Το 1ο σχέδιο της Συμφωνίας Εταιρικής Σχέσης (Ε.Σ.Π.Α.) 2021 – 2027

Το 1ο σχέδιο  της Συμφωνίας Εταιρικής Σχέσης (Ε.Σ.Π.Α.) 2021-2027 μόλις ολοκληρώθηκε.

• Παράλληλα, με την έκδοση της 2ης Εγκυκλίου, έχει ξεκινήσει ο σχεδιασμός των Προγραμμάτων για την περίοδο 2021-2027. Στόχος είναι ο σχεδιασμός ολοκληρωμένων προγραμμάτων που απαντούν στις πραγματικές ανάγκες της οικονομίας και της κοινωνίας καθώς και η έγκρισή τους στο ταχύτερο δυνατό χρόνο εντός του 2021 προκειμένου να ξεκινήσει η υλοποίηση των πρώτων εμπροσθοβαρών δράσεων της νέας περιόδου.

Κεντρικός στόχος για την ελληνική οικονομία είναι η συστηματική αύξηση της παραγωγικότητας και της εξωστρέφειας (δηλαδή της σχετικής συμμετοχής των διεθνώς εμπορεύσιμων αγαθών και υπηρεσιών στο εθνικό προϊόν) καθώς και η στενότερη σύνδεση της παραγωγής με την τεχνολογία και την καινοτομία. Η στροφή της οικονομίας προς αυτή την κατεύθυνση θα πραγματοποιηθεί με τρόπο συμβατό με τους κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς στόχους της χώρας.

Στόχος Πολιτικής 1:

Οι παρεμβάσεις θα χρηματοδοτηθούν από το ΕΤΠΑ και θα συνδυαστούν με παρεμβάσεις από το ΕΚΤ+ για την προσαρμογή των επιχειρήσεων και των εργαζομένων στη διαδικασία οικονομικού μετασχηματισμού και βιομηχανικής μετάβασης.

Οι παρεμβάσεις θα χρηματοδοτούνται κατά κανόνα από τα Τομεακά Προγράμματα. Ποσοστό της τάξης του 20 % των πόρων θα κατανεμηθεί δυνητικά στα ΠΕΠ. Αν αυτό κριθεί σκόπιμο από τα περιφερειακά προγράμματα θα χρηματοδοτηθούν και τοπικού χαρακτήρα ερευνητικές υποδομές μικρού π/υ, δράσεις ΤΠΕ μικρού προϋπολογισμού, ενισχύσεις ΜΜΕ, που θα εξυπηρετούν την περιφερειακή διάσταση των στρατηγικών για την Έξυπνη Εξειδίκευση, και ολοκληρωμένες χωρικές επενδύσεις. Ο σχεδιασμός και η εφαρμογή των δράσεων ενισχύσεων ΜΜΕ οριζόντιου χαρακτήρα, θα γίνεται κατά κανόνα στο πλαίσιο υλοποίησης του ΕΠΑΝΕΚ για καλύτερο συντονισμό αυτών.

Θα εξεταστεί δε περαιτέρω κατά την υλοποίηση και πρόβλεψη δέσμευσης συγκεκριμένου ποσοστού στο πλαίσιο των κεντρικών προκηρύξεων του ΕΠΑΝΕΚ για χρηματοδότηση επενδύσεων μόνο από επιχειρήσεις κάθε Περιφέρειας στη βάση των στρατηγικών RIS3 της και με βάση κλείδα κατανομής.

Συνέργειες εντοπίζονται μεταξύ:

α) ΤΔΜ για κάλυψη χρηματοδοτικών αναγκών των ΜμΕ και για υλοποίηση δράσεων προσαρμογής και αναβάθμισης των δεξιοτήτων και βιομηχανικής μετάβασης.

β) ΕΤΘΑΥ και ΕΓΤΑΑ για προώθηση αλυσίδων αξίας με σημαντικό συγκριτικό πλεονέκτημα. Στόχος η δικτύωση και το clustering επιχειρήσεων της πρωτογενούς παραγωγής με μεταποιητικές επιχειρήσεις. Ειδικότερα με το LEADER για προώθηση τοπικής επιχειρηματικότητας και του τουρισμού

 Στόχος Πολιτικής 2:

Το Ταμείο Συνοχής θα χρηματοδοτήσει κατά κανόνα τις παρεμβάσεις εθνικής κλίμακας, στρατηγικής σημασίας ή με διαπεριφερειακό χαρακτήρα. Το ΕΤΠΑ θα χρηματοδοτήσει όλες τις υπόλοιπες παρεμβάσεις κυρίως περιφερειακής κλίμακας.

Από τα Περιφερειακά Προγράμματα θα χρηματοδοτηθούν κυρίως παρεμβάσεις επεξεργασίας λυμάτων, αποχέτευσης, πρόσβασης σε πόσιμο νερό, βιώσιμης διαχείρισης νερού, πράσινες υποδομές διαχείρισης στερεών αποβλήτων, μικρού μεγέθους αντιπλημμυρικά έργα, τοπικά έργα αποθήκευσης ενέργειας και έργα εξοικονόμησης ενέργειας σε δημόσια κτίρια.

Τα τομεακά Προγράμματα θα χρηματοδοτήσουν δράσεις εθνικής ή στρατηγικής σημασίας συμπεριλαμβανομένης της διαχείρισης κινδύνου και της βιοποικιλότητας, έργα εξοικονόμησης ενέργειας σε κατοικίες, προμήθεια εξοπλισμού πολιτικής προστασίας, στοχευμένα αντιπλημμυρικά έργα, δράσεις ευαισθητοποίησης και εκπαίδευσης ανθρώπινου δυναμικού και έργα οριζόντιου χαρακτήρα. Για τις παρεμβάσεις που προάγουν τη βιώσιμη πολυτροπική αστική κινητικότητα, το τομεακό Πρόγραμμα για τις μεταφορές θα επικεντρωθεί στη χρηματοδότηση δράσεων σε μέσα σταθερής τροχιάς.

Συνέργειες εντοπίζονται με:

α) το ΕΤΘΑΥ, το οποίο θα συμβάλει στην θαλάσσια και παράκτια βιοποικιλότητα με στόχο την προστασία και την αποκατάσταση υδρόβιων οικοσυστημάτων, δράσεις βιώσιμης αλιείας και δράσεις υδατοκαλλιέργειας, μεταποίησης και εμπορίας προϊόντων αλιείας και υδατοκαλλιέργειας με στόχο το μετριασμό της περιβαλλοντικής και κλιματικής αλλαγής καθώς και δράσεις για διασφάλιση ασφαλών, προστατευμένων, καθαρών θαλασσών που υπόκεινται σε βιώσιμη  διαχείριση

β) το ΕΓΤΑΑ στη μείωση της χρήσης φυσικών πόρων και βιώσιμης διαχείρισής τους, προώθηση της ενεργειακής αποδοτικότητας στη γεωργία και στη χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για γεωργική χρήση, στη διατήρηση της βιοποικιλότητας στον αγροτικό χώρο και την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή.

γ) το ΤΔΜ για τις δράσεις που αφορούν στη δίκαιη μετάβαση των λιγνιτικών περιοχών και σχετίζονται με τον τομέα της ενέργειας, με την προστασία και αποκατάσταση των οικοσυστημάτων και του περιβάλλοντος.

 Στόχος Πολιτικής 3:

Όλες οι παρεμβάσεις χρηματοδοτούνται από το ΕΤΠΑ και το ΤΣ. Το ΤΣ θα εστιάσει σε παρεμβάσεις εθνικής ή/ και διαπεριφερειακής κλίμακας, στο βασικό Δίκτυο ΔΕΔ –Μ ενώ οι υπόλοιπες παρεμβάσεις θα χρηματοδοτηθούν από το ΕΤΠΑ.

Από τα ΠΕΠ θα χρηματοδοτηθούν κυρίως έργα εκτός ΔΕΔ-Μ ,έργα οδικής ασφάλειας , λιμενικά έργα σε λιμάνια πλην των 10 μεγάλων Περιφερειακών Λιμανιών και παρεμβάσεις αστικής κινητικότητας τοπικής κλίμακας.

Το Τομεακό Πρόγραμμα θα εστιάσει σε έργα του βασικού και αναλυτικού ΔΕΔ-Μ, έργα υποδομών και μέσων των συστημάτων αστικών μεταφορών.

 Στόχος Πολιτικής 4

Οι δράσεις που προωθούν την παροχή ισότιμης πρόσβασης σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης και κατάρτισης εμπίπτουν στον ΣΠ4. Δράσεις που υποστηρίζουν την έρευνα και την ανάπτυξη των επιχειρήσεων στην τριτοβάθμια εκπαίδευση εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του ΣΠ1.

Οι επενδύσεις στον τομέα της υγείας και της μακροχρόνιας φροντίδας υπό τον ΣΠ4, επικεντρώνονται στη βελτίωση της πρόσβασης σε δομές υγειονομικής περίθαλψης, λαμβάνοντας υπόψη και τις ανάγκες των περιθωριοποιημένων ατόμων, και διακρίνονται από λοιπές παρεμβάσεις με στοιχεία καινοτομίας στο πεδίο της RIS όπου θα υποστηριχθούν υπό τον ΣΠ1.

Στο πλαίσιο της ολοκληρωμένης ή άλλης εδαφικής ανάπτυξης, οι επενδύσεις για την αντιμετώπιση της κοινωνικής ένταξης των περιθωριοποιημένων ατόμων σε υποβαθμισμένες αστικές, αγροτικές και παράκτιες περιοχές δύνανται να προγραμματιστούν εφόσον απαιτηθεί υπό τον ΣΠ5 με τη  χρήση των εδαφικών εργαλείων.

Κατά κανόνα οι πόροι για τον ΣΠ4 κατανέμονται:

Στα Περιφερειακά Προγράμματα προκειμένου να καλυφθούν:

• οι ανάγκες υποδομών για την αγορά εργασίας, την υγεία, την εκπαίδευση και δια βίου μάθηση, την κοινωνική πρόνοια και την παροχή υπηρεσιών κοινωνικής ένταξης, αλλά και για τον τουρισμό και τον πολιτισμό στο πλαίσιο της συμβολής στην κοινωνικοοικονομική ανάκαμψη
• οι δράσεις καταπολέμησης της φτώχειας, της ενεργού και ισότιμης κοινωνικοοικονομικής ένταξης, της προώθησης της ισότητας και της ισότιμης πρόσβασης σε υπηρεσίες .

Σε Τομεακά Επιχειρησιακά Προγράμματα, για τη χρηματοδότηση δράσεων σχετικά με την βελτίωση στην πρόσβαση στην απασχόληση όλων των ατόμων, τον εκσυγχρονισμό των  θεσμών της αγοράς εργασίας, τη βελτίωση και ανάπτυξη των συστημάτων εκπαίδευσης, κατάρτισης και δια βίου μάθηση καθώς και με πιλοτικό/μεταρρυθμιστικό χαρακτήρα σε όλο το πεδίο εφαρμογής.

Συμπληρωματικά, θα χρηματοδοτηθούν από:

α) το ΤΑΜΕ δράσεις που επικεντρώνονται στην βραχυχρόνια πρώιμη ένταξη (υποδοχή)

β) το ΕΤΘΑΥ δράσεις ανάπτυξης νέων δεξιοτήτων και βελτίωσης συνθηκών εργασίας σε τομείς ΚΑλΠ και Γαλάζιας Ανάπτυξης.

γ) το ΕΓΤΑΑ παρεμβάσεις για την υποστήριξη της κοινωνικής ένταξης, τη μείωσης της φτώχειας και της οικονομικής ανάπτυξης στις αγροτικές περιοχές. Απαραίτητες δε κρίνονται συνδυαστικές δράσεις που δύναται να αφορούν τη στήριξη νέων αγροτικών επιχειρήσεων, την ενίσχυση δεξιοτήτων, την εγκατάσταση των νέων γεωργών και την ενίσχυση των γεωργο-περιβαλλοντο– κλιματικών μέτρων.

Στόχος Πολιτικής 5

Υποστηρίζει την εφαρμογή ολοκληρωμένων εδαφικών στρατηγικών αξιοποιώντας όλα τα είδη παρέμβασης (από όλους τους ΣΠ) και θα χρηματοδοτηθεί από τα ΠΕΠ και το Τομεακό Πρόγραμμα Αλιείας και Θάλασσας. Το ΕΤΠΑ θα αποτελέσει το βασικό Ταμείο χρηματοδότησης και το ΕΚΤ+ θα χρηματοδοτήσει τις δράσεις για την κοινωνική ένταξη, στήριξη της απασχόλησης κλπ.

Το ΕΤΘΑΥ υποστηρίζει την εφαρμογή ολοκληρωμένων παρεμβάσεων σε αλιευτικές περιοχές στο πλαίσιο εφαρμογής Στρατηγικών Τοπικής Ανάπτυξης. Το ΕΓΤΑΑ μέσω του Στρατηγικού Σχεδίου της ΚΑΠ θα συμβάλει σημαντικά και σε συνέργεια με το ΕΣΠΑ στην ενδυνάμωση και ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών με την εφαρμογή των τοπικών προγραμμάτων τύπου LEADER.

Σχόλια και προτάσεις στην ηλεκτρονική διεύθυνση infoespa@mnec.gr

e-ea.gr