Η Κ.Γ.Π. και ο ρόλος της στη στήριξη του αγροτικού εισοδήματος

Οι ενισχύσεις συμβάλλουν σημαντικά στη σταθεροποίηση του γεωργικού εισοδήματος, με άμεσες πληρωμές και υποστήριξη σε περιοχές που αντιμετωπίζουν φυσικούς περιορισμούς διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο.

• Τα μέτρα της αγοράς, τα συστήματα ποιότητας της ΕΕ και διάφορα μέτρα αγροτικής ανάπτυξης που συμβάλλουν στην αύξηση της παραγωγικότητας διαδραματίζουν επίσης ρόλο στη στήριξη του γεωργικού εισοδήματος περιορίζοντας την πτωτική μεταβλητότητα των τιμών και βελτιώνοντας την ανταγωνιστικότητα.

Ωστόσο, παρά τη σταθερή και συνεχή βελτίωση, η διαφορά εισοδήματος μεταξύ γεωργικού και μη γεωργικού εισοδήματος παραμένει σημαντική.

Αυτά είναι από τα βασικά ευρήματα από την αξιολόγηση του αντίκτυπου της ΚΓΠ στη βιώσιμη παραγωγή τροφίμων που δημοσιεύθηκε σήμερα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Με βάση μια εξωτερική μελέτη και μια πρόσθετη οικονομική ανάλυση, αυτή η αξιολόγηση είναι ιδιαίτερα σχετική με βάση τους στόχους που καθορίζονται στη στρατηγική Farm to Fork και σε απάντηση στις προκλήσεις που θέτει η πανδημία COVID-19.

Τα συμπεράσματα της αξιολόγησης είναι γενικά θετικά για την αποτελεσματικότητα, την αποδοτικότητα, τη συνάφεια, τη συνοχή και την προστιθέμενη αξία της ΕΕ από τα μέτρα. Ωστόσο, η αξιολόγηση εντοπίζει περιθώρια βελτίωσης για την αποτελεσματικότητα της συνδεδεμένης στήριξης από άποψη σκοπού και ανταγωνιστικότητας, για καλύτερη στόχευση της εισοδηματικής στήριξης από τα κράτη μέλη και εργαλεία που στοχεύουν στη σταθεροποίηση των γεωργικών αγορών. Θα μπορούσε επίσης να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα της διαχείρισης των πόρων, αλλά και της διαχείρισης των πράσινων πληρωμών και των κανόνων που ορίζουν τους ενεργούς αγρότες.

Επιπλέον, η αξιολόγηση καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η συνοχή της ΚΓΠ απαιτεί στενή παρακολούθηση, ιδίως όσον αφορά την αυξημένη ευελιξία στην υλοποίηση της μελλοντικής ΚΓΠ και τους στόχους «Farm to Fork and Bioiodiversity»

Ωστόσο, η άμεση υποστήριξη εισοδήματος συμβάλλει σημαντικά στη σταθεροποίηση του γεωργικού εισοδήματος, και οι δύο πυλώνες της ΚΓΠ διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο. Το μέσο ποσοστό στήριξης της ΚΓΠ στην ΕΕ στο γεωργικό εισόδημα είναι 36% και το μερίδιο των άμεσων πληρωμών είναι 26%.

Η εξωτερική σύγκλιση, ένας μηχανισμός που στοχεύει στη σταδιακή προσαρμογή της εισοδηματικής στήριξης σε κάθε χώρα για να τους φέρει πιο κοντά στο μέσο επίπεδο της ΕΕ, είναι αποτελεσματικός στη μείωση των ανισοτήτων μεταξύ των κρατών μελών. Η εσωτερική σύγκλιση, η οποία στοχεύει στην προσαρμογή της εισοδηματικής στήριξης σε κάθε χώρα ή περιοχή, είναι γενικά αποτελεσματική στη μείωση των ανισοτήτων μεταξύ των αγροτών στα κράτη μέλη. Ωστόσο, η εφαρμογή του και η μείωση των πληρωμών (φθίνουσα κλίμακα) ήταν περιορισμένες και δεν οδήγησαν πάντοτε σε αισθητή μείωση της συγκέντρωσης της άμεσης στήριξης εισοδήματος συνολικά. Ωστόσο, η αναδιανεμητική πληρωμή ήταν αποτελεσματική στη στόχευση μικρότερων εκμεταλλεύσεων.

Τέλος, η αξιολόγηση υπογράμμισε ότι η στόχευση των μέτρων βελτιώθηκε στο πλαίσιο της ΚΓΠ 2014-2020, αλλά εξαρτάται από τις επιλογές εφαρμογής των κρατών μελών.

Ιστορικό

Η ΚΓΠ 2014-20 περιλαμβάνει βιώσιμη παραγωγή τροφίμων με έμφαση στο γεωργικό εισόδημα, τη γεωργική παραγωγικότητα και τη σταθερότητα των τιμών ως ένας από τους τρεις γενικούς στόχους της ΚΓΠ. Οι ειδικοί στόχοι για τη βιώσιμη παραγωγή τροφίμων είναι εκείνοι που σχετίζονται με τη «σταθερότητα της αγοράς», το «γεωργικό εισόδημα» και τη «γεωργική ανταγωνιστικότητα».

Ο σχεδιασμός της ΚΓΠ 2014-20 επηρεάστηκε από το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο 2014-20, με επιπτώσεις στην εφαρμογή των διαφόρων μέσων της ΚΓΠ, όπως:

• εξωτερική σύγκλιση για τη μείωση των διαφορών στο επίπεδο της εισοδηματικής στήριξης ανά εκτάριο βάσει ιστορικών ανισοτήτων μεταξύ των κρατών μελών ·
• υποβάθμιση για τη βελτίωση της κατανομής των άμεσων πληρωμών μειώνοντας τη βασική εισοδηματική στήριξη πάνω από ένα συγκεκριμένο επίπεδο ·
• ευελιξία μεταξύ των δύο ταμείων της ΚΓΠ (Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Εγγυήσεων και Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης), επιτρέποντας στα κράτη μέλη να στοχεύουν καλύτερα τους διαθέσιμους χρηματοδοτικούς πόρους ώστε να ανταποκρίνονται στους συγκεκριμένους στόχους τους.

e-ea.gr