Εισήγηση Δημήτρη Κωνσταντόπουλου επί των άρθρων του Νομοσχεδίου Παιδείας (Video)

Επί των άρθρων εισήγηση στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων επί του νομοσχεδίου του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων με τίτλο «Αναβάθμιση του σχολείου, ενδυνάμωση των εκπαιδευτικών και άλλες διατάξεις»

• Κύριε Πρόεδρε, Κυρία Υπουργέ, Κυρίες και Κύριοι Συνάδελφοι,

Το Νομοσχέδιο του Υπουργείου Παιδείας φέρνει μεγάλες ανακατατάξεις στη λειτουργία του σχολείου και τη διοίκηση της Εκπαίδευσης. Εισάγει το υπαλλακτικό άρθρο, αλλά πολύ φοβάμαι, πως τελικά το βούλευμα της εκπαιδευτικής κοινότητας, δεν θα σας απαλλάξει από τις εντάσεις και τις αμφισβητήσεις, που θα προκύψουν στην πράξη.

Εξαρχής τονίσαμε, τα ζητήματα που προκύπτουν από:
την εφαρμογή της αξιολόγησης με τιμωρητικό τρόπο,
τη σύνθεση του Σχολικού Συμβουλίου,
τη συγκρότηση του Συμβουλίου επιλογής των Διευθυντών των Σχολικών Μονάδων
τη μη προσμέτρηση της διδακτικής υπηρεσίας στους υποστηρικτικούς θεσμούς της εκπαίδευσης (Σχολικοί Σύμβουλοι – Καινοτόμες Δράσεις).
Αυτά είναι για εμάς κόκκινες γραμμές.

Κυρία Υπουργέ
Συγκεκριμένα επί των άρθρων: Το Α’ Μέρος του Νομοσχεδίου περιέχει τις διατάξεις για τη δομή της εκπαίδευσης και την επιλογή των στελεχών. Οι αλλαγές που επέρχονται είναι μεγάλες. Και σημειώνω, ότι δεν υπάρχει περίγραμμα ρόλου και έργου κάθε θέσης στελέχους εκπαίδευσης.

Στο άρθρο 4, κακώς δεν προσμετράται ως διδακτική υπηρεσία, η υπηρεσία των τέως Σχολικών Συμβούλων, των εκπαιδευτικών των Κέντρων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης, των υπευθύνων Αγωγής Υγείας και Πολιτιστικών Θεμάτων.

Θυμίζω ότι, η κατάργηση της προσμέτρησης της ανωτέρω υπηρεσίας πραγματοποιήθηκε με τον ν. 4547/18 επί Κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ μετά από 36 έτη.

Οι εκπαιδευτικοί βρέθηκαν μπροστά σε πλήρη ανατροπή της επαγγελματικής τους πορείας. Είναι διάταξη που πρέπει να αλλάξετε. Ακούσαμε πως το θεωρείτε δίκαιο αναμένουμε την νομοτεχνική βελτίωση.

Στο άρθρο 5, βλέπουμε ότι δεν προωθείται η αποκέντρωση αρμοδιοτήτων προς τις Περιφερειακές Διευθύνσεις Εκπαίδευσης, κάτι που θα συνέβαλε, στην αποτελεσματικότητα της διοίκησης. Αποκέντρωση που θα μπορούσε να περιλαμβάνει:
τις μεταθέσεις εντός της ίδιας Περιφέρειας Εκπαίδευσης,
τις πιστώσεις των αναπληρωτών,
τις αρμοδιότητες της επαγγελματικής εκπαίδευσης,
της κατάρτισης και της διά βίου μάθησης.
Στο άρθρο 6, προτείνετε κα Υπουργέ, έναν Περιφερειακό Επόπτη Ποιότητας με υπερεξουσίες, που θα ελέγχει και την Πρωτοβάθμια και τη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Τούτο είναι πρακτικά αδύνατο να εφαρμοσθεί. Σε αντίθεση εμείς σας προτείνουμε:
Σε κάθε Περιφερειακή Διεύθυνση Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, έναν Προϊστάμενο Παιδαγωγικής Καθοδήγησης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης, και έναν Προϊστάμενο Παιδαγωγικής Καθοδήγησης Δευτεροβάθμιας. Και τούτο με βάση την προϋπάρχουσα νομοθεσία – πριν το νόμο 4547/18- και το καθηκοντολόγιο.

Επίσης, οι αρμοδιότητες για επιμόρφωση που το άρθρο δίνει στον Περιφερειακό Επόπτη Ποιότητας μένουν γράμμα κενό αφού δεν υπάρχουν οι αντίστοιχες υποδομές.

Επίσης, στο άρθρο 8, σχετικά με τα επιμορφωτικά σεμινάρια, να δοθεί δυνατότητα σε Επόπτες και Συμβούλους Εκπαίδευσης για χρήση 2 διδακτικών ημερών για σεμινάρια, όπως προβλεπόταν έως και πρόσφατα, καθώς και η πριμοδότηση σεμιναρίων εκτός ωραρίου.

Διότι, η επιμόρφωση των στελεχών, είναι κομβικής σημασίας για την ανταπόκριση στο έργο τους.

Στο άρθρο 10, οι σχολικοί σύμβουλοι δε χρειάζονται μετονομασία. Αυτό που χρειάζονται, είναι η πρόβλεψη για υπαγωγή τους στον Περιφερειακό Διευθυντή Εκπαίδευσης κι όχι στον Διευθυντή Εκπαίδευσης.

Τα άρθρα 12 έως 15 είναι σε θετική κατεύθυνση. Σωστά υπάγονται ο Προϊστάμενος ΚΕΔΑΣΥ και τα υπηρεσιακά ζητήματα των εκπαιδευτικών ΚΕΔΑΣΥ στην Περιφερειακή Διεύθυνση. Κάτι που θα έπρεπε να ισχύσει και για τους Επόπτες ποιότητας και τους Συμβούλους Εκπαίδευσης, όπως τόνισα και νωρίτερα.

Κλείνω την τοποθέτησή μου για το 1ο Κεφάλαιο με το άρθρο 16, για τα Σχολικά Δίκτυα Εκπαιδευτικής Υποστήριξης. Ένας θεσμός που είχε προβλεφθεί από την Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ. Ωστόσο, να θυμίσω ότι εμείς είχαμε προτείνει τα σχολικά δίκτυα να λειτουργούν και στις οργανικότητες των σχολείων ως LEADER SCHOOL.

Ιδίως για τις ειδικότητες που δεν έχουν ωράριο, για να πάρουν οργανική θέση στο δίκτυο αυτό.
Πρόταση που σας καλούμε να εξετάσετε.

Περνάω στο 2ο Κεφάλαιο, για την επιλογή των στελεχών της εκπαίδευσης.

Οι Προϊστάμενοι των ΚΕΠΕΑ είναι ορθότερο να επιλέγονται με κριτήρια στελεχών, όπως οι Διευθυντές Σχολικών μονάδων και Ερευνητικών Κέντρων.

Επίσης, οι Περιφερειακοί Διευθυντές, και οι Διευθυντές Εκπαίδευσης, πρέπει να έχουν εμπειρία διοίκησης και παιδαγωγικής καθοδήγησης.

Ωστόσο, η προϋπόθεση που θέτει το άρθρο 31, για καλή γνώση ξένης γλώσσας από τους Συμβούλους Εκπαίδευσης, φαίνεται ότι δεν έχει λογική. Και τούτο διότι, αυτή η προϋπόθεση ούτε ισχύει για τους προϊσταμένους τους αλλά ούτε και έχει χρηστικότητα στην άσκηση των καθηκόντων τους.

Το ορθό θα ήταν, τα στελέχη αυτά να επιλέγονται με τις προϋποθέσεις της παρ.2 του άρθρου 31. Δηλαδή να απαιτείται μια θητεία ως Διευθυντής Σχολικής Μονάδας.

Περαιτέρω, στο ίδιο άρθρο, η προϋπόθεση ο Υποψήφιος να έχει οργανική ή προσωποπαγή θέση στο οικείο ΚΕΔΑΣΥ, καθιστά την επιλογή Προϊσταμένου κλειστό κύκλωμα, γεγονός που δεν είναι αποδεκτό.

Αντ’ αυτού, θα έπρεπε να τίθενται ως προϋποθέσεις, η 15ετής εκπαιδευτική υπηρεσία και η 3ετής υπηρεσία σε δομές ειδικής αγωγής.

Ομοίως οι ρυθμίσεις για τις θέσεις των Διευθυντών δημοτικών σχολείων και διευθυντών νηπιαγωγείων, οδηγούν σε περιορισμένο κύκλο υποψηφίων. Θα πρέπει να το ξαναδείτε.

Τέλος, για τους Προϊσταμένους Τμημάτων Εκπαιδευτικών Θεμάτων, πρέπει να ισχύουν τα κριτήρια και η μοριοδότηση για την επιλογή Διευθυντών Σχολικών Μονάδων. Δεν μπορεί ο προϊστάμενος του Διευθυντή του σχολείου να έχει λιγότερα προσόντα από αυτόν!

Για την επιλογή των στελεχών, σωστή η επαναφορά των κριτηρίων του ν. 3848/2010, όπως και τα κριτήρια της συνέντευξης, δηλαδή να μαγνητοφωνείται και να υπάρχει τράπεζα θεμάτων. Είναι ρυθμίσεις του ν. 3848/2010 της Κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ, που διασφαλίζουν την αντικειμενικότητα της διαδικασίας.

Το άρθρο 33, αναφέρεται στην αξιολόγηση, η οποία αποτιμάται σε 25 μονάδες και κατά την πρώτη εφαρμογή εξαιρείται.

Ωστόσο, επειδή στο κράτος υπάρχει συνέχεια και μοριοδοτούνται λειτουργίες, επιμορφώσεις και δράσεις που πλέον δεν υπάρχουν, για λόγους νομικής και ηθικής τάξης θα πρέπει να υπάρξει αναγνώριση της αξιολόγησης μετά από 35 χρόνια των 800 στελεχών (Σχολικοί Σύμβουλοι-Διευθυντές Εκπαίδευσης) και 2.000 εκπαιδευτικών των Πρότυπων και Πειραματικών Σχολείων. Και τούτο μπορεί να υλοποιηθεί με σχετική προσθήκη στις μεταβατικές διατάξεις.
Φυσικά δεν θα αφορά 25 μόρια, αλλά κλιμακούμενα μέχρι 4 μόρια

Στο άρθρο 37, και με στόχο την αντικειμενικότητα και την αξιοκρατία στις επιλογές, να προβλεφθεί η συμμετοχή εκπροσώπου του ΕΚΔΔΑ στα Περιφερειακά Συμβούλια Επιλογής των Διευθυντών.

Και αντίστοιχα εκπροσώπου του ΙΕΠ στα Συμβούλια Επιλογής Συμβούλων Εκπαίδευσης.

Και να σταθώ αγαπητοί συνάδελφοι, στην παράγραφο 9 του άρθρου αυτού. Όπου προβλέπεται η συμμετοχή στο Συμβούλιο Επιλογής Διευθυντών Σχολικών μονάδων, εκπαιδευτικών με 15ετή εμπειρία και αυξημένα προσόντα!

Κα Υπουργέ, αν οι εκπαιδευτικοί αυτοί είχαν αυξημένα προσόντα, θα διεκδικούσαν οι ίδιοι θέση Διευθυντή!Αναπόφευκτα λοιπόν, δημιουργείται η αίσθηση ότι θα υπάρξουν παρεμβάσεις στην επιλογή των στελεχών, την ίδια στιγμή που οι αιρετοί απομακρύνονται από τα Συμβούλια με βάση το Νομοσχέδιο.

Αφαιρέστε τη ρύθμιση αυτή και διαμορφώστε σε 3 τα μέλη του Συμβουλίου που είναι Σχολικοί Σύμβουλοι. Οι οποίοι άλλωστε αξιολογούν τους Διευθυντές των σχολικών μονάδων.

Επίσης κα Υπουργέ, δεν μπορεί να υποβαθμίζεται ο Σύλλογος Διδασκόντων που έως και σήμερα διατύπωνε γνώμη για τη θέση του Υποδιευθυντή. Για τη θέση αυτή πρέπει να καθοριστούν κριτήρια και μόρια.

Τέλος, στο άρθρο 48, να σημειώσω ότι δεν υπάρχουν δομές επιμόρφωσης, αφού η Κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ κατήργησε τα 13 Περιφερειακά Επιμορφωτικά Κέντρα (ΠΕΚ). Ενώ το ΙΕΠ δεν έχει υποδομή επιμόρφωσης. Αν θέλετε λοιπόν πλαίσιο επιμόρφωσης, επανιδρύστε τα ΠΕΚ, και προσδιορίστε με σαφήνεια την επιμόρφωση, με ειδική αναφορά στο ΕΚΔΔΑ, όπως προέβλεπε ο ν. 3848/2010.

Αγαπητοί συνάδελφοι,
Το 2ο μέρος του Νομοσχεδίου περιέχει διατάξεις για την αξιολόγηση των εκπαιδευτικών.

Για μας, η αξιολόγηση είναι κομβικής σημασίας για την παροχή ποιοτικής εκπαίδευσης. Και δεν πρέπει να σταματά στους εκπαιδευτικούς, αλλά να περιλαμβάνει και την αξιολόγηση των δομών, των προγραμμάτων, των πόρων.

Με το νομοσχέδιο, καθιερώνεται περιγραφική αξιολόγηση για τους εκπαιδευτικούς και αριθμητική αξιολόγηση για τα στελέχη. Κάτι που θα προκαλέσει προβλήματα στο μετασχηματισμό της αξιολόγησης.

Γι’ αυτό και πρέπει να τεθεί ειδική πρόβλεψη, ώστε Εκπαιδευτικοί που επιθυμούν θέση στελέχους Εκπαίδευσης, να δηλώνουν εγγράφως ότι επιθυμούν να αξιολογηθούν με τα αντίστοιχα κριτήρια.

Τώρα στο άρθρο 61:
Είμαστε αντίθετοι στην ανώνυμη αξιολόγηση των προϊσταμένων από τους υφισταμένους τους. Υπάρχει και σχετική απόφαση του ΣτΕ. Για ηθικούς και παιδαγωγικούς λόγους, η αξιολόγηση θα πρέπει να είναι επώνυμη και όλοι οι εμπλεκόμενοι, κρίνοντες και κρινόμενοι, να είναι υπεύθυνοι για την κρίση τους.

Και έρχομαι στο 3ο μέρος του Νομοσχεδίου.
Αγαπητοί συνάδελφοι,
Η αυτονομία της Σχολικής Μονάδας απαιτεί δυνατότητα διαχείρισης πόρων, προσωπικού, προγραμμάτων σπουδών, διδακτικής μεθοδολογίας.
Στην Ελλάδα ωστόσο, απαιτούνται επιπλέον στοιχεία όπως:
Αποκέντρωση αρμοδιοτήτων
Ευελιξία στα Προγράμματα Σπουδών
Εμβάθυνση στην ύλη και εφαρμογή σύγχρονων συνεργατικών διδακτικών τεχνικών.
Μεταφορά αρμοδιοτήτων στη Σχολική Μονάδα με το απαραίτητο πλαίσιο ελέγχου.
Στο Νομοσχέδιο ωστόσο, αυτό που βλέπουμε ουσιαστικά είναι η μεταφορά αρμοδιοτήτων του Συλλόγου Διδασκόντων στον Διευθυντή.

Οι ρυθμίσεις που φέρνετε κα Υπουργέ, δεν αρκούν για την αυτονομία της σχολικής μονάδας.

Το πολλαπλό βιβλίο δοκιμάσθηκε στο παρελθόν χωρίς αποτέλεσμα.

Η εφαρμογή είναι δύσκολη, το κόστος πολλαπλάσιο.
Άλλωστε, η σύγχρονη προσέγγιση είναι ο φάκελος μαθήματος και το «Ψηφιακό Βιβλίο».

Επίσης, στο άρθρο 86, λείπει οποιαδήποτε αναφορά στην Τράπεζα Θεμάτων για το Λύκειο, στο Εθνικό Απολυτήριο, στα θέματα διαβαθμισμένης δυσκολίας.

Η δε ρύθμιση για ενδοσχολική επιμόρφωση των εκπαιδευτικών είναι ατελής, χωρίς κανόνες για έλεγχο της ποιότητάς τους.

Και να σταθώ στο άρθρο 104:
Η πανελλαδική εξέταση μαθητών της ΣΤ΄ Δημοτικού και Γ΄ Γυμνασίου, δεν αξιολογεί το εκπαιδευτικό σύστημα.

Αντίθετα, υποβαθμίζει την παιδαγωγική διάσταση της διαδικασίας μάθησης και ενισχύει τον ανταγωνισμό.
Αυτό που απαιτείται, είναι ποιοτικές αλλαγές στη λειτουργία του σχολείου.

Όπως, η επαναφορά του ολοήμερου προγράμματος ΕΑΕΠ, η θεσμοθέτηση Ομίλων στο Γυμνάσιο, η πιστοποίηση στην Πληροφορική και τα Αγγλικά.

Αγαπητοί συνάδελφοι,
Στα άρθρα για την εκκλησιαστική εκπαίδευση:
Με τις διατάξεις αυτές, τακτοποιούνται και αντιστοιχούνται τα εκκλησιαστικά σχολεία, τα οποία λειτουργούν με τη μορφή των Πρότυπων Σχολείων.

Οι Σχολές Μαθητείας Υποψήφιων Κληρικών, λειτουργούν ως μεταδευτεροβάθμια εκκλησιαστική εκπαίδευση με πιστοποίηση επιπέδου 5.

Καθορίζεται επίσης μαθητεία, το δίπλωμα της οποίας είναι προϋπόθεση διορισμού. Σημαντική είναι η ρύθμιση για συγχώνευση της Ανώτατης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Θεσσαλονίκης και Βελλάς Ιωαννίνων με τις Ακαδημίες Αθηνών και Κρήτης.

Και να σημειώσω ότι το διοικητικό προσωπικό των Εκκλησιαστικών Λυκείων, που παραμένει στην Διεύθυνση Εκκλησιαστικής Εκπαίδευσης, πρέπει να υπάγεται με βάση το νόμο στο οικείο ΚΥΣΔΥΠ με νόμιμη εκπροσώπηση.

Κλείνω με τις ρυθμίσεις για την τριτοβάθμια εκπαίδευση: Σωστή η χρήση ηλεκτρονικών μέσων για τη διενέργεια των εκλογικών διαδικασιών στα Πανεπιστήμια.

Περαιτέρω, όσον αφορά την ΕΘΑΑΕ, χρειάζεται οργάνωση και θωράκισή της με πόρους και προσωπικό. Δεν μπορεί να λειτουργεί με αποσπασμένους.

Επίσης, η κατάργηση ή μετονομασία τμημάτων κλπ, πρέπει να γίνεται με σύμφωνη γνώμη της Συγκλήτου και όχι απλή γνώμη.

Κυρία Υπουργέ, πρέπει επιτέλους ο χάρτης της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στη χώρα μας να καθορίζεται με στοιχεία αντικειμενικά.Όχι με πολιτικές αποφάσεις κατά το δοκούν και κρίσεις με δύο μέτρα και δύο σταθμά ανά περίπτωση.

Να θυμίσω ότι στην εκλογική μου περιφέρεια, την Αιτωλοακαρνανία, το Τμήμα Διαχείρισης Πολιτισμικού Περιβάλλοντος και Νέων Τεχνολογιών του Πανεπιστημίου Πατρών με ‘εδρα στο Αγρίνιο, που πιστοποιήθηκε από την ΑΔΙΠ τον Ιανουάριο του 2019 με ισχύ έως το 2013, καταργήθηκε με πολιτική απόφαση του κ. Γαβρόγλου το Μάιο του 2019.

Ένα Τμήμα με 18 μέλη ΔΕΠ, μεταπτυχιακό πρόγραμμα, εν εξελίξει διδακτορικό πρόγραμμα, κτιριακές και υλικοτεχνικές υποδομές, επαγγελματικά δικαιώματα, 500 φοιτητές και 1000 αποφοίτους.

Το Τμήμα καταργήθηκε από τον κ. Γαβρόγλου και τέθηκε σε εσάς κα Υπουργέ το ζήτημα της επανίδρυσής του, όπως και στον κ. Συρίγο και στον προεδρεύοντα κ. Διγαλάκη.

Εσείς όμως κωφεύσατε.
Μιλήσατε για απόφαση της Συγκλήτου, για εισήγηση της ΕΘΑΑΕ. Είπατε ότι δεν μπορείτε να κάνετε την υπέρβαση να λάβετε την πολιτική απόφαση για την επανίδρυση. Κάτι όμως που βρήκατε τον τρόπο να το κάνετε με τη Νομική Σχολή της Πάτρας που ίδρυσε ο κ. Γαβρόγλου και την καταργήσατε. Για το ΔΠΠΝΤ δεν βρήκατε το θάρρος να το επανιδρύσετε. Επανιδρύστε το λοιπόν για να μην υπάρχουν δύο μέτρα και δύο σταθμά.

Κα Υπουργέ,
Καθιερώσατε την Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής που αφήνει 10 χιλιάδες μαθητές εκτός των Πανεπιστημίων και οδηγεί Τμήματα ιδίως της επαρχίας στην υποβάθμιση και στο κλείσιμο.

Και όλα αυτά εν μέσω των δυσκολιών που είχαν να αντιμετωπίσουν οι μαθητές λόγω της πανδημίας. Με το νέο πλαίσιο λοιπόν της αξιολόγησης αλλά και λόγω της πανδημίας, δώστε τη δυνατότητα στα παιδιά να μπουν στο Πανεπιστήμιο και να μην ισχύσει η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής. Δεν είναι αργά, ακόμα και τώρα για να διορθώσετε την αδικία.

Παρεμπιπτόντως κα Υπουργέ, σας έχω καταθέσει μια ερώτηση για παιδιά που έχουν χάσει τον έναν ή και τους δύο γονείς λόγω της πανδημίας. Και ζήτησα τη μοριοδότησή τους και να τύχουν της ίδιας αντιμετώπισης με τα παιδιά στο Μάτι λόγω των πυρκαγιών, ή στην Κρήτη κλπ. Θα πρέπει να το δείτε.

Γνωρίζοντας μάλιστα και συγχαίροντας το μαθητή Δημήτρη Καρακώστα που αρίστευσε στις εξετάσεις ενώ έχασε και τους δύο γονείς του από COVID-19, ενώ είναι 4 αδέρφια, θα πρέπει να δούμε αν χρειάζονται αλλαγές στο θεσμικό πλαίσιο. Δεν είναι δυνατόν να χάνονται και οι δύο γονείς και τα παιδιά να χάνουν την πολυτεκνική ιδιότητα. Επίσης σετέτοιες περιπτώσεις θα πρέπει να προβλέπεται η κατ’εξαίρεση χορήγηση ετήσιας υποτροφίας ίσης με το θεσμοθετημένο χρόνο διάρκειας των σπουδών του φοιτητή.
Επί της ψήφισης των άρθρων επιφυλασσόμαστε για την Ολομέλεια.