Το αρχαίο Τριχόνειο

Το αρχαίο Τριχόνειο βρίσκεται στη Γαβαλού, 25 χλμ. ΝΔ του Ιερού του Απόλλωνος στο Θέρμο, στη νότια όχθη της λίμνης Τριχωνίδας.

• Υπήρξε μία από τις σημαντικότερες πόλεις της κεντρικής Αιτωλίας σύμφωνα με τις γραπτές πηγές και τις επιγραφικές ενδείξεις.

Η πόλη αναφέρεται συχνά στις επιγραφές του Θέρμου ως η πατρίδα πολλών και σπουδαίων στρατηγών και έτσι αποδεικνύεται ο σημαντικός πολιτικός της ρόλος στο πλαίσιο της δράσης του Κοινού των Αιτωλών. Οι περισσότεροι και πιο ονομαστοί από τους στρατηγούς της Αιτωλικής Συμπολιτείας ήταν Τριχωνείς, όπως ο Σκόπας υιός του Σωσάνδρου, ο Δωρίμαχος υιός του Νικοστράτου, ο Θόας υιός του Αλεξάνδρου. Στη θέση της ιδρύθηκε στα νεώτερα χρόνια η κωμόπολη Γαβαλού, έδρα του σημερινού δήμου Μακρυνείας.

Η νεκρόπολη του αρχαίου Τριχώνειου αναπτύσσεται εκατέρωθεν αρχαίου δρόμου, ο οποίος οδηγούσε προς τον Θέρμο και πρέπει να ταυτιστεί με τον κεντρικό ασφαλτοστρωμένο δρόμο της σημερινής κοινότητας Γαβαλούς που οδηγεί προς Κάτω Μακρυνού και Θέρμο. Οι τάφοι ήταν κατασκευασμένοι από το ντόπιο ψαμμιτικό πέτρωμα και σε ορισμένες περιπτώσεις είχε χρησιμοποιηθεί ασβεστόλιθος.

Σε αρκετούς υπήρχαν πλούσια κτερίσματα, όπως χρυσό στεφάνι και αργυρά αγγεία. Οι πρωιμότεροι τάφοι χρονολογούνται στην Πρωτογεωμετρική εποχή (1050-900 π.Χ.). Στην Ελληνιστική περίοδο χρονολογείται ένας τύμβος, ένας ταφικός περίβολος τετράγωνου σχήματος και αρκετοί κιβωτιόσχημοι τάφοι. Από το αρχαίο Τριχόνειο προέρχεται και η μαρμάρινη από ντόπιο μάρμαρο ακέραιη στήλη (Μουσείο Αγρινίου, αρ. ευρ. 27) με πλούσια ανάγλυφη διακόσμηση, η οποία φέρει την επιγραφή ΚΡΙΤΟΛΑΟΥ στην κεφαλαιογράμματη γραφή.

Η στήλη απολήγει σε αέτωμα με ανάγλυφη άκανθα στα ακρωτήρια. Η αποκάλυψη παρόμοιων ταφικών συνόλων και ευρημάτων κατά μήκος της νότιας όχθης της λίμνης Τριχωνίδας προσφέρει σημαντικές τοπογραφικές πληροφορίες, καθώς με τη χαρτογράφησή τους είναι περισσότερο εύκολο να προσδιοριστούν ορισμένα τμήματα του κύριου οδικού άξονα που οδηγούσε στο Θέρμο.

Πιθανόν αυτόν το δρόμο ακολούθησε και ο Φίλιππος Ε’ της Μακεδονίας κατά τη διάρκεια της προέλασής του στο Θέρμο κατά τα έτη 218 και 206 π.Χ.

monuments.hpclab.ceid.upatras.gr