«Τεχνική & Επαγγελματική Εκπαίδευση: Όπισθεν στο 2013 και ακόμη χειρότερα!»

«Τεχνική & Επαγγελματική Εκπαίδευση: Όπισθεν στο 2013 και ακόμη χειρότερα!»

• Τότε που έκλεισαν 102 σχολικές μονάδες, «χάθηκαν» 20.000 μαθητές των ΕΠΑ.Λ., καταργήθηκαν 3 τομείς και 50 ειδικότητες, απολύθηκαν 2.500 εκπαιδευτικοί. 

Τα «χειρότερα» ξεκίνησαν στην 1η καραντίνα του Απριλίου. Επιχείρησαν τη συρρίκνωση των ΕΠΑ.Λ. με την παγκόσμια πρωτοτυπία του «ηλικιακού ορίου». Αφού  «ξεσηκώθηκαν και οι πέτρες«, το απέσυραν και οργανώθηκαν… Συστηματικά για 1,5 χρόνο γκρεμίζουν τα μέτρα αναβάθμισης της ΤΕΕ της προηγούμενης κυβέρνησης.  

Δύο μήνες μετά τον Ιούνιο, από το βήμα της ετήσιας Γενικής Συνέλευσης του Σ.Ε.Β., ο κ. Μητσοτάκης σάλπισε το νέο αντιδραστικό σχέδιο για την «αναδιάταξη όλης της έννοιας της επαγγελματικής εκπαίδευσης… με τη διαρκή κατάρτιση».

 Τώρα στη 2η καραντίνα, νομοθετούν την πλέον ταξική αντιμεταρρύθμιση της Τ.Ε.Ε., με κεντρικό δόγμα «ΟΛΑ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ» μετά το Γυμνάσιο. Κατάρτιση φθηνή, μικρής διάρκειας, στα χέρια των ιδιωτών. Αποστεωμένη από τις μορφωτικές διαστάσεις της δημόσιας παιδείας, με οδυνηρές συνέπειες για μαθητές και εκπαιδευτικούς και σε πλήρη αναντιστοιχία με τις παραγωγικές μας ανάγκες. 

Θα αναφερθώ, προς το παρόν, σε δύο σημαντικές ενότητες του νομοσχεδίου:

1. Τη συρρίκνωση των ΕΠΑ.Λ. από το 2021 και εντός 3ετίας. Έτσι την ίδια ώρα που θα νομοθετούνται οι διάρκειας 2 ετών μετά το Γυμνάσιο Επαγγελματικές Σχολές Κατάρτισης (Ε.Σ.Κ.), θα λειτουργεί ο «κόφτης» των μαθητών της τωρινής Α΄ τάξης των ΕΠΑ.Λ., οι οποίοι θα εξεταστούν για πρώτη φορά σε 7 μαθήματα μέσω τράπεζας θεμάτων. Οι Ε.Σ.Κ. θα λειτουργούν με «εκπαιδευτές», θα ιδρύονται από ιδιώτες και θα παρέχουν μαθητεία άνευ αμοιβής σε 15χρονα παιδιά!  

Όλοι όσοι βιώσαμε τις δύο εποχές των ΕΠΑ.Λ. – την πενταετία 2013 – 2017 και την τριετία 2018 – 2020 – ξέρουμε τι θα συμβεί, αν υλοποιηθούν αυτά τα μέτρα. Ένα μέρος των μαθητών του Γυμνασίου θα οδηγηθεί στις Ε.Σ.Κ., ένα μέρος θα σταματήσει τις σπουδές, ενώ η πλειοψηφία θα κατευθυνθεί στο Γενικό Λύκειο. Έτσι για παράδειγμα το ΕΠΑΛ Μεσολογγίου των 110 μαθητών το 2017 και των 315 σήμερα, θα βρεθεί ξανά με κλειστούς τομείς, λιγοστά παιδιά και εκπαιδευτικούς. 

Το τωρινό ΕΠΑ.Λ. δεν το θέλει η κυβέρνηση για ένα ακόμη λόγο. Το θεωρεί ακριβό. Ο προϋπολογισμός του 2021 το αποδεικνύει. Συνολική μείωση των δαπανών παιδείας κατά 6% σε σχέση με φέτος, αλλά με ταυτόχρονη μείωση δαπανών για την Επαγγελματική Εκπαίδευση & Κατάρτιση κατά 33,38%. Γι’ αυτό και υποστηρίζω πως τα «πρότυπα ΕΠΑ.Λ.» που αναφέρονται στο νομοσχέδιο, είναι “στάχτη στα μάτια”. Αν όλα δεν μείνουν στα χαρτιά, ελάχιστα θα λειτουργήσουν σε όλη τη χώρα.

2. Την αύξηση της πελατείας των Κολεγιαρχών. Τα δημόσια ΙΕΚ με λιγότερους από 250 σπουδαστές σε Αθήνα, Πειραιά, Θεσσαλονίκη και 100 στην υπόλοιπη χώρα, εκτός των παραμεθόριων περιοχών, ΚΛΕΙΝΟΥΝ. Με τα τωρινά δεδομένα 50 Ι.Ε.Κ. πανελλαδικά βάζουν λουκέτο τον Ιούνιο, ενώ και οι  σχολές μαθητείας του Ο.Α.Ε.Δ. επανέρχονται στο μετά-γυμνασιακό επίπεδο. Ταυτόχρονα θεσμοθετείται για πρώτη φορά η εισαγωγή σπουδαστών δημοσίων και ιδιωτικών Ι.Ε.Κ. στα Α.Ε.Ι. όχι μέσω των πανελλαδικών εξετάσεων αλλά με κατατακτήριες! 

Συνδυάζοντας τη διπλή συρρίκνωση, ΕΠΑ.Λ. και δημοσίων Ι.Ε.Κ., με την εξαφάνιση των σχολών του Ο.Α.Ε.Δ., τη θέσπιση της εξ αποστάσεως κατάρτισης ακόμα και για το σύνολο του ετήσιου προγράμματος και τον «μποναμά» της εισαγωγής στα Α.Ε.Ι. άνευ πανελλαδικών, αντιλαμβάνεστε τι θα πουλούν σε λίγο καιρό ΜΜΕ και Κολεγιάρχες, καθώς και τον «καιάδα» στον οποίο οδηγείται η Τ.Ε.Ε. στη χώρα μας. 

Η αντιμετώπιση αυτής της αντιδραστικής αντιμεταρρύθμισης απαιτεί:

Α) Τη μέγιστη δυνατή ενότητα δυνάμεων εντός και εκτός των σχολείων. Από την κεντρική πολιτική σκηνή και τα συνδικάτα (ΓΣΕΕ, ΟΛΜΕ), μέχρι τη μικρότερη σχολική μονάδα ΕΠΑ.Λ., δημοσίου Ι.Ε.Κ. και Σχολή Μαθητείας του Ο.Α.Ε.Δ.

Β) Τη συνολική και όχι αποσπασματική/συντεχνιακή κριτική. Αλλιώτικα η Τ.Ε.Ε. αντιμετωπίζεται ως ένα ακόμη επιμέρους εκπαιδευτικό πρόβλημα. Πρόκειται για λάθος πολιτική αντίληψη και συμπεριφορά, η οποία δεν θα κινητοποιήσει/ενώσει ευρύτερες ανθρώπινες δυνάμεις και δεν θα χαράξει θετικά την επόμενη μέρα.

Για να συμβάλω σε αυτή την κατεύθυνση, υποστηρίζω συνοπτικά δύο θέσεις:

1η) Το επίπεδο και οι δομές της Τ.Ε.Ε. αντικατοπτρίζουν το βαθμό της παραγωγικής δυναμικής της χώρας. Η διαμόρφωση ενός χαμηλού μορφωτικού επιπέδου, φθηνού και μισό ανειδίκευτου εργατικού δυναμικού μέσω της πρόωρης και ιδιωτικοποιημένης κατάρτισης, αντιστοιχεί στην εθνική παραγωγική δομή που κυρίως εισάγει και καταναλώνει, αδυνατώντας να καλύψει τις ανάγκες της μεγάλης, της βιοτεχνικής και της μικρής επιχείρησης της χώρας στην 4η βιομηχανική επανάσταση. 

2η) Η ολόπλευρη στήριξη και αναβάθμιση της δημόσιας Τ.Ε.Ε., αποτελεί δείκτη του πολιτιστικού γίγνεσθαι και των δημοκρατικών/εργασιακών δικαιωμάτων, απαγορεύσεων και κατακτήσεων της ίδιας της κοινωνίας.  

Η κυβέρνηση νομοθετεί στην ακριβώς αντίθετη κατεύθυνση. Στον περιορισμό και στη διάλυση της Τεχνικής και Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και στον ακρωτηριασμό των μορφωτικών και εργασιακών δικαιωμάτων των νέων και των εργαζομένων. Η ταξική της ιδεοληψία αποτελεί το «διαβατήριο» μιας άνευ επιστροφής στο παρελθόν.

 Σε πλήρη σύμπλευση διαπλοκής με γνωστά οικονομικά συμφέροντα, παραβιάζει τη συνταγματική αρχή της παροχής ίσων εκπαιδευτικών ευκαιριών – ειδικά στο θέμα των ιδιωτικών Ι.Ε.Κ. και των κατατακτήριων εξετάσεων – και διαμορφώνει ένα νέο αναχρονιστικό τοπίο για την Τ.Ε.Ε., με πολυσήμαντες αρνητικές κοινωνικές, μορφωτικές και παραγωγικές συνέπειες.  

 

Παναγιώτης Α. Κατσούλης

Εκπαιδευτικός 1ου ΕΠΑ.Λ. Μεσολογγίου

Πρώην Δήμαρχος Μεσολογγίου

Μέλος Ν.Ε. Ανασυγκρότησης ΣΥ.ΡΙΖ.Α. Αιτωλ/νίας