρειες Κεντρικής Μακεδονίας και Θεσσαλίας. Στην ΠΔΕ παρήχθη εισόδημα ύψους 166,5 εκ. ευρώ από την εκμετάλλευση κι εκτροφή ζώων, καθώς και εισόδημα ύψους 117,6 εκ. ευρώ από την παραγωγή και διάθεση ζωικών προϊόντων.

  • Το συνολικά παραγόμενο εισόδημα από τη φυτική και ζωική παραγωγή στην ΠΔΕ για το 2019 ανήλθε στα 1.312 δισεκατομμύρια ευρώ.

Εάν ληφθούν υπόψη και οι συνοδές αλλά μη γεωργικές δευτερεύσουσες δραστηριότητες, το εισόδημα αυτό ανέρχεται στα 1,380 δισεκατομμύρια ευρώ Η Δυτική Ελλάδα κατατάσσεται τρίτη μεταξύ των ελληνικών περιφερειών, γεγονός που επιβεβαιώνει τον ουσιαστικό ρόλο της πρωτογενούς παραγωγής στη συνολική περιφερειακή οικονομία.

Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία (ΕΛΣΤΑΤ, 2019), το εισόδημα συντελεστών παραγωγής για το 2019 ανήλθε στα 864,2 εκατομμύρια ευρώ και το λειτουργικό πλεόνασμα (μεικτό εισόδημα) ανήλθε στα 796,4 εκατομμύρια ευρώ, αντίστοιχα. Το συνολικό επιχειρηματικό εισόδημα, κλείνοντας, ανήλθε για την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας για το έτος 2019 στα 754,2 εκατομμύρια ευρώ περίπου. 

e-ea.gr