Η Πράσινη Συμφωνία και η προστασία των μελισσών

Η Πράσινη Συμφωνία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, έχει στην καρδιά της την προστασία της βιοποικιλότητας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) και την ανθεκτικότητα των οικοσυστημάτων της.

• Η μείωση της χρήσης και του κινδύνου των φυτοφαρμάκων και η αντιστροφή της μείωσης των επικονιαστών είναι μόνο δύο από τις «εκκλήσεις για δράση» ενσωματωμένες, αντίστοιχα, στις στρατηγικές του Green Deal’s Farm to Fork και της βιοποικιλότητας.

Οι επιστήμονες της EFSA εργάζονται για να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση αυτών των προκλήσεων, όπως αντικατοπτρίζεται στην κυκλοφορία δύο σημαντικών επιστημονικών εκθέσεων το 2021.

Η πρώτη έκθεση απευθύνεται σε εντολή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για επανεξέταση του εγγράφου καθοδήγησης για τις μέλισσες του 2013 σχετικά με την εκτίμηση επικινδυνότητας των φυτοφαρμάκων σε σχέση με τις μέλισσες.

Το δεύτερο ανταποκρίνεται στο αίτημα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για επιστημονική γνωμοδότηση σχετικά με την ανάπτυξη μιας ολοκληρωμένης και ολιστικής προσέγγισης για την εκτίμηση περιβαλλοντικών κινδύνων (ERA) πολλαπλών στρεσογόνων παραγόντων στις διαχειριζόμενες μέλισσες (Apis mellifera) – γνωστό ως έργο MUST ? B.

Εντολή καθοδήγησης μελισσών από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή

Η εκτίμηση επικινδυνότητας των φυτοπροστατευτικών προϊόντων (ΣΔΙΤ) πραγματοποιείται σύμφωνα με τις νομικές απαιτήσεις, η οποία ορίζει ότι ένα ΣΔΙΤ μπορεί να εγκριθεί μόνο εάν δεν έχει απαράδεκτη οξεία ή χρόνια επιπτώσεις στην επιβίωση και την ανάπτυξη της αποικίας, λαμβάνοντας υπόψη τις επιπτώσεις στις προνύμφες των μελισσών και στη συμπεριφορά των μελισσών». Σύμφωνα με αυτό το νομικό πλαίσιο, η αξιολόγηση του κινδύνου διενεργείται ως εκτίμηση μιας μόνο καλλιέργειας / ενός φυτοφαρμάκου και πραγματοποιείται από την EFSA, την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη.

Χρησιμοποιώντας συστηματικές προσεγγίσεις και μεθοδολογίες, οι ειδικοί εξετάζουν διάφορες πτυχές της καθοδήγησης, όπως, για παράδειγμα, τη συνάφεια των διαφόρων πηγών έκθεσης, το μοντέλο εκτίμησης της στοματικής έκθεσης στις μέλισσες και τις παραμέτρους του, την ελκυστικότητα των καλλιεργειών για τις μέλισσες λόγω της παραγωγής γύρης και το νέκταρ, την ευαισθησία μεταξύ των ειδών στα φυτοφάρμακα και τις απαιτήσεις για μελέτες πεδίου

Ιστορικό μεταβλητότητα των μεγεθών αποικιών

Για αυτήν την ανάλυση, οι επιστήμονες της EFSA πραγματοποίησαν προσομοιώσεις σε διάφορα περιβαλλοντικά σενάρια της ΕΕ χρησιμοποιώντας το μοντέλο αποικίας BEEHAVE, το οποίο είναι το πιο κατάλληλο μοντέλο που διατίθεται σήμερα για την προσομοίωση της δυναμικής της αποικίας μελισσών.

Όπως με τα περισσότερα μεγάλα έργα που ελέγχουν τα όρια της επιστημονικής γνώσης, έχουν εντοπιστεί κενά δεδομένων. Η επισκόπηση διαπίστωσε περιορισμούς σχετικά με τα δεδομένα για τις άγριες μέλισσες – συγκεκριμένα, περιορισμένα δεδομένα σχετικά με τις αγριομελισσές και σχεδόν κανένα για τις μοναχικές μέλισσες. Θα χρειαστούν χρόνια για την παραγωγή τέτοιων δεδομένων, πολύ πέρα από τη δημοσίευση του 2021 για την επισκόπηση της καθοδήγησης των μελισσών. Για να συμβάλει στην επίλυση αυτού, η EFSA πρότεινε τη θέσπιση ενός πολυετούς σχεδίου για την αντιμετώπιση αυτών των κενών δεδομένων.

Κυψέλες μελισσών εξοπλισμένες με αισθητήρα

Στα αξιοσημείωτα στοιχεία του έργου MUST include B περιλαμβάνονται η συλλογή δεδομένων σε πραγματικό χρόνο από κυψέλες μελισσών εξοπλισμένες με αισθητήρα και προσομοίωση βασισμένη σε ένα σύστημα μοντελοποίησης υπολογιστή. Αυτό προσφέρει σημαντικές δυνατότητες για την ανάπτυξη εκτιμήσεων κινδύνου πολλαπλών στρεσογόνων παραγόντων σε μεγαλύτερες χωρικές και χρονικές κλίμακες. Πολλά από αυτά βρίσκονται σε εξέλιξη.

Το σύστημα μοντελοποίησης βασίζεται στην ανάπτυξη μιας προσομοίωσης βασισμένης σε πράκτορες, που ονομάζεται ApisRAM. Θα περιλαμβάνει επίσης άλλα βασικά στοιχεία από το τοπίο και το άμεσο περιβάλλον αποικιών (π.χ. μολυσματικοί παράγοντες, ιοί, παράσιτα, διαθεσιμότητα πόρων, αποφάσεις κτηνοτρόφων, αλλαγές καιρού, πρακτικές μελισσοκομίας) καθώς και συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που επηρεάζουν τη δυναμική του πληθυσμού μιας μέλισσας αποικία (δηλ. μέγεθος, δημογραφική δομή και συμπεριφορές) και τι παράγει (μέλι, πρόπολη, beebread, βασιλικός πολτός και κερί). Τα δεδομένα θα συλλεχθούν για να ενημερώσουν το μοντέλο σχετικά με την κατάσταση της αποικίας μελισσών και θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν ως σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης.

Μεσοπρόθεσμα (εντός των επόμενων 2?5 ετών), το ApisRAM θα καταστήσει δυνατή την εκτίμηση των επιπτώσεων από πιο σύνθετα χημικά μείγματα, που προχωρούν πέρα από την προσέγγιση «εκτίμηση μεμονωμένων καλλιεργειών / μεμονωμένων φυτοφαρμάκων» για πολυπλοκότητα του περιβάλλοντος στο οποίο εξελίσσονται οι μέλισσες. Θα είναι επίσης δυνατό να εκτιμηθούν οι χρόνιες, θανατηφόρες επιπτώσεις πολλαπλών χημικών ουσιών.

Μακροπρόθεσμα (πέραν των 5 ετών), τα πρόσθετα χαρακτηριστικά του ApisRAM θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν διεισδυτικά είδη (π.χ. το ασιατικό κέρας και το μικρό σκαθάρι κυψελών που επηρεάζουν τις μέλισσες)

Το πρότυπο EU Bee Partnership θα ξεκινήσει το 2021

Τα ενδιαφερόμενα μέρη θα διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στη συλλογή και ανταλλαγή προσβάσιμων, αξιόπιστων και εναρμονισμένων δεδομένων. Ένα παράδειγμα είναι η εταιρική σχέση Ε.Ε. μελισσών (EUBP) που ιδρύθηκε από την EFSA και τα ενδιαφερόμενα μέρη μετά από αίτημα των ευρωβουλευτών, και η οποία περιλαμβάνει ενώσεις μελισσοκομίας, κτηνιατρικούς και γεωργικούς φορείς, ακαδημαϊκούς, ΜΚΟ και βιομηχανία.

Μετά από 3 χρόνια συνεργασίας, η Σύμπραξη πρόκειται να ξεκινήσει το πρωτότυπο της πλατφόρμας δεδομένων στις αρχές του 2021 με βάση το «IoBee, το Ίντερνετ των μελισσών» που χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα «Ορίζοντας 2020» και το concept «bee hub».

Οι απώλειες μελισσοκομίας και αποικιών μελισσών ενσωματώνονται σε ένα σύνθετο κοινωνικοοικονομικό σύστημα. Οι ενδιαφερόμενοι είναι πρόθυμοι να βοηθήσουν στην παραγωγή μιας πιο κατάλληλης, για σκοπούς, αξιολόγησης κινδύνου πολλαπλών στρεσογόνων παραγόντων, για να ενημερώσουν την παροχή συγκεκριμένων οφελών και πρακτικών λύσεων.

Η προσέγγιση που βασίζεται στα συστήματα θα έχει εφαρμογές και πιθανά οφέλη για τη μελισσοκομία, τη γεωργία, την έρευνα, την αξιολόγηση κινδύνου, τη διαχείριση κινδύνων, τη χάραξη πολιτικής και την ευρύτερη κοινωνία.

e-ea.gr