Ομιλία Κωνσταντόπουλου στο Νομοσχέδιο για την Παιδεία

Ομιλία Κωνσταντόπουλου στο νομοσχέδιο για την Παιδεία

• Κυρία Υπουργέ, «ξεστρατίσαμε», λέει ο σοφός λαός.

Αφενός η απαράδεκτη δήλωση του κ. Βερναρδάκη για την Υπουργό Παιδείας κυρία Κεραμέως. Άλλαξε την ατζέντα με τις αχαρακτήριστες, θα έλεγα, δηλώσεις του. Και αντί να συζητάμε για το παρόν νομοσχέδιο, ακούμε τις αντεγκλήσεις, τις συγγνώμες, τις απολογίες.

Αφετέρου, οι προσπάθειες συσχέτισης ενός κόμματος με την επίθεση σε ένα μέσο ενημέρωσης. Αυτά είναι θέματα, θα έλεγα, που δεν συνάδουν ούτε με τη σύμπνοια, ούτε με τη συναίνεση που χρειάζεται η πατρίδα μπροστά στις τουρκικές προκλήσεις.

Έρχομαι στο νομοσχέδιο. Αγαπητοί συνάδελφοι, συζητάμε σήμερα ένα νομοσχέδιο που δεν απαντά πραγματικά στις ανάγκες της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, που δεν απαντά στα νέα δεδομένα, στα δεδομένα του ψηφιακού μετασχηματισμού, στο σήμερα, ένα νομοσχέδιο που προέκυψε χωρίς διάλογο, χωρία διαβούλευση, χωρίς συναίνεση, ένα νομοσχέδιο που καθηλώνει την τριτοβάθμια εκπαίδευση και υπονομεύει τη δημοκρατική λειτουργία των πανεπιστημίων.

Αυτό το νομοσχέδιο, κυρία Υπουργέ, προτάσσεται από την Κυβέρνησή σας ως μεταρρύθμιση. Στην πραγματικότητα, αξιολογώντας το, μπορεί κανείς να το χαρακτηρίσει ως ένα νομοσχέδιο χωρίς προοπτική. Απουσιάζουν ρυθμίσεις και πρωτοβουλίες για τη σύνδεση των πανεπιστημίων με τις πραγματικές ανάγκες της οικονομίας και της κοινωνίας, αλλά και για τις σχέσεις μεταξύ των τριών βαθμίδων της εκπαίδευσης, ενώ ταυτόχρονα αγνοεί το μαθησιακό κενό των μαθητών μέσα από σχεδόν δύο χρόνια τηλεκπαίδευσης.

Κυρία Υπουργέ, κοινή διαπίστωση είναι ότι το νομοσχέδιο αποτυγχάνει να λύσει τα οξυμένα προβλήματα των ΑΕΙ, όπως την υποβάθμιση των δομών των πανεπιστημίων λόγω της υποχρηματοδότησης, τη μείωση του διδακτικού και του διοικητικού προσωπικού και κυρίως τα προβλήματα επιβίωσης που αντιμετωπίζουν οι φοιτητές και οι οικογένειές τους και ιδιαίτερα όσοι κατάγονται από την επαρχία που δεν μπορούν λόγω του δυσβάσταχτου βάρους να έρθουν στην Αθήνα ή σε άλλες μεγάλες πόλεις για να σπουδάσουν.

Αντίθετα, εδώ η Κυβέρνηση επιλέγει την υπερνομοθέτηση και τον συγκεντρωτισμό, θα έλεγα, στη λειτουργία των πανεπιστήμιων. Θα έλεγα εδώ ότι δημιουργεί ένα ασφυκτικό, γραφειοκρατικό πλαίσιο, που πλήττει ευθέως το αυτοδιοίκητο των πανεπιστημίων.

Χαρακτηριστική η πρόβλεψη για εκλογή του πρύτανη από το συμβούλιο διοίκησης. Για πρώτη φορά, αγαπητοί συνάδελφοι, ο πρύτανης δεν εκλέγεται από τη βάση των καθηγητών των σχολών, αλλά από ένα κλειστό, ολιγάριθμο όργανο, έξι εσωτερικών και πέντε εξωτερικών μελών. Έτσι λοιπόν η συλλογικότητα που βρίσκεται στον πυρήνα των αρχών της λειτουργίας των πανεπιστημίων ουσιαστικά καταργείται και όλος ο έλεγχος της εσωτερικής διοικητικής λειτουργίας του πανεπιστημίου περνά στο συμβούλιο διοίκησης και φυσικά στον πρύτανη που εκλέγεται από αυτό.

Αυτό το αποτέλεσμα, κυρία Υπουργέ, δεχτήκατε και μάλιστα δεχτήκατε και σφοδρή κριτική για τη ρύθμιση αυτή από τη σύνοδο των πρυτάνεων. Η δικαιολογία που προβάλατε, ότι το πανεπιστήμιο δεν είναι όργανο εκπροσώπησης, αλλά επιστημονικός φορέας, δεν μας πείθει. Άλλωστε, το σύστημα που σήμερα προτείνετε δεν ισχύει και μάλιστα δεν ισχύει σε τουλάχιστον δεκατρείς ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Γαλλία, η Ισπανία, η Ιταλία, η Γερμανία, όπου ο πρύτανης δηλαδή εδώ εκλέγεται από τα μέλη ΔΕΠ και εκλέγονται από ένα ευρύ σώμα εκλεκτών μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας. Δεν ακολουθείτε λοιπόν καμία σύγχρονη ευρωπαϊκή πρακτική, και αυτό ας κρατηθεί.

Κυρία Υπουργέ, η δική μας πρόταση ήταν σαφής. Σας προτείναμε τα συμβούλια ιδρύματος και όχι διοίκησης με κυρίως εποπτικό ρόλο στην υλοποίηση του στρατηγικού σχεδιασμού, όπου φυσικά τα μέλη του συμβουλίου ιδρύματος εκλέγονται από μέλη ΔΕΠ και τα εξωτερικά μέλη τηρούν την αναλογία ένα προς τρία και εκλέγονται φυσικά κατόπιν δημόσιας προκήρυξης από τα εσωτερικά μέλη, ενώ όλα τα μονομελή όργανα διοίκησης, όπως ο πρύτανης, ο αντιπρύτανης, ο κοσμήτορας, ο πρόεδρος εκλέγονται από το διδακτικό προσωπικό.

Σας προτείναμε, κυρία Υπουργέ, έναν θεσμό κοινωνικής λογοδοσίας και εποπτείας που αναδεικνύει τη δημοκρατική λειτουργία των πανεπιστημίων. Σας καταθέσαμε τροπολογία. Σας καλούμε, έστω και την ύστατη στιγμή, να την κάνετε αποδεκτή.

Θα σταθώ επίσης στο άρθρο 64, όπου ενώ μέχρι σήμερα ο νόμος υποχρέωνε τους καθηγητές να κάνουν δεκατρείς εβδομάδες μάθημα, πλέον θα υποχρεούνται απλά σε τριάντα έξι ώρες διδασκαλίας, τις οποίες φυσικά μπορούν να συγκεντρώνουν ακόμα και μέσα σε λίγες εβδομάδες. Αν συμβεί αυτό, κυρία Υπουργέ, οι καθηγητές θα εμφανίζονται στο πανεπιστήμιο για μόλις λίγες εβδομάδες. Γίνεται δηλαδή αντιληπτό ότι τα κρατικά πανεπιστήμια θα κινδυνεύσουν να διαλυθούν. Το ακούσαμε και από το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο.

Κυρία Υπουργέ, πρέπει επιτέλους το Υπουργείο να στηρίξει τα περιφερειακά πανεπιστήμια. Να σας θυμίσω τα συμβάντα στην εκλογική μου περιφέρεια, την Αιτωλοακαρνανία, όπου η κυβερνητική προχειρότητα έχει την τιμητική της, ενώ το Πανεπιστήμιο Δυτικής Ελλάδας καταργήθηκε το 2012 με το σχέδιο «Αθηνά». Έκτοτε τα τμήματα της Αιτωλοακαρνανίας, αντί να στηριχτούν και να συνδεθούν με την τοπική οικονομία, γίνεται έρμαια στις αποφάσεις της όποιας κυβέρνησης.

Το 2015 το Πανεπιστήμιο Πατρών προσπαθεί να μεταφέρει τα εναπομείναντα πανεπιστημιακά τμήματα στην Πάτρα. Με μεγάλο αγώνα φορέων της δημοτικής αρχής και επίκαιρων ερωτήσεών μου συνέχισαν να λειτουργούν μέχρι και σήμερα στην Αιτωλοακαρνανία, χωρίς βέβαια να ξεχνάμε το έωλο σχέδιο του κ. Γαβρόγλου το 2019, που ήρθε να δώσει τη χαριστική βολή στην ακαδημαϊκότητα της Αιτωλοακαρνανίας: συγχωνεύσεις, καταργήσεις, μεταφορές έδρας και χωρίς φυσικά καμία αιτιολογία. Δύο μέτρα και δύο σταθμά.

Σε ό,τι αφορά τη Δυτική Ελλάδα και ιδιαίτερα το ΤΕΙ της Δυτικής Ελλάδας με έδρα την Πάτρα είχαμε κατάργηση και διασπορά των τμημάτων.

Η δε σημερινή Κυβέρνηση; Αντί να αποκαταστήσετε, κυρία Υπουργέ, τις αδικίες που υπέστη η ακαδημαϊκότητα στην Αιτωλοακαρνανία, να στηρίξετε τη λειτουργία των τμημάτων, να επανιδρύσετε το Τμήμα Διαχείρισης Πολιτισμικού Περιβάλλοντος και Νέων Τεχνολογιών, το οποίο είχε επαγγελματικά δικαιώματα και ήταν συνάμα πιστοποιημένο μέχρι το 2023, δεν το πράξατε. Ήταν ένα τμήμα το οποίο ουσιαστικά καταργήθηκε από τον κ. Γαβρόγλου εν μία νυκτί. Δεν κάνατε απολύτως τίποτα. Άρα φωνή βοώντος εν τη ερήμω. Μόνο μέλημά σας ήταν η ακύρωση της ίδρυσης της Νομικής στην Πάτρα. Αποτέλεσμα; Η υπονόμευση σε όλο της το μεγαλείο της ακαδημαϊκότητας στην Αιτωλοακαρνανία.

Αγαπητοί συνάδελφοι, θα σταθώ επίσης σε μια τροπολογία που καταθέσαμε και για την αποκατάσταση της αδικίας που υφίστανται σαράντα τρεις εκπαιδευτικοί με ευθύνη του Υπουργείου Παιδείας και των Υπουργών Παιδείας και τούτο λόγω της ασυνέπειας του κράτους. Οι εκπαιδευτικοί αυτοί, ακολουθώντας τις προβλέψεις του νόμου, επιμορφώθηκαν με στόχο να πληρούν τις προϋποθέσεις για την υπηρεσιακή τους εξέλιξη. Αφότου ολοκλήρωσαν το επιμορφωτικό πρόγραμμα εξομοίωσης, το Υπουργείο Παιδείας αρνήθηκε να αναγνωρίσει την αναβάθμισή τους και να τους κατατάξει σύμφωνα με την εξομοίωση και επιμόρφωσή τους. Κι αυτό λόγω μη έκδοσης αντίστοιχων κανονιστικών πράξεων. Μάλιστα, ακόμη και σήμερα βρίσκονται σε εκκρεμότητα, χωρίς φυσικά να φέρουν καμία ευθύνη οι ίδιοι.

Εδώ μιλάμε για ασυνέπεια του κράτους και μάλιστα όχι μόνο για ασυνέπεια του κράτους αλλά και για ασυνέχεια του κράτους.

Σας καλούμε, κυρία Υπουργέ, να κάνετε δεκτή την τροπολογία βγάζοντας από την ομηρία τους σαράντα τρεις εκπαιδευτικούς και δικαιώνοντάς τους εσείς σήμερα. Διότι το κράτος πρέπει να έχει συνέχεια.

Κλείνοντας, αγαπητοί συνάδελφοι, το ΠΑΣΟΚ είναι η παράταξη των μεγάλων μεταρρυθμίσεων στον χώρο της παιδείας. Μεταρρυθμίσεις με σχέδιο που προέκυψαν μέσα από τον διάλογο. Να θυμίσω τον ν. 4009/2011. Ψηφίστηκε από τα δύο τρίτα της Βουλής.

Ήταν ο Νόμος Διαμαντοπούλου, ο οποίος ουσιαστικά καταργήθηκε εν μια νυκτί από τις επόμενες κυβερνήσεις. Ήταν βέβαια μέσω της διαβούλευσης και μέσω του διαλόγου, αντίθετα με το σημερινό νομοσχέδιο που δεν συνδέθηκε με κανενός είδους συστηματικό και οργανωμένο διάλογο. Είναι χαρακτηριστικό ότι παρότι αλλάζει το καθεστώς λειτουργίας των πανεπιστημίων, δεν κλήθηκαν να εκφράσουν τις απόψεις τους ούτε οι εκπρόσωποι των φοιτητών.

Κυρία Υπουργέ, η Κυβέρνηση επιλέγει να αγνοεί την πρόταση για την επανασύσταση του ΕΣΥΠ, του Εθνικού Συμβουλίου Παιδείας, του κατ’ εξοχήν οργάνου διαλόγου, σύνδεσης και συναίνεσης μεταξύ πολιτικών κομμάτων, εκπαιδευτικών, κοινωνικών φορέων. Επιλέγει εδώ να λειτουργεί μονομερώς, μακριά από τις ανάγκες των σχολείων και φυσικά των πανεπιστημίων. Γι’ αυτό και αυτό το νομοσχέδιο δεν θεωρώ ότι θα έχει το μέλλον που του πρέπει.

Κλείνω, κύριε Πρόεδρε με την τροπολογία του Υπουργείου Πολιτισμού που κατατέθηκε από την κ. Μενδώνη. Να σταθώ στη ρύθμιση για τις αποζημιώσεις για τους ηθοποιούς του Εθνικού Θεάτρου. Λύνει προβλήματα που δημιουργήθηκαν την προηγούμενη εβδομάδα με τις ακυρώσεις παραστάσεων και είναι προς τη σωστή κατεύθυνση.

Σε σωστή κατεύθυνση επίσης είναι η ρύθμιση για τη διάρκεια συμβάσεων των αρχαιοφυλάκων.

Τέλος, όσον αφορά τα αθλητικά σωματεία, δίνεται παράταση εγγραφής στο μητρώο μελών για την ειδική αθλητική αναγνώριση. Έχουμε τονίσει κατ’ επανάληψη, κυρία Υπουργέ, ότι το μητρώο πρέπει να είναι ανοικτό χωρίς αποκλεισμούς. Μάλιστα η καθημερινή πρακτική, και τα προβλήματα, και η γραφειοκρατία που αντιμετωπίζουν τα σωματεία επιβεβαιώνουν τις θέσεις μας ότι το μητρώο θα πρέπει να είναι ανοικτό καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου.

Σας ευχαριστώ.