Εθνικά Στρατηγικά Σχέδια Κ.Α.Π.: Ερωτήσεις και Απαντήσεις

Οι συστάσεις αποτελούν μέρος του διαρθρωμένου διαλόγου μεταξύ της Επιτροπής και των κρατών μελών στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης της Κοινής Γεωργικής Πολιτικής (Κ.Α.Π.) και της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας.

• Στόχος τους είναι να βοηθήσουν τα κράτη μέλη στην εκπόνηση των στρατηγικών τους σχεδίων για την Κ.Α.Π. προσδιορίζοντας τους βασικούς τομείς στους οποίους κάθε κράτος μέλος πρέπει να επικεντρωθεί για να εξασφαλίσει την επίτευξη των στόχων της Κ.Α.Π. καθώς και να συμβάλει στους στόχους της Πράσινης Συμφωνίας.

Παρέχουν επίσης μια ανάλυση κάθε γεωργικού τομέα και αγροτικών περιοχών, συνδέοντάς τους με τους μελλοντικούς στόχους της Κ.Α.Π., καθώς και συγκεκριμένες τιμές αναφοράς για κάθε στόχο της Πράσινης Συμφωνίας.

Αυτός ο διαρθρωμένος διάλογος δημιουργήθηκε μετά την παρουσίαση από την Επιτροπή των στρατηγικών «Farm to Fork and Biodiversity» και ανάλυση της σχέσης μεταξύ της Κ.Α.Π. και της Πράσινης Συμφωνίας, στις 20 Μαΐου 2020. Η ιδέα είναι να διασφαλιστεί ότι τα κράτη μέλη θα αξιοποιήσουν πλήρως το η μελλοντική Κ.Α.Π. και τα μέσα της για τη στήριξη των αγροτών τους στη μετάβαση προς την αύξηση της βιωσιμότητας των συστημάτων διατροφής μας, λαμβάνοντας υπόψη τις τοπικές συνθήκες και ανάγκες τους. Η Επιτροπή θα υποστηρίξει τα κράτη μέλη καθ’ όλη τη διαδικασία προετοιμασίας του στρατηγικού σχεδίου της Κ.Α.Π.

Είναι οι συστάσεις νομικά δεσμευτικές για τα κράτη μέλη;

Οι συστάσεις δεν είναι νομικά δεσμευτικές από μόνες τους. Ωστόσο, η Επιτροπή θα εγκρίνει τα στρατηγικά σχέδια της Κ.Α.Π. πριν από την εφαρμογή της νέας Κ.Α.Π., αφού υποβληθούν επίσημα από τα κράτη μέλη. Κατά τη διαδικασία έγκρισης, η οποία θα βασίζεται στα κριτήρια που ορίζονται στον μελλοντικό κανονισμό στρατηγικού σχεδίου της Κ.Α.Π., η Επιτροπή θα χρησιμοποιήσει τις συστάσεις ως σημαντικό έγγραφο αναφοράς για την αξιολόγηση των σχεδίων.

Πώς ενθαρρύνετε τα κράτη μέλη να επιτύχουν τους στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας;

Στις συστάσεις, η Επιτροπή παρέχει ανάλυση του γεωργικού τομέα και των αγροτικών περιοχών κάθε κράτους μέλους. Αυτή η ανάλυση περιλαμβάνει αξιολόγηση της εθνικής κατάστασης σε σχέση με τους στόχους της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, συμπεριλαμβανομένης, έως το 2030, μείωσης κατά 50% της χρήσης και του κινδύνου φυτοφαρμάκων, μείωση κατά τουλάχιστον 20% της χρήσης λιπασμάτων, μείωση κατά 50% των πωλήσεων αντιμικροβιακών που χρησιμοποιούνται για εκτρεφόμενα ζώα και υδατοκαλλιέργεια, καθώς και επίτευξη του 25% των γεωργικών εκτάσεων υπό βιολογική γεωργία και διασφάλιση 100% γρήγορης ευρυζωνικής πρόσβασης σε αγροτικές περιοχές.

Αυτή η αξιολόγηση οδήγησε στον προσδιορισμό των διαφόρων επιπέδων προσπαθειών που απαιτούνται ανά στόχο και ανά κράτος μέλος. Βάσει αυτού, η Επιτροπή υπέβαλε συγκεκριμένες συστάσεις στα κράτη μέλη για την εκπόνηση των στρατηγικών σχεδίων της ΚΑΠ, διασφαλίζοντας τη σύνδεση με τη φιλοδοξία της Πράσινης Συμφωνίας.

Στα στρατηγικά τους σχέδια για την Κ.Α.Π., τα κράτη μέλη θα καταρτίσουν μια στρατηγική παρέμβασης, η οποία θα πρέπει να εξηγεί πώς θα χρησιμοποιούν τα μέσα της Κ.Α.Π. για την επίτευξη των στόχων της Κ.Α.Π., με βάση τις τοπικές συνθήκες και ανάγκες τους. Αυτό θα αντιμετωπίσει επίσης τους στόχους της Πράσινης Συμφωνίας.

Οι συστάσεις διευκολύνουν τον προσδιορισμό των αναγκών των κρατών μελών, ιδίως όσον αφορά τους στόχους της Πράσινης Συμφωνίας. Ειδικότερα, η Επιτροπή θα ζητήσει από τα κράτη μέλη να καθορίσουν ρητές εθνικές αξίες για τους έξι στόχους της Πράσινης Συμφωνίας, οι οποίοι θα πρέπει να μεταφράσουν τη φιλοδοξία της Πράσινης Συμφωνίας σε επίπεδο Ε.Ε. σε συγκεκριμένες φιλοδοξίες σε εθνικό επίπεδο. Οι τιμές αναφοράς που παρέχονται από τις συστάσεις θα είναι ιδιαίτερα χρήσιμες σε αυτήν τη διαδικασία.

Πώς ταιριάζει με τις τρέχουσες διαπραγματεύσεις;

Οι διαπραγματεύσεις με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σχετικά με τη μεταρρύθμιση της Κ.Α.Π. ξεκίνησαν επίσημα στις 10 Νοεμβρίου 2020. Οι διαπραγματεύσεις καλύπτουν τα τρία νομοθετικά κείμενα της μεταρρύθμισης της Κ.Α.Π.: τον κανονισμό στρατηγικού σχεδίου, τον οριζόντιο κανονισμό και τον κανονισμό για την κοινή οργάνωση αγοράς.

Ο δομημένος διάλογος δεν περιλαμβάνεται στον κανονισμό για το στρατηγικό σχέδιο, όπως προτάθηκε μετά την υποβολή των προτάσεων της Επιτροπής (Ιούνιος 2018). Ωστόσο, η διαδικασία έγκρισης και η εφαρμογή των στρατηγικών σχεδίων της Κ.Α.Π. ορίζονται στο κείμενο.

Ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα σχετικά με τα στρατηγικά σχέδια της Κ.Α.Π.;

Το συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα σχετικά με τα στρατηγικά σχέδια της Κ.Α.Π., συμπεριλαμβανομένης της επίσημης υποβολής από τα κράτη μέλη και της έγκρισης της Επιτροπής, θα εξαρτηθεί από το αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων με τους συννομοθέτες. Η φιλοδοξία της Επιτροπής είναι ότι μια πολιτική συμφωνία θα συναφθεί έως την άνοιξη του 2021. Τα κράτη μέλη θα είχαν τότε μέχρι την 1η Ιανουαρίου 2022 να υποβάλουν τα σχέδιά τους. Η Επιτροπή θα έχει έως την 1η Ιανουαρίου 2023 για να εγκρίνει τα σχέδια, όταν θα πραγματοποιηθεί η εφαρμογή της νέας Κ.Α.Π.

Από τη στιγμή που τα κράτη μέλη υποβάλλουν τα σχέδιά τους και η Επιτροπή τα εγκρίνει, ο διαρθρωμένος διάλογος θα συνεχιστεί. Για παράδειγμα, η Επιτροπή θα απευθύνει παρατηρήσεις στα κράτη μέλη στο πλαίσιο της διαδικασίας έγκρισης.

Τι προτείνει η Επιτροπή στα κράτη μέλη όσον αφορά τη μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου;

Η Επιτροπή αναγνωρίζει ότι η μείωση των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου (GHG) αποτελεί βασική πρόκληση για τον γεωργικό τομέα της Ε.Ε. στο σύνολό του, ιδίως στο πλαίσιο της φιλοδοξίας της Πράσινης Συμφωνίας να είναι ουδέτερη από τον άνθρακα έως το 2050 και του στόχου του 2030 για μείωση κατά 55% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

Η Επιτροπή ετοιμάζει μια δέσμη προτάσεων για τον Ιούνιο του 2021 σχετικά με τη βελτίωση της συμβολής τόσο των τομέων της γεωργίας όσο και της χρήσης γης σε αυτόν τον νέο, φιλόδοξο στόχο.

Ως εκ τούτου, η Επιτροπή συνιστά σε όλα τα κράτη μέλη να μειώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου τους στη γεωργία, ιδίως από τη διαχείριση των ζώων ή του εδάφους, λαμβάνοντας υπόψη τις διαφορές μεταξύ των κρατών μελών ως προς αυτό. Για να γίνει αυτό, η Επιτροπή ενθαρρύνει τη χρήση εξυπνότερης, ακριβέστερης και βιώσιμης γεωργίας, αντλώντας από την ανταλλαγή γνώσεων και την τεχνολογία. Για παράδειγμα, αυτό μπορεί να βοηθήσει στην καλύτερη διαχείριση των θρεπτικών συστατικών, στην ακριβέστερη χρήση φυτοπροστατευτικών προϊόντων και βελτιώσεις στη διαχείριση των ζώων και της κοπριάς.

Επιπλέον, ο συνδυασμός ζώων, καλλιεργειών και δασών μπορεί επίσης να συμβάλει στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Τέλος, η Επιτροπή υπογραμμίζει το ανεκμετάλλευτο δυναμικό δέσμευσης άνθρακα, καθώς και την ανάγκη προστασίας εδαφών πλούσιων σε άνθρακα, όπως τύρφης και υγροτόπων.

Η Επιτροπή υποστηρίζει επίσης και συνιστά την ανάπτυξη της καλλιέργειας άνθρακα ως νέου επιχειρηματικού μοντέλου για τους αγρότες. Τέτοια συστήματα εκτροφής άνθρακα μπορούν επίσης να υποστηριχθούν μέσω των νέων οικολογικών συστημάτων της Κ.Α.Π.

Πώς μπορούν άλλα κονδύλια της Ε.Ε. να βοηθήσουν στην επίτευξη των στόχων της Κ.Α.Π.;

Επί του παρόντος, διάφορες πολιτικές της Ε.Ε. υποστηρίζουν και διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο σε αγροτικές περιοχές εκτός από την Κ.Α.Π., συμπεριλαμβανομένων των περιφερειακών, της συνοχής και των κοινωνικών πολιτικών και ορισμένων άλλων πολιτικών της Ε.Ε., όπως εκείνες που αφορούν την ενέργεια, τις μεταφορές, τη συνδεσιμότητα, το περιβάλλον ή το κλίμα.

Στις συστάσεις προς τα κράτη μέλη, η Επιτροπή υπογραμμίζει πώς άλλα κονδύλια της Ε.Ε. μπορούν να συμβάλουν στην περαιτέρω ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών. Υπάρχει ανάγκη για μεγαλύτερες συνέργειες με άλλα κεφάλαια από αυτή την άποψη.

Επιπλέον, το Ταμείο Επόμενης Γενιάς της Ε.Ε. δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην ψηφιακή μετάβαση, μέρος του σχεδίου ανάκαμψης της Ε.Ε. Αυτό θα είναι σημαντικό για την επίτευξη του στόχου της 100% πρόσβασης σε γρήγορες ευρυζωνικές συνδέσεις σε αγροτικές περιοχές έως το 2025.

Τέλος, το Horizon Europe και η προτεινόμενη αποστολή της Ε.Ε. για την υγεία του εδάφους και τα τρόφιμα θα είναι επίσης καθοριστικής σημασίας για την επίτευξη των στόχων της Κ.Α.Π. Θα χρηματοδοτήσουν την έρευνα και την καινοτομία στα τρόφιμα και τη γεωργία, οδηγώντας στην ανάπτυξη κρίσιμων εργαλείων και πρακτικών για βιώσιμη γεωργία και καλύτερη διαχείριση των φυσικών πόρων.

e-ea.gr