Βασίλης Φωτάκης: «Ο σεβασμός των νεκρών είναι ηθικός κανόνας»

«Ο σεβασμός στους νεκρούς αποτελεί μια πανάρχαια υποχρέωση, που προκύπτει μέσα απο διαδρομές ιστορικές, διαχρονικές, διαπολιτισμικές, διαθρησκειακές οι οποίες χάνονται στα βάθη των αιώνων.

Οι πρόγονοί μας θεωρούσαν τον σεβασμό προς τους νεκρούς επιταγή των Θεών. Τρανό παράδειγμα το μήνυμα του Σοφοκλή που αποδόθηκε στην κοινωνία με την τραγωδία «Αντιγόνη», κυρίαρχο πλέον σε κάθε πολιτισμό. Ο Σοφοκλής στην «Αντιγόνη» εξιστορεί την προσπάθεια της ομώνυμης ηρωίδας να θάψει τον νεκρό αδελφό της Πολυνείκη, παρά την αντίθετη εντολή του Βασιλιά Κρέοντα. Με την ενέργειά της αυτή η Αντιγόνη ήθελε να δείξει ότι η τιμή των νεκρών βρίσκεται πάνω από τους ανθρώπινους νόμους αλλά και του κράτους.

Σήμερα η παγκόσμια κοινωνία, έχει θεσπίσει νομοθετικά μέτρα και διεθνείς συμβάσεις για τον σεβασμό των νεκρών. Η τιμή των νεκρών δεν αποδίδεται, βέβαια, μόνο με την σωστή με τα κοινωνικά έθιμα και παραδόσεις ταφή τους. Ο νεκρός τιμάται και με όλα αυτά, αλλά και από τον τρόπο που θα τον αποχαιρετήσουν γνωστοί, φίλοι, αντίπαλοι, εχθροί, ομόθρησκοι, αλλόθρησκοι, ομόφυλοι ή αλλόφυλοι.

Ο σεβασμός των νεκρών είναι ένας ηθικός κανόνας που υπερέχει απέναντι σε ανθρώπινες έριδες και σε ανθρώπινους νόμους και υπαγορεύεται από την ανθρώπινη συνείδηση αλλά και από την αντίληψη που έχει ο καθένας εξ ημών όχι μόνο για τη ζωή αλλά και για το θάνατο.

Την προηγούμενη εβδομάδα, σηκώθηκε πολλή πολιτική σκόνη από τους κατασκευαστές κοινής γνώμης για τον τρόπο που το πολιτικό προσωπικό της Αιτωλοακαρνανίας αποχαιρέτησε τον μακαριστό μητροπολίτη του Κοσμά. Τους κατηγόρησαν για παλαιοκομματισμό, τους κατηγόρησαν για ψηφοθηρία, κάποιοι μάλιστα απευθυνόμενοι στον πρωθυπουργό, διατύπωσαν το ερώτημα πώς είναι δυνατόν να προχωρήσει σε μια εποχή που κυριαρχεί η 4η βιομηχανική επανάσταση με βουλευτές σαν αυτούς που εκφράσθηκαν με τόσο θετικό τρόπο για το έργο του Κοσμά και δεν είπαν κουβέντα για το μαύρο στίγμα του βίου του, σε σχέση με το εμβόλιο! Λες και η ικανότητα του κάθε βουλευτή να ανταποκριθεί στις ανάγκες της εποχής εξαρτάται από το τί είπε ή δεν είπε σε μια νεκρολογία – επικήδειο !!! Πράγματι ο μακαριστός Κοσμάς δεν υπήρξε -ως όφειλε- διαπρύσιος υποστηρικτής του εμβολίου.

Η λάθος αντίληψή του απέναντι στα εμβόλια είχε ως αποτέλεσμα, τουλάχιστον τον θάνατό του. Συνεπώς η στάση του για τα εμβόλια– εκ των πραγμάτων- αποτελεί παράδειγμα προς αποφυγή. Ωστόσο τίθεται ένα ερώτημα: Ποιος ήταν ο Κοσμάς; Και γιατί το πολιτικό προσωπικό της Αιτωλοακαρνανίας αναφέρθηκε μόνο στα θετικά και δεν έκανε καμία αναφορά στο μελανότερο σημείο της ζωής του, το οποίο άλλωστε του στοίχισε και τη ζωή;

Ο Κοσμάς επί 30 χρόνια ήταν ένας μοναχικός, σεβαστός ιεροκήρυκας της Μητροπόλεως Αιτωλίας και Ακαρνανίας. Ένας άνθρωπος πράος, με γλυκό λόγο και κυρίως, ταπεινός. Επί 30 χρόνια έμπαινε σε κάθε σπίτι πιστού της περιοχής. Όταν, πριν από 16 χρόνια, η Μητρόπολη χήρεψε, υπήρξε πάνδημη η απαίτηση της τοπικής κοινωνίας να χρησθεί Μητροπολίτης ο Κοσμάς, ο οποίος, όμως, δεν ανήκε σε καμία από τις κυρίαρχες χριστιανικές αδελφότητες ή οργανώσεις που θα μπορούσαν να τον προωθήσουν στον επισκοπικό θώκο. Ήταν ένας επαρχιώτης ιεροκήρυκας που έχαιρε της εκτίμησης της τοπικής κοινωνίας και μόνον αυτό. Η Ιερά Σύνοδος, προς τιμήν της του έδωσε την Μητρόπολη Αιτωλίας και Ακαρνανίας αφού προηγουμένως κάτοικοι της περιοχής είχαν μεταβεί στην Αθήνα απαιτώντας να γίνει ο Κοσμάς Μητροπολίτης. Στη διάρκεια της ποιμαντορίας του είχε έντονο φιλανθρωπικό έργο και, ιδιαίτερα στη διάρκεια της οικονομικής κρίσης το έργο αυτό ενισχύθηκε και, προς τιμήν του, ήταν διακριτικό. Το αποτύπωμά του από την 16χρονη πορεία του στη Μητρόπολή ήταν αναμφίβολα θετικό.

Το έργο αυτό ανακόπηκε από την άρνησή του να κάνει το εμβόλιο. Δέχθηκε επιτίμιο για τη στάση του από την Ιερά Σύνοδο το περασμένο Πάσχα και είναι γεγονός ότι από εκεί και μετά η αντιεμβολιαστική του δράση περιορίσθηκε στον στενό κύκλο του. Η ζημιά όμως είχε γίνει. Το ερώτημα όμως που τίθεται είναι αν το λάθος του είναι ικανό να ακυρώσει τη θετική 46χρονη πορεία του σε έναν τόπο που πιστά υπηρέτησε.

Τι μετράει περισσότερο στη ζυγαριά; Όμως, το «ζύγι» αυτό από μόνο του είναι λάθος όταν μιλάμε για νεκρούς. Όταν το λείψανο του ιεράρχη σου, αλλά και οιουδήποτε ανθρώπου, είναι ακόμα ζεστό, δεν προτάσεις τα λάθη του, ιδιαίτερα όταν τα λάθη αυτά είναι εκείνα που έφταιξαν για την απώλεια της ζωής του. Το γεγονός της απώλειας της ζωής του αποτελεί από μόνο του μήνυμα σε όλη την κοινωνία. Δεν χρειάζεται να επιχαίρει κανείς πάνω από έναν νεκρό για τον τρόπο που έχασε τη ζωή του, επειδή η απώλεια της ζωής του δικαιώνει τις δικές μας σωστές θέσεις. Αυτό και μόνο, ως ενέργεια, αποτελεί προσβολή στη μνήμη του νεκρού, αποτελεί έλλειψη σεβασμού. Στα παιχνίδια εξουσίας για την εξουσία υπάρχει υστεροβουλία, ειδικά από αυτούς που αναλάμβαναν Ρίσκο όταν κάλυπταν πολιτικά και συμμετείχαν σε πορείες και συγκεντρώσεις ομολογώντας αυτό το ρίσκο κυνικά. Ύβρις και Υποκρισία, σε θέσεις μάχης Βένετοι και Γαλάζιοι επι ξυρού ακμής!

Η έλλειψη σεβασμού προς τους νεκρούς για τους Έλληνες κατά την αρχαιότητα, αποτελούσε ύβρη. Υπήρχε δε μια αλληλουχία: θεωρούσαν ότι η Αλαζονεία οδηγούσε τους ανθρώπους στην Ύβρη. Οι θεοί έστελναν την Άτη να τους θολώσει την κρίση και να διαπράξουν μεγαλύτερα σφάλματα. Κατόπιν η Νέμεσις έφερνε την τιμωρία τους και τελικά η Τίσις την καταστροφή τους.

Μερικοί από τους νεοέλληνες θέλουμε να καταστρέψουμε όσους, τηρώντας τις παραδόσεις, απέφυγαν να αναφερθούν στα λάθη του εκλιπόντος, κάτι που άλλωστε αποτελεί κανόνα στους πολιτικούς. Μπροστά στο λείψανο του Φλωράκη κανείς δεν μίλησε για τη δράση του Καπετάν- Γιώτη στον εμφύλιο… Κανείς δεν λέει ότι ο νεκρός απαλλάσσεται από τις αμαρτίες του. Αντίθετα θα τον συνοδεύουν ιστορικά αιωνίως. Ο νεκρός απλά δεν μπορεί να διαπράξει άλλες. Και το ζητούμενο δεν είναι να επικρίνουμε τον νεκρό για τα λάθη του, αλλά εμείς να μη τα επαναλάβουμε. Άλλο η διδαχή από τα λάθη του νεκρού και άλλο η έλλειψη σεβασμού. Γιατί αν εμείς πάψουμε να δείχνουμε τον δέοντα σεβασμό στους νεκρούς και να αποδίδουμε τις νενομισμένες τιμές, τότε αλίμονο στους Έλληνες… Και τελικά αν κάποιος θέλει να επιτεθεί σε κάποιον πολιτικό, ας κρίνει τις πράξεις του και όχι τον υπερβολικό ή μη σεβασμό που επέδειξε σε έναν νεκρό. Η όποια φαντασιακή ταύτιση είναι μια σύγχρονη Τραγωδία».

Άρθρο του Φωτάκη Φ. Βασιλείου, Αντιδημάρχου Οικονομικών Αγρινίου

real.gr