Λέμφωμα: Ποια είναι τα συμπτώματα & πώς αντιμετωπίζεται

Τα λεμφώματα είναι καρκίνοι των κυττάρων του λεμφικού συστήματος και κυρίως των λεμφοκυττάρων.

Εμφανίζονται όταν ένα αναπτυσσόμενο λεμφοκύτταρο παρουσιάσει κάποιο γενετικό λάθος (μετάλλαξη). Αυτή η μετάλλαξη το οδηγεί είτε να πολλαπλασιάζεται πιο γρήγορα από το φυσιολογικό, είτε να ζει περισσότερο απ’ ό,τι έπρεπε, χωρίς να ανταποκρίνεται στους κανονικούς φυσιολογικούς ελέγχους.

Το λέμφωμα είναι ο πιο συνηθισμένος αιματολογικός καρκίνος και ο τρίτος πιο συχνός καρκίνος στα παιδιά.

Σύμφωνα με τον Όμιλο Εθελοντών κατά του Καρκίνου «Αγκαλιάζω», υπάρχουν δύο είδη λεμφωμάτων, τα Hodgkin’s (HL) και τα non Hodgkin’s (NHL) λεμφώματα, με πολλές διαφορετικές κατηγορίες (έξι κατηγορίες Hodgkin’s και τουλάχιστον 61 non Hodgkin’s). Τα λεμφώματα Hodgkin’s διαφέρουν από τα non Hodgkin’s στον τρόπο που αναπτύσσονται, στον τρόπο με τον οποίο εισβάλλουν στους γειτονικούς ιστούς και στην αγωγή που χρησιμοποιείται για την καταπολέμηση τους.

Ανάλογα με την ταχύτητα με την οποία αναπτύσσονται τα non Hodgkin’s, χαρακτηρίζονται ως:

– Επιθετικά ενδιαμέσου/υψηλού βαθμού
– Βραδείας εξέλιξης – χαμηλού βαθμού

Πρόληψη – Παράγοντες κινδύνου
Παρ’ όλο που τα πραγματικά αίτια των λεμφωμάτων παραμένουν άγνωστα, ορισμένοι κοινοί παράγοντες φαίνονται να επηρεάζουν τον κίνδυνο εμφάνισης. Η νόσος είναι πιο συχνή σε άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα, καθώς και σε άτομα που εκτίθενται σε περιβαλλοντικά καρκινογόνα, φυτοφάρμακα, ζιζανιοκτόνα, ιούς και ορισμένα βακτήρια.

Παράγοντες κινδύνου ανάπτυξης λεμφώματος είναι οι εξής:

•  Οικογενειακό ιστορικό
• Αυτοάνοσα νοσήματα
• Μεταμόσχευση
•  Έκθεση σε χημικά, όπως φυτοφάρμακα, για μεγάλα χρονικά διαστήματα.
• Μόλυνση από ιούς, όπως ο Epstein-Barr (που προκαλεί τη λοιμώδη μονοπυρήνωση), HTLV-1, HIV/AIDS, ηπατίτιδα C, ή και κάποια βακτήρια, όπως το ελικοβακτηρίδιο (που προκαλεί έλκος)

Στο σημείο αυτό πρέπει να τονιστεί ότι το να έχεις κάποιον παράγοντα κινδύνου δεν σημαίνει πως κατ’ ανάγκη θα αναπτύξεις λέμφωμα. Στην πράξη, οι περισσότεροι άνθρωποι με παράγοντες κινδύνου δεν εμφανίζουν λέμφωμα. Αντιθέτως, οι περισσότεροι ασθενείς με λέμφωμα δεν έχουν εκτεθεί σε κανένα γνωστό παράγοντα κινδύνου.

Παρ’όλο που δεν είναι γνωστό γιατί αναπτύσσονται τα λεμφωματα, γνωρίζουμε πως δεν είναι δυνατό να οφείλονται σε τραυματισμό και πως δεν είναι μεταδοτικά.

Συμπτώματα
Είναι πολύ σημαντικό ο καθένας μας να γνωρίζει τα συμπτώματα του λεμφώματος, διότι μπορεί να σώσει τη ζωή του. Τα συμπτώματα μπορεί να μοιάζουν με αυτά λιγότερο επικίνδυνων ασθενειών και για αυτόν τον λόγο η διάγνωση είναι μερικές φορές δύσκολη. Από την άλλη, η έγκαιρη διάγνωση είναι πολύ σημαντική, διότι ορισμένες επιθετικές μορφές μπορεί να είναι θανατηφόρες σε μικρό χρονικό διάστημα. Αναγνωρίζοντας λοιπόν νωρίς τα συμπτώματα υπάρχουν καλύτερες προοπτικές για γρηγορότερη διάγνωση, αγωγή και επιβίωση.

Τα συμπτώματα αυτά είναι:

– Διόγκωση των λεμφαδένων σε λαιμό, μασχάλες, τράχηλο, βουβωνική περιοχή

– Πυρετός, ειδικά το βράδυ

– Ρίγη ή αλλαγές στην θερμορύθμιση

– Ανεξήγητη απώλεια βάρους

– Απώλεια όρεξης

– Ασυνήθιστη κόπωση η έλλειψη ενέργειας

– Αναιμία

– Επίμονος βήχας

– Δυσκολία στην αναπνοή

– Επίμονος κνησμός (φαγούρα) σε ολόκληρο το σώμα χωρίς εμφανή αιτία

– Γενικευμένη κούραση

– Διογκωμένες αμυγδαλές

– Πονοκέφαλοι

– Διόγκωση ήπατος και/ή σπλήνα

Διάγνωση
Οι περισσότεροι άνθρωποι που παραπονιούνται για τέτοια συμπτώματα δεν έχουν λέμφωμα. Παρ’ όλα αυτά, είναι πολύ σημαντικό εάν κάποιος έχει συμπτώματα που δεν υποχωρούν, να επισκεφτεί τον γιατρό ώστε να επιβεβαιώσει ότι δεν πάσχει από λέμφωμα ή κάποια άλλη σοβαρή ασθένεια.

Η κλινική εξέταση μπορεί να αποκαλύψει διογκωμένους λεμφαδένες σε διάφορες περιοχές του σώματος. Ο γιατρός προχωρεί σε εξετάσεις αίματος και βιοψία ενός διογκωμένου λεμφαδένα, κατά την οποία ο λεμφαδένας μελετάται στο παθολογοανατομικό εργαστήριο για να ταυτοποιηθεί η νόσος.

Μετά την ταυτοποίηση του, ακολουθεί μια σειρά εργαστηριακών εξετάσεων για να εντοπιστούν τα σημεία της νόσου (στάδιο νόσου). Αυτές οι εξετάσεις μπορεί να είναι:

– Απλές αιματολογικές εξετάσεις

– Απεικονιστικές εξετάσεις (τομογραφία, μαγνητική κ.ά.) ώστε να εντοπιστούν τυχόν άλλοι λεμφαδένες και να ελεγχθεί το συκώτι, ο σπλήνας ή οι πνεύμονες

Ανάλογα με την κρίση του γιατρού, ίσως χρειαστούν πιο ειδικές εξετάσεις, όπως παρακέντηση του μυελού των οστών.

Στάδια λεμφώματος
– Στάδιο I: Περιλαμβάνει μία μόνο ζώνη η περιοχή, συχνά ένα μόνο λεμφαδένα και την περιβάλλουσα περιοχή. Τυπικά δεν παρουσιάζονται συμπτώματα.

– Στάδιο II: Περιλαμβάνει πάνω από μία περιοχή λεμφαδένα σε μια πλευρά του διαφράγματος ή μια ζώνη λεμφαδένα και μια κοντινή περιοχή ή όργανο.

– Στάδιο III: Περιλαμβάνει ζώνες λεμφαδένων και στις δύο πλευρές του διαφράγματος και ένα όργανο η μία περιοχή πλησίον των λεμφαδένων, τον σπλήνα η κάποιο άλλο όργανο ή περιοχή.

– Στάδιο IV: Περιλαμβάνει ένα η περισσότερα όργανα και τον μυελό των οστών ή το δέρμα.

Θεραπεία

• Τα λεμφώματα είναι δυνητικά ιάσιμη νόσος. Ο αιματολόγος μπορεί να συστήσει αρκετούς τύπους θεραπειών ή και απλή παρακολούθηση, ανάλογα με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της νόσου.

Συνήθως τα λεμφώματα αντιμετωπίζονται με χημειοθεραπεία, ακτινοθεραπεία, βιολογική θεραπεία, με κάποιο συνδυασμό αυτών, μεταμόσχευση ή απλή παρακολούθηση.

Για τα βραδέως εξελισσόμενα NHL μπορεί να μη δοθεί αρχικά κάποια θεραπεία. Είναι η λεγόμενη τακτική «παρατήρηση και αναμονή» («watch and wait»). Εάν δεν υπάρχουν συμπτώματα, ο γιατρός μπορεί να προτιμήσει τη στενή παρακολούθηση του ασθενούς και να δώσει τη θεραπεία όταν πραγματικά θα χρειάζεται.

ygeia.gr