Π.Ε.Δ.Δ.Ε.: Το νέο Ε.Σ.Π.Α. και η συμμετοχή των Δήμων

Το ΔΣ της Π.Ε.Δ.Δ.Ε. στην συνεδρίασή του την Δευτέρα 8 Φεβρουαρίου συζήτησε και κατέληξε σε μια σειρά από προτάσεις που αφορούν την εφαρμογή του νέου ΕΣΠΑ.

Όλοι συμφώνησαν ότι αποτελεί σημαντική ευκαιρία για την προώθηση της τοπικής και εθνικής ανάπτυξης. Για να επιτευχθεί ο στόχος αυτός και να αξιοποιηθούν με το βέλτιστο τρόπο οι πόροι που το συνοδεύουν, οφείλουμε να προχωρήσουμε σε μια σειρά από αλλαγές στο σχεδιασμό και την υλοποίησή του, αναγνωρίζοντας τον κομβικό ρόλο της αυτοδιοίκησης πρώτου βαθμού.

Η αρνητική εμπειρία

Μέχρι σήμερα οι Δήμοι δεν συμμετείχαν στο σχεδιασμό των προηγούμενων προγραμμάτων. Πέραν αυτού, συμμετείχαν ελάχιστα στη φάση της υλοποίησης, όντας απλώς τελικοί αποδέκτες προσκλήσεων, για τις οποίες πολλές φορές, ενημερωνόντουσαν από τον τύπο, ή στην καλύτερη των περιπτώσεων λίγες μέρες πριν οι προσκλήσεις αυτές δημοσιευτούν. Η συμμετοχή εκπροσώπων των Δήμων στις διακοσμητικού τύπου επιτροπές παρακολούθησης, σε καμία περίπτωση δεν μπορούν να χαρακτηριστούν ως «συμμετοχή» στην χάραξη μιας κοινής, ώριμης και οργανωμένης αναπτυξιακής πολιτικής. Το ίδιο μπορεί κάποιος να ισχυριστεί και για τη (μη) συμμετοχή στις περιβόητες ΠΕΑΣ, επιτροπές περιφερειακού χαρακτήρα για την υλοποίηση του ΕΣΠΑ, οι οποίες δεν δούλεψαν πουθενά στη χώρα, πλην μία εξαίρεσης.

Οι ρεαλιστικές προτάσεις των συλλογικών οργάνων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης
Με τις ρεαλιστικές προτάσεις που έχουμε ήδη καταθέσει στον διάλογο που ξεκίνησε το καλοκαίρι του 2020, διεκδικούμε να έχουμε ρόλο στη διαμόρφωση αλλά και την υλοποίηση του νέου ΕΣΠΑ. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με το Κανονιστικό πλαίσιο και το Κοινοτικό κεκτημένο που στηρίζεται στις αρχές της εταιρικής σχέσης, της επικουρικότητας και της εγγύτητας, είναι αναγκαίο να διασφαλιστεί η ουσιαστική συνεργασία και η συνέργεια Υπουργείων – Περιφερειών – Δήμων σε κεντρικό – περιφερειακό – δημοτικό επίπεδο, όσον αφορά τον σχεδιασμό, την εξειδίκευση και την υποστήριξη της εφαρμογής των Αναπτυξιακών Προγραμμάτων της επόμενης προγραμματικής περιόδου.

Στο πλαίσιο αυτό προτείνουμε :

1. Δημιουργία – θεσμοθέτηση, σε κεντρικό επίπεδο, κοινού οργάνου ΥΠΑΝΕ – ΕΝΠΕ – ΚΕΔΕ για τα Αναπτυξιακά Προγράμματα (ΕΣΠΑ 2021–2027, ΕΠΑ 2021–2025, κλπ). Επίσης δημιουργία – θεσμοθέτηση, σε περιφερειακό επίπεδο, κοινού οργάνου της Περιφέρειας και της ΠΕΔ, στο οποίο θα συμμετέχουν επίσης Αναπτυξιακοί Φορείς της Τ.Α. που υλοποιούν προγράμματα Leader.

2. Συμμετοχή εκπροσώπων της ΚΕΔΕ στις Ομάδες Σχεδιασμού των Τομεακών Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ 2021–2027 και του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης (Π.Α.Α.) και εκπροσώπων των 13 ΠΕΔ στις Ομάδες Σχεδιασμού των Περιφερειακών Προγραμμάτων του ΕΣΠΑ 2021–2027.

3. Οι πόροι για SMART CITIES για τη σύγχρονη διακυβέρνηση των πόλεων, να τεθούν υπό ενιαίο συντονισμό, παρακολούθηση της εφαρμογής και αξιολόγηση των επιπτώσεων από το Υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης σε συνεργασία με την ΚΕΔΕ.

4. Εκχώρηση της κεντρικής διαχείρισης των Προγραμμάτων ΟΧΕ Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης (Β.Α.Α.) και ΤΑΠΤοΚ σε Ενδιάμεσο Φορέα υπό την ΚΕΔΕ

5. Δημιουργία Επιτελικής Ομάδας Καθοδήγησης, στην οποία θα συμμετέχουν αρμόδια στελέχη του ΥΠΑΝΕ, της ΚΕΔΕ, της ΕΝΠΕ και της ΕΕΤΑΑ με αντικείμενο, σε πρώτη φάση, την εκπόνηση συγκεκριμένου επιχειρησιακού σχεδίου για τον ΣΠ5 και εν συνεχεία την υλοποίησή του.

6. Συμμετοχή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην εφαρμογή των Προγραμμάτων: Θεσμοθέτηση ευέλικτων και λειτουργικών Επιτροπών Παρακολούθησης, προκειμένου να λειτουργούν ως πραγματικά θεσμικά εργαλεία παρακολούθησης (monitoring).

7. Θεσμοθέτηση διαδικασίας χρονοπρογραμματισμού των Προσκλήσεων και έγκαιρη ενημέρωση των Δήμων ως δικαιούχων στο νέο ΕΣΠΑ – Συμμετοχή της ΚΕΔΕ και των ΠΕΔ, μέσω της διαβούλευσης, στη διαμόρφωση των Προσκλήσεων.

8. Δημιουργία Προγράμματος υποστήριξης των δικαιούχων με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ – Διάθεση πόρων Τεχνικής Βοήθειας για δράσεις θεσμικής υποστήριξης των Δήμων και τη συγκρότηση δομών τεχνικής και επιστημονικής υποστήριξης σε επίπεδο ΠΕΔ.