Σαν σήμερα, 15 Σεπτεμβρίου

Γιορτάζουν

Βησσαρίων, Νικήτας, Νικητία, Νικητούλα.

---

Επέτειοι

Διεθνής Ημέρα Δημοκρατίας

Η Διεθνής Ημέρα Δημοκρατίας εορτάζεται κάθε χρόνο στις 15 Σεπτεμβρίου με πρωτοβουλία της Διακοινοβουλευτικής Ενωσης (IPU) από το 1997, ενώ από το 2007 υιοθετήθηκε από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ.

Η Δημοκρατία σε όλες τις εκφάνσεις της, από την Αρχαία Αθήνα έως τη σύγχρονη εποχή, όπου συνεχώς διευρύνεται γεωγραφικά, είναι το πιο συμμετοχικό πολίτευμα που γνώρισε η ανθρωπότητα. Ο εορτασμός στοχεύει στην ανάδειξη των αξιών που αντιπροσωπεύει η Δημοκρατία, μέσα από σειρά εκδηλώσεων και πρωτοβουλιών από κράτη και πολίτες.

Στη χώρα μας, η Παγκόσμια Ημέρα Δημοκρατίας γιορτάζεται από το 2008 σε όλα σχολεία, με απόφαση του Υπουργείου Παιδείας. Ο εορτασμός περιλαμβάνει διαγωνισμούς έκθεσης και ζωγραφικής, με βραβεία, που αθλοθέτησε η Βουλή των Ελλήνων.

Ευρωπαϊκή Ημέρα κατά του Καρκίνου του Προστάτη

Η Ευρωπαϊκή Ημέρα κατά του Καρκίνου του Προστάτη καθιερώθηκε με πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Ουρολογικής Εταιρείας και γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 15 Σεπτεμβρίου για να ενημερώσει και να ευαισθητοποιήσει τον ανδρικό πληθυσμό της Γηραιάς Ηπείρου σχετικά με τους κινδύνους που αντιμετωπίζει από τον καρκίνο του προστάτη.

Περισσότεροι από 100.000 άνδρες στο δυτικό κόσμο και άγνωστος αριθμός στον υπόλοιπο πεθαίνουν κάθε χρόνο από καρκίνο του προστάτη, ο οποίος μπορεί να θεραπευθεί στο 70% των περιπτώσεων, αν διαγνωστεί έγκαιρα. Γι’ αυτό καλείται ο ανδρικός πληθυσμός άνω των 50 ετών να επισκέπτεται κάθε χρόνο τον ουρολόγο του και να υποβάλλεται σε δακτυλική εξέταση του προστάτη και μέτρηση του προστατικού καρκινικού δείκτη (PSA).

Παγκόσμια Ημέρα Ευαισθητοποίησης για το Λέμφωμα

Η Παγκόσμια Ημέρα Ευαισθητοποίησης για το Λέμφωμα (World Lymphoma Awareness Day) καθιερώθηκε το 2004, με πρωτοβουλία του Συνασπισμού κατά του Λεμφώματος (Lymphoma Coalitiom), ενός διεθνούς μη κερδοσκοπικού οργανισμού, που περιλαμβάνει στις τάξεις του 49 σωματεία πασχόντων από λέμφωμα από 36 χώρες.

Το λέμφωμα είναι ένα είδος καρκίνου των λεμφοκυττάρων, που διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στην ανοσία του ανθρώπινου οργανισμού. Αν η νόσος διαγνωστεί σε πρώιμο στάδιο, το 75% – 95% των ασθενών θεραπεύονται. Παρόλα αυτά, η διάγνωση του λεμφώματος είναι δύσκολη, διότι τα συμπτώματά του είναι συνηθισμένα και συχνά παραβλέπονται.

Η Παγκόσμια Ημέρα Ευαισθητοποίησης για το Λέμφωμα πραγματοποιείται κάθε χρόνο στις 15 Σεπτεμβρίου.

---

Γεγονότα

στο Αγρίνιο…

15 Σεπτεμβρίου 1953

Από τις 9 έως τις 12 Αυγούστου του 1953, πραγματοποιήθηκαν στη Δυτική Ελλάδα και πιο συγκεκριμένα στη θαλάσσια περιοχή του Ιονίου, μεταξύ Ιθάκης, Κεφαλλονιάς και Ζακύνθου, οι καταστροφικότεροι σεισμοί στην ιστορία της νεότερης Ελλάδας με τον αριθμό των θυμάτων να φτάνει τους 455 νεκρούς, 2.412 τραυματίες και 21 αγνοούμενους. Ακολούθησε ένα κύμα μετασεισμών έως τα τέλη Σεπτεμβρίου, πολλοί από τους οποίους ήταν άνω των 5 Ρίχτερ. Στις 16 Σεπτεμβρίου εκείνης της χρονιάς στην εφημερίδα ΕΜΠΡΟΣ διαβάζουμε:

«Συνεχίσθησαν σήμερον αι σεισμικαί δονήσεις, εις το Αγρίνιον και Αιτωλικόν τρεις, και εις τας νήσους τέσσαρες, εκ των οποίων αι δύο, μάλλον ισχυραί. Εγνώσθη ότι εις το Αγγελόκαστρον, συνεπεία του χθεσινού σεισμού, κατέρρευσε το μεγαλύτερο μέρος του Ξενώνος της μονής Παντοκράτορος». (ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ, 16.9.1953 σελ. 4)

…και αλλού

1916

Ο «Μικρός Γουίλι», το πρώτο τανκ που κατασκευάστηκε από τους Βρετανούς, χρησιμοποιείται για πρώτη φορά κατά των Γερμανών στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, στη Μάχη του Σομ.

Στις 15 Σεπτεμβρίου 1916 ξεκινούσε η μάχη στα χωριά Φλερ – Κουρσελέτ. Από τα χαρακώματά τους οι γερμανοί στρατιώτες αντίκρισαν μια μηχανή που έμελλε να αλλάξει τον πόλεμο. Σαράντα εννέα σιδερένια ερπυστριοφόρα βρυχώνταν και μοίραζαν σφαίρες δεξιά και αριστερά κινούμενα προς το μέρος τους με στόχο να προκαλέσουν ρήγμα στην περίφημη γραμμή Χίντενμπουργκ.
Ο πόλεμος, για άλλη μία φορά, είχε γεννήσει νέα όπλα με αποστολή την ακόμη μεγαλύτερη καταστροφή σε ζωές και οχυρώσεις. Τι και αν ο Α’ Παγκόσμιος έφερε επανάσταση στον αέρα (αεροσκάφη ενεπλάκησαν σταδιακά σε πολεμικές επιχειρήσεις) και στο έδαφος (χημικά αέρια), αλλά και στην Ιατρική (ακτινολογικοί θάλαμοι); Το τανκς ξεπήδησε από τα σχέδια των πολεμικών επιτελείων σε Βρετανία και Γαλλία για το πώς θα απεγκλωβιστούν από ένα σχεδόν ακινητοποιημένο μέτωπο με χιλιόμετρα χαρακωμάτων και άλλαζε το δόγμα μάχης από στάση σε κίνηση και ευελιξία.

1919

Κυκλοφορεί το πρώτο φύλλο της εφημερίδας «Η Καθημερινή».

Η Καθημερινή είναι ημερήσια πολιτική και οικονομική εφημερίδα που εκδίδεται στην Αθήνα. Ιδρύθηκε από τον Γεώργιο Α. Βλάχο. Το πρώτο φύλλο κυκλοφόρησε στις 15 Σεπτεμβρίου 1919. Μετά το θάνατό του το 1951, η εφημερίδα πέρασε στα χέρια της κόρης του Ελένης Βλάχου. Εξαιτίας οικονομικών προβλημάτων, η Βλάχου πούλησε την εφημερίδα το 1987 στον Γιώργο Κοσκωτά και έγινε μέρος του εκδοτικού συγκροτήματος «Γραμμή Α.Ε.». Με την αποκάλυψη του σκανδάλου «Κοσκωτά», η εφημερίδα πέρασε στα χέρια του Αριστείδη Αλαφούζου και σήμερα μαζί με τον ΣΚΑΙ, αποτελεί μέρος του μιντιακού οργανισμού της οικογένειας Αλαφούζου.

 

1928

Ο Αλεξάντερ Φλέμινγκ ανακαλύπτει την πενικιλίνη.

Ο Σερ Αλεξάντερ Φλέμινγκ (Alexander Fleming, 6 Αυγούστου 1881 – 11 Μαρτίου 1955) ήταν Σκωτσέζος βιολόγος και φαρμακολόγος, που ασχολήθηκε ερευνητικά με τη βακτηριολογία, την ανοσολογία και τη χημειοθεραπεία. Είναι πολύ γνωστός για την ανακάλυψη του πρώτου αντιβιοτικού, της πενικιλίνης, το 1928, για την οποία και πήρε το Βραβείο Νόμπελ Φυσιολογίας και Ιατρικής το 1945 μαζί με τους Φλόρεϋ και Τσέιν. Μια άλλη σημαντική ανακάλυψή του είναι αυτή του ενζύμου λυσοζύμης, το 1922.

1968

Ιδρύεται η Κομουνιστική Νεολαίας Ελλάδας (ΚΝΕ).

Είναι μια μαρξιστική-λενινιστική οργάνωση που αγωνίζεται για να κερδηθεί πλατιά η νεολαία της Ελλάδας με την πολιτική του ΚΚΕ.

Ιδρύθηκε το 1968. Εκδίδει μηνιαίως τον Οδηγητή, που είναι το όργανο του Κεντρικού Συμβουλίου της, και διοργανώνει φεστιβάλ σε όλη την Ελλάδα.

Η ΚΝΕ είναι απόγονος της Ομοσπονδίας Κομμουνιστικών Νεολαιών Ελλάδος (ΟΚΝΕ). Είναι μέλος της Παγκόσμιας Ομοσπονδίας Δημοκρατικών Νεολαιών (ΠΟΔΝ), στην οποία προέδρευε μέχρι πρόσφατα. Συμμετέχει και στη Συνάντηση Ευρωπαϊκών Κομμουνιστικών Νεολαιών (ΣΕΚΝ) για την οποία μάλιστα, υπήρξε μία εκ των οργανώσεων που την εμπνεύστηκαν και καθιέρωσαν.

2000

Τελετή έναρξης των 27ων Ολυμπιακών Αγώνων στο Σίδνεϊ.

Μετέχουν 10.200 αθλητές και αθλήτριες από 200 χώρες σε 28 αθλήματα. Την Ολυμπιακή Φλόγα ανάβει η εκπρόσωπος των ιθαγενών της Αυστραλίας Κάθι Φρίμαν, που ανήκε στους Αβοριγίνες. Η Βόρεια και η Νότια Κορέα αγωνίζονται κάτω από την ίδια σημαία. Επιλέγοντας τη Φρίμαν, οι Αυστραλοί θέλησαν να ζητήσουν εμμέσως συγγνώμη από τους ιθαγενείς κατοίκους, οι οποίοι υπέστησαν τα πάνδεινα από τους λευκούς μετανάστες, που κυριάρχησαν στη χώρα. Η Φρίμαν έγραψε ιστορία, καθώς έγινε η πρώτη αθλήτρια που άναψε την Ολυμπιακή Φλόγα και στη συνέχεια πήρε χρυσό μετάλλιο.Ο Νίκος Κακλαμανάκης είναι ο πρώτος αθλητής που μπαίνει τον αγωνιστικό χώρο του Ολυμπιακού Σταδίου, ως σημαιοφόρος της Ελληνικής Αποστολής.

---

Γεννήσεις

1254
Μάρκο Πόλο, βενετός έμπορος εξερευνητής. (Θαν. 8/1/1324)

Ο Μάρκο Πόλο (περ. 1254 – 8 Ιανουαρίου 1324) ήταν Βενετός έμπορος και εξερευνητής, τα ταξίδια του οποίου καταγράφηκαν στο βιβλίο «Τα Ταξίδια του Μάρκο Πόλο», όπου περιγράφονται από τον ίδιο όλα όσα είδε και έζησε κατά τη διάρκεια των ταξιδιών του στην Κεντρική Ασία και την Κίνα. Έμαθε για το εμπόριο κατά τη διάρκεια των ετών που ο πατέρας του, Νίκολο, και ο θείος του, Μαφέο, ταξίδευαν στην Ασία όπου και συνάντησαν τον Κουμπλάι Χαν. Το 1269 επέστρεψαν στη Βενετία και είδαν για πρώτη φορά τον Μάρκο. Οι τρεις τους ξεκίνησαν για ένα επικό ταξίδι στην Ασία και επέστρεψαν μετά από 24 χρόνια οπότε και βρήκαν τη Βενετία να βρίσκεται σε πόλεμο με τη Γένοβα. Ο Μάρκο Πόλο φυλακίστηκε και υπαγόρευσε τις ιστορίες του στον συγκρατούμενό του. Αφέθηκε ελεύθερος το 1299 και έγινε ένας πλούσιος έμπορος, παντρεύτηκε και απέκτησε τρία παιδιά. Πέθανε το 1324 και θάφτηκε στο Σαν Λορέντζο.

1890
Άγκαθα Κρίστι, αγγλίδα συγγραφέας αστυνομικών μυθιστορημάτων. (Θαν. 12/1/1976)

Η Αγκάθα Μαίρη Κλαρίσσα Μίλερ, Λαίδη Μάλλοουαν, DBE,(D/R) (Agatha Mary Clarissa Miller, Lady Mallowan, 15 Σεπτεμβρίου 1890 – 12 Ιανουαρίου 1976), γνωστή κυρίως με το όνομα Αγκάθα Κρίστι (Agatha Christie), ήταν Αγγλίδα συγγραφέας αστυνομικών μυθιστορημάτων. Έγραψε επίσης ρομαντικά μυθιστορήματα με το ψευδώνυμο Μαίρη Γουέστμακοτ (Mary Westmacott) και 15 συλλογές διηγημάτων, αλλά είναι γνωστή κυρίως για τα 80 αστυνομικά της μυθιστορήματα. Η δουλειά της στα μυθιστορήματα αυτά, στα οποία πρωταγωνιστούν οι ντετέκτιβ Ηρακλής Πουαρό και Μις Τζέιν Μαρπλ, της έδωσε τον τίτλο της «Βασίλισσας του Εγκλήματος» και την έκανε έναν από τους πιο σημαντικούς συγγραφείς στην εξέλιξη του λογοτεχνικού αυτού ρεύματος.

1946
Όλιβερ Στόουν, αμερικανός σκηνοθέτης. («Πλατούν», «Γεννημένος την 4η Ιουλίου»)

Ο Όλιβερ Στόουν (William Oliver Stone, 15 Σεπτεμβρίου 1946) είναι Αμερικανός σκηνοθέτης, σεναριογράφος και παραγωγός γνωστών ταινιών όπως Πλατούν (Platoon), Γεννημένος την 4η Ιουλίου (Born in Fourth of July), Αλέξανδρος και Αγριότητα (Savages).

Κατά την δεκαετία του ’60, εγκατέλειψε τον πανεπιστήμιο του Γέιλ,για να κατατάχτει ως στρατιώτης στον πόλεμο του Βιετνάμ και υπηρέτησε στο αμερικανικό πεζικό το 1967-68. Στο Βιετνάμ έδειξε πολύ θάρρος, τραυματίστηκε δύο φορές και του απονεμήθηκε μπρούτζινο αστέρι ανδρείας. Αφού επέστρεψε από το Βιετνάμ, σπούδασε στην κινηματογραφική σχολή της Νέας Υόρκης.

Έχει κερδίσει δύο βραβεία Όσκαρ, 3 Χρυσές Σφαίρες και ένα βραβείο ΒΑFΤΑ. Επίσης, έχει ψηφιστεί ένας από τους καλύτερους σκηνοθέτες όλων των εποχών.

---

Θάνατοι

1938
Γιαννούλης Χαλεπάς, διακεκριμένος γλύπτης από την Τήνο. (Γεν. 14/8/1851)

Ο Γιαννούλης Χαλεπάς ήταν και παραμένει μια κορυφαία μορφή στην νεότερη ελληνική Τέχνη. Τα έργα του — εκ των οποίων περισώθηκαν περίπου 150 — είναι κλασικά στην σύλληψή τους. Ωστόσο, κατά τον Στάντη Ρ. Αποστολίδη, η γεωμετρικότητα αυτών των έργων προϊδεάζει νεοτερικές τάσεις.

Εκείνο πάντως που μπορεί να εκτιμήσει και ο πιο ανίδεος παρατηρητής των γλυπτών του Χαλεπά είναι η εκφραστικότητα των προσώπων και των σωμάτων — είτε πρόκειται για έναν Σάτυρο, είτε για την Μήδεια με τα παιδιά της, είτε πρόκειται για την νεαρή Κοιμωμένη. Από αυτή την άποψη ο Χαλεπάς στέκεται ισάξιος ενός Ροντέν. Το έργο του Σάτυρος που παίζει με τον Έρωτα (1877) είναι φτιαγμένο από μάρμαρο ύψους 1,35 μ. και βρίσκεται στην Εθνική Γλυπτοθήκη στην Αθήνα. Σ’ αυτό το νεανικό έργο του ο Χαλεπάς συνδυάζει την παράδοση της αρχαίας ελληνικής γλυπτικής με στοιχεία από το ρομαντισμό και το ρεαλισμό.

2006
Οριάνα Φαλάτσι, ιταλίδα δημοσιογράφος και συγγραφέας, γνωστή και από τη σχέση της με τον Αλέκο Παναγούλη. Μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου θεωρήθηκε ότι με τα γραπτά της δυσφήμιζε το Ισλάμ. (Γεν. 29/6/1929)

Πολεμική ανταποκρίτρια και συγγραφέας. Ενεργή στις πολιτικές εξελίξεις σε όλη την διάρκεια της ζωής της, κάλυψε τους περισσότερους πολέμους της δεκαετίας του 1970 αλλά και τις επαναστάσεις της εποχής της. Έχει πάρει συνεντεύξεις από τα πιο ισχυρά και διάσημα πρόσωπα των δεκαετιών 1960 και 1970 οι οποίες έχουν εκδοθεί σε βιβλίο με τίτλο “Intervista con la storia”.

 

2008
Σταύρος Παράβας, έλληνας ηθοποιός. (Γεν. 15/4/1935)

Η πρώτη του εμφάνιση στο θέατρο ήταν το 1955 στην παράσταση «Το πρώτο ψέμα» με το θίασο Κατερίνας. Στη συνέχεια συνεργάστηκε με τη Βίλμα Κύρου και αμέσως μετά την εκπλήρωση των στρατιωτικών του υποχρεώσεων με τον Ντίνο Ηλιόπουλο και τον Κώστα Χατζηχρήστο. Με την ηθοποιό και χορεύτρια Ελένη Προκοπίου έπαιξαν σε πολλές ταινίες μαζί, ενώ συνεργάστηκαν και στο θέατρο.

Τη δεκαετία του 70 στράφηκε στην επιθεώρηση. Η παράσταση «Ντιρλαντά» αποτέλεσε και την αφορμή για την εξορία του. Την αμέσως επόμενη δεκαετία μεταπήδησε σε περισσότερο κλασικούς ρόλους. Η πρώτη του εμφάνιση στην Επίδαυρο ήταν στον Πλούτο του Αριστοφάνη.

Στον κινηματογράφο η πρώτη του εμφάνιση ήταν το 1960 στην ταινία «Χριστίνα». Ακολούθησε συμμετοχή σε περίπου ακόμη 50 ταινίες, κυρίως σε κωμικούς ρόλους. Τις δεκαετίες του 1980 και του 1990 συμμετείχε και σε ορισμένες τηλεοπτικές σειρές.

---

Media group «Αgrinio 365» | Πηγή: Σαν σήμερα και Αρχείον Αγρινίου