Κωνσταντόπουλος: «Επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα σπίτι τους» (Video)

Ομιλία στην Επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων για τις κυρώσεις διμερών συμφωνιών με τη Νέα Ζηλανδία και το Μαυροβούνιο για τη συνεργασία στο χώρο του πολιτισμού, καθώς και για την κύρωση της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την προστασία των πολιτιστικών αγαθών.

Κύριε Πρόεδρε,
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,

Συζητάμε σήμερα στην Επιτροπή μας την κύρωση τριών ακόμη διεθνών συμφωνιών της χώρας μας.

Πρόκειται για την κύρωση των διμερών συμφωνιών με τη Νέα Ζηλανδία και το Μαυροβούνιο για τη συνεργασία στο χώρο του πολιτισμού, καθώς και για την κύρωση της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για την προστασία των πολιτιστικών αγαθών.

Μάλιστα, ήδη νωρίτερα στην Ολομέλεια, κυρώθηκαν οι διεθνείς συμβάσεις με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Κατάρ και τη Βουλγαρία για τη συνεργασία στο χώρο του αθλητισμού.

Όπως έχω τονίσει και πάλι, οι διεθνείς συμφωνίες, ενισχύουν την διεθνή θέση της χώρας μας και προωθούν ουσιαστικά τη συνεργασία μεταξύ των χωρών.

Γι’ αυτό και πρέπει να τίθενται έγκαιρα σε ισχύ.

Διότι οι καθυστερήσεις που βλέπουμε συνέχεια, αγαπητοί συνάδελφοι, ουσιαστικά απομειώνουν την ίδια την αξία των Συμβάσεων λόγω της μεταβολής των συνθηκών που έχει μεσολαβήσει.
Πιο συγκεκριμένα για τις σημερινές συμβάσεις:

Ο διακανονισμός Πολιτιστικής Συνεργασίας με τη Νέα Ζηλανδία υπεγράφη στο Ουέλιγκτον στις 23/6/2011.

Η συμφωνία αυτή, στοχεύει στην ανάπτυξη της συνεργασίας των δύο χωρών σε όλους τους τομείς του σύγχρονου πολιτισμού, όπως στη λογοτεχνία, τα οπτικά, τα εικαστικά, τη μουσική, τον κινηματογράφο.

Τα Μέρη δεσμεύονται για ανάληψη πρωτοβουλιών για την ενημέρωση του κοινού για την κοινή πολιτική και πολιτιστική ιστορία των δύο χωρών στις συγκρούσεις του εικοστού αιώνα.

Για την επίτευξη των στόχων αυτών, τα μέρη θα ενθαρρύνουν τη συνεργασία μεταξύ μουσείων και άλλων πολιτιστικών ιδρυμάτων, την ανταλλαγή καλλιτεχνών και εμπειρογνωμόνων του πολιτισμού, την αμοιβαία συμμετοχή σε διεθνείς πολιτιστικές διοργανώσεις, όπως συνέδρια, σεμινάρια, φεστιβάλ, τη συνεργασία με διεθνείς οργανισμούς στον τομέα του πολιτισμού.

Επίσης, οι δύο χώρες θα καταβάλλουν προσπάθειες για να συντηρούν, να διατηρούν και να ερμηνεύουν κοινά σημεία κληρονομιάς από τις συγκρούσεις του 20ου αιώνα καθώς και να μνημονεύουν σε σημαντικές επετείους τα γεγονότα της Μάχη της Κρήτης το 1941.

Αγαπητοί συνάδελφοι,
Οι δυνάμεις της Νέας Ζηλανδίας πολέμησαν πλάι στις ελληνικές στη Μάχη της Κρήτης και υπέστησαν μεγάλες απώλειες.

Η ιστορική αυτή μνήμη πρέπει να διατηρηθεί και οφείλουμε να τιμάμε τον αγώνα των δύο χωρών στο 2ο παγκόσμιο πόλεμο.

Πρόκειται λοιπόν για μια διεθνή συμφωνία με ιδιαίτερη ιστορική αξία, η οποία υπεγράφη από την Κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ του 2011.

Λυπηρό το ότι έρχεται προς κύρωση 9 και πλέον χρόνια μετά.

Περνάω στη Συμφωνία Συνεργασίας σε θέματα πολιτισμού που υπεγράφη μεταξύ της χώρας μας και του Μαυροβουνίου το 2019.

Η συμφωνία έχει ως στόχο την προαγωγή της συνεργασίας μεταξύ των πολιτιστικών και καλλιτεχνικών ιδρυμάτων αλλά και μεταξύ επαγγελματιών του πολιτισμού των δύο χωρών.

Τα Μέρη θα ενθαρρύνουν πολιτιστικές συμφωνίες στο χώρο των μουσείων, των βιβλιοθηκών, της μουσικής, του θεάτρου και του κινηματογράφου.

Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στη συνεργασία για την προστασία των μνημείων του πολιτισμού, καθώς και στη λήψη μέτρων για την πρόληψη της κλοπής και παράνομης διακίνησης πολιτιστικών αγαθών.

Ταυτόχρονα, για την ευαισθητοποίηση του κοινού στα θέματα πολιτισμού, θα διοργανωθούν επισκέψεις ειδικών μεταξύ των δύο χωρών και ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών.

Η συμφωνία περιλαμβάνει επίσης λεπτομέρειες για την συνεργασία σε συγκεκριμένους τομείς.

Στις εκδόσεις, θα υποστηριχθεί η συνεργασία μεταξύ εκδοτικών οίκων, η μετάφραση λογιτεχνικών κειμένων και η ανταλλαγή πληροφοριών για διεθνείς εκθέσεις βιβλίου.

Στη μουσική και τις τέχνες, θα προωθηθούν οι ανταλλαγές μουσικών προγραμμάτων και η συμμετοχή σε διεθνή φεστιβάλ μουσικής.

Στον κινηματογράφο, θα ενθαρρυνθεί η παρουσίαση ταινιών και η συνεργασία μεταξύ κινηματογραφιστών και κινηματογραφικών ακαδημιών των δύο χωρών, με σεβασμό στα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας.

Στις εικαστικές και τις εφαρμοσμένες τέχνες, θα ενισχυθεί η συνεργασία των πολιτιστικών φορέων καθώς και η διοργάνωση ατομικών και ομαδικών εκθέσεων.

Τέλος, οι δύο χώρες θα συνεργάζονται για την ανταλλαγή καλλιτεχνών και τη διοργάνωση συνεδρίων και πολιτιστικών εκδηλώσεων.

Και έρχομαι αγαπητοί συνάδελφοι στην τρίτη διεθνή σύμβαση που συζητάμε σήμερα και συγκεκριμένα στην Κύρωση της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης για τα αδικήματα σχετικά με τα πολιτιστικά αγαθά.

Η Σύμβαση υπεγράφη στη Λευκωσία το 2017 και στόχο έχει την αποτελεσματική προστασία των πολιτιστικών αγαθών την αποτροπή των κλοπών, των παράνομων ανασκαφών και της παράνομης διακίνησής τους.

Διακίνηση, η οποία μάλιστα, όπως σημειώνεται στη σύμβαση, χρησιμοποιείται σήμερα από τρομοκρατικές ομάδες προκειμένου να προσπορίσουν έσοδα.

Η Σύμβαση στοχεύει ακόμη, στην πρόληψη των ποινικών αδικημάτων που σχετίζονται με τα πολιτιστικά αγαθά και στην προώθηση της διεθνούς συνεργασίας για την καταπολέμηση των αδικημάτων αυτών.

Στο άρθρο 2 της Σύμβασης, δίνονται οι ορισμοί των πολιτιστικών αγαθών που προστατεύονται από αυτή, κινητών και ακινήτων.

Ενδεικτικά, η Σύμβαση αφορά μνημεία, προϊόντα αρχαιολογικών εκσκαφών, σπάνιες συλλογές, αρχαιότητες, καλλιτεχνικά αγαθά, αρχεία και άλλα αγαθά όπως αναλυτικά προσδιορίζονται.

Τίθενται στη συνέχεια διατάξεις ουσιαστικού ποινικού δικαίου.

Τα συμβαλλόμενα κράτη αναλαμβάνουν την υποχρέωση να διαμορφώσουν το θεσμικό πλαίσιο για την τιμωρία των αδικημάτων της κλοπής, παράνομης ανασκαφής, διακίνησης, εισαγωγής και εξαγωγής πολιτιστικών αγαθών.

Ομοίως θα πρέπει να τεθεί το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο για την αποτροπή της πλαστογράφησης εγγράφων και την τιμωρία της καταστροφής των πολιτιστικών αγαθών.

Η Σύμβαση περιέχει και ποινικές δικονομικές ρυθμίσεις ώστε η προστασία των πολιτιστικών αγαθών να είναι αποτελεσματική, καθώς και διατάξεις για τη διεθνή συνεργασία των χωρών με σκοπό την καταπολέμηση των αδικημάτων που άπτονται των πολιτιστικών αγαθών.

Σε γενικότερο επίπεδο άλλωστε, η Σύμβαση προωθεί την ανταλλαγή πληροφοριών και τη στενή συνεργασία μεταξύ των χωρών, ώστε να αντιμετωπιστεί ουσιαστικά η παράνομη διακίνηση πολιτιστικών αγαθών.

Σε διοικητικό επίπεδο, κάθε συμβαλλόμενη χώρα αναλαμβάνει να αναπτύξει καταλόγους και βάσεις δεδομένων των πολιτιστικών της αγαθών και να θεσπίσει ελέγχους στις εισαγωγές και εξαγωγές ώστε να αποτρέψει την παράνομη διακίνηση.

Επίσης, καλείται να διαμορφώσει κατάλληλους μηχανισμούς ελέγχου, να διοργανώσει δράσεις ευαισθητοποίησης του κοινού και να αναθέσει σε μια εθνική αρχή το συντονισμό των μηχανισμών για την προστασία των πολιτιστικών αγαθων.

Και εδώ θα θέλαμε να μας πείτε κα Υπουργέ, πώς θα εφαρμοστεί η διάταξη αυτή και ποιά αρχή θα είναι αρμόδια σε κεντρικό επίπεδο για την προστασία των αγαθών της πολιτιστικής κληρονομιάς.

Τέλος, για την παρακολούθηση της εφαρμογής της Συμβασης προβλέπεται ότι θα συσταθεί Επιτροπή των Μερών, στην οποία θα συμμετέχουν τα συμβαλλόμενα κράτη.

Η Επιτροπή αυτή θα συγκαλείται από τον Γενικό Γραμματέα του Συμβουλίου της Ευρώπης και θα δύναται να προτείνει στην Επιτροπή Υπουργών τη συμμετοχή εμπειρογνωμόνων για την υλοποίηση των στόχων της Σύμβασης.

Στην Επιτροπή μπορούν επίσης να συμμετέχουν εκπρόσωποι της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για Προβλήματα Εγκλημάτων και της Μόνιμης Επιτροπής για τον πολιτισμό, την Πολιτιστική κληρονομιά και το Τοπίο.

Τέλος, στο δεύτερο άρθρο του Νομοσχεδίου και κατ’εφαρμογή των διατάξεων της σύμβασης γίνεται προσαργμογή του ν. 3028/2002 για τον προσδιορισμό της ευθύνης νομικών προσώπων όσον αφορά αδικήματα με αντικείμενο πολιτιστικά αγαθά.

Εδώ θα θέλαμε ωστόσο να μας πείτε κα Υπουργέ, αν υπάρχουν και άλλες τροποποιήσεις και προσθήκες που πρέπει να γίνουν στην ισχύουσα νομοθεσία, ώστε η χώρα μας να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις που αναλαμβάνει με τη Σύμβαση που κυρώνουμε σήμερα.

Και μιλώντας για προστασία των πολιτιστικών αγαθών και της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, θα ήθελα να θέσω ένα ιδιαίτερα ευαίσθητο ζήτημα για τον Πολιτισμό της Ελλάδας.

Ένα ζήτημα που μας απασχολεί από τη Μελίνα έως σήμερα.

Περιμένουμε από την Κυβέρνηση και την Υπουργό Πολιτισμού, η οποία έχει μακρά ιστορία στο Υπουργείο και γνωρίζει σε βάθος τα ζητήματα και τις διαδικασίες, να δρομολογήσει ενέργειες για την επιστροφή των γλυπτών του Παρθενώνα στο σπίτι τους.

Κι εδώ η ασφαλέστερη οδός στο πλαίσιο του Brexit, είναι να διαμορφωθεί μια εθνική διαπραγματευτική ομάδα από πολιτικούς, εμπειρογνώμονες και τεχνοκράτες, που θα ασχοληθούν με την επιστροφή τους.

Ολοκληρώνοντας, θα ήθελα να αναφερθώ στην κατάσταση που διαμορφώνεται στα εθνικά μας θέματα.

Η Τουρκία συνεχίζει να δημιουργεί εντάσεις.

Παραβιάζει το διεθνές δίκαιο και τα κυριαρχικά μας δικαιώματα.

Ωστόσο, αγαπητοί συνάδελφοι, το παραλήρημα του Ερντογάν δεν έχει αρχή και τέλος.

Στον δήθεν «θρησκευτικό πόλεμο» κατά τα λεγόμενα του Ερντογάν της Δύσης και της Ευρώπης απέναντι στο Ισλάμ, απαντούν οι ίδιοι οι μουσουλμάνοι που φεύγουν από τις χώρες τους για να εγκατασταθούν στην Ευρώπη.

Απαντά ο πολιτισμός μας, μέρος του οποίου είναι η ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης και η ανοχή στη διαφορετικότητα.

Το ότι «αυτός είναι ο ευρωπαϊκός τρόπος ζωής» όπως εύστοχα είπε ο Έλληνας Επίτροπος, ο Μαργαρίτης Σχοινάς ως απάντηση στον υπεύθυνο επικοινωνίας του Ερντογάν, έχει ένα πολύ πυκνό νόημα.

Ο δυτικός τρόπος ζωής σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα, την ελευθερία, τη δημοκρατία, την ισότητα, το κράτος δικαίου.

Δυτικός τρόπος ζωής σημαίνει πλουραλιστικές κοινωνίες, δίκαιες, αλληλέγγυες, ανοιχτές και ανεκτικές προς τη διαφορετικότητα.

Γι’ αυτό αγαπητοί συναδελφοι, ο δυτικός τρόπος ζωής τελειώνει στα σύνορα Ελλάδας-Τουρκίας, που είναι και τα σύνορα της Ευρώπης.