3ο Φεστιβάλ «Η αντανάκλαση της αναπηρίας στην τέχνη»

«Η τέχνη είναι απελευθερωτική και δεν ακολουθεί διαχωριστικές γραμμές που θέτει η κοινωνία σε σχέση με την αναπηρία», επισημαίνει στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων η Φανή Αθανασιάδου. Ποιήτρια και κινητικά ανάπηρη η ίδια, τονίζει ότι ένα Φεστιβάλ όπως «Η αντανάκλαση της αναπηρίας στην τέχνη – Reflection Of Disability in art», (RoDi) του Πανεπιστημίου Μακεδονία, έλειπε από τη Θεσσαλονίκη και θα ήταν καλό να γίνει θεσμός.

• Το 3ο Φεστιβάλ «Η αντανάκλαση της αναπηρίας στην τέχνη» θα διεξαχθεί εφέτος διαδικτυακά -όπως όλες οι πολιτιστικές εκδηλώσεις- και δωρεάν, από τις 3 έως τις 10 Δεκεμβρίου. Στις προηγούμενες δύο διοργανώσεις επί οκτώ συνεχείς ημέρες, το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας και οι άλλοι χώροι του Φεστιβάλ μεταμορφώνονταν σε έναν κοινωνικό χώρο, ανοικτό και συμπεριληπτικό, όπου όλοι οι άνθρωποι -με και χωρίς αναπηρία- συμμετείχαν και αλληλεπιδρούσαν.

Η διά ζώσης επικοινωνία λείπει από όλους, αλλά οι προετοιμασίες συνεχίζουν με την ίδια διάθεση. «Το Φεστιβάλ γινόταν ακριβώς πριν από τις γιορτές των Χριστουγέννων και μας έδινε δύναμη», σημειώνει η υπεύθυνη του Φεστιβάλ, αναπληρώτρια καθηγήτρια Λευκοθέα Καρτασίδου, αλλά όπως προσθέτει η επικεφαλής της Οργανωτικής Επιτροπής Βαρβάρα Βάμβουρα «ουδέποτε τέθηκε ζήτημα ακύρωσης της διοργάνωσης». Κρίθηκε εξαρχής ότι αυτό το εγχείρημα επαφής και συνύπαρξης ατόμων με και χωρίς αναπηρία πρέπει να συνεχιστεί, αλλάζοντας βεβαίως ριζικά τον τρόπο οργάνωσής του.

Η κ. Βάμβουρα σημειώνει επίσης ότι σε αυτήν την εποχή, εν μέσω πανδημίας, η ανάγκη για εκδηλώσεις που έχουν στο επίκεντρό τους την αναπηρία, είναι ακόμη μεγαλύτερη. Όπως επισημαίνει και η Λένα Καραγιαννίδου, μουσικός στο ΚΔΑΠ Περαίας-Πρόσβαση, διασώστρια στον Ερυθρό Σταυρό και εθελόντρια από κούνια όπως αυτοχαρακτηρίζεται, «το εφετινό Φεστιβάλ είναι ένας όμορφος τρόπος να γεμίσουμε τις κενές ώρες στο σπίτι, να στέλνουμε θετική ενέργεια, να εμψυχώσουμε τον κόσμο».

Σκοπός του Φεστιβάλ είναι η υποστήριξη και προώθηση της κοινωνικής συμπερίληψης των ατόμων με αναπηρία, μέσω της συμμετοχής τους σε πολιτιστικές εκδηλώσεις με οποιονδήποτε ρόλο αυτά επιθυμούν, ως ηθοποιοί, σκηνοθέτες, εθελοντές ή απλώς ως θεατές. «Η συμμετοχή ατόμων με αναπηρία στη διοργάνωση και διεξαγωγή του φεστιβάλ, είτε σε θέσεις ευθύνης, είτε σε θέσεις δημιουργίας, βοηθά σημαντικά στην τόνωσή της αυτοεκτίμησής τους», σημειώνει η Αρχοντία Μπενάζη, ειδική παιδαγωγός, εθελόντρια, τονίζοντας ότι «η ουσία του συγκεκριμένου Φεστιβάλ είναι ότι σε αυτό προβάλλεται η αναπηρία σαν μέρος της καθημερινότητας και όχι κάτι διαφορετικό».

Οι δύο πρώτες διοργανώσεις πέτυχαν να φέρουν κοντά άτομα που δεν είχαν προηγούμενη επαφή με την αναπηρία και ανάπηρους και να γίνουν, σύμφωνα με την κ. Καραγιαννίδου, «μια μεγάλη οικογένεια».

 

Σαράντα ταινίες απ’ όλο τον κόσμο

Το πρόγραμμα περιλαμβάνει προβολές κινηματογραφικών ταινιών, ομιλίες και πλήθος άλλων δράσεων σχετικά με τη χειραφέτηση των αναπήρων και τη συμμετοχή τους στην Τέχνη. Οι κινηματογραφικές ταινίες αποτελούν τη βάση του RoDi και το υποστηρίζει από την πρώτη στιγμή το Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. «Για τη φετινή διοργάνωση υποβλήθηκαν 784 ταινίες από όλον τον κόσμο και μετά από αξιολόγηση θα προβληθούν περίπου 40 από αυτές. Στη βάση των ταινιών οικοδομείται το καλλιτεχνικό πρόγραμμα και κάθε χρόνο προστίθενται στοιχεία, δράσεις και τέχνες, π.χ., της φωτογραφίας και του γραπτού λόγου.

Το εφετινό διαδικτυακό φεστιβάλ διατηρεί όλα τα στοιχεία των προηγούμενων ενώ θα ενδυναμωθεί το πεδίο των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, με μία μέρα αφιερωμένη αποκλειστικά στο δικαίωμα των αναπήρων στην καλλιτεχνική έκφραση και δη των γυναικών. «Το όνειρό μου να γίνει το Φεστιβάλ ένας θεσμός ευρέως γνωστός εντός και εκτός Ελλάδας. Να γίνει σημείο συνάντησης όλων των καλλιτεχνών είτε με αναπηρία, είτε χωρίς», επισημαίνει η κ. Αθανασιάδου.

 

Εθελοντές οι βασικοί υποστηρικτές

Η βασική ιδέα πάνω στην οποία οικοδομείται το Φεστιβάλ είναι αυτή της πρόσβασης όλων των ατόμων, με και χωρίς αναπηρία, στις πολιτιστικές εκδηλώσεις, δηλαδή, στην τέχνη ως αναφαίρετο ανθρώπινο δικαίωμα. Το Φεστιβάλ έχει στο μητρώο του εγγεγραμμένους 70 εθελοντές, από τους οποίους φέτος θα αξιοποιηθούν περίπου 25.

«Η συμβολή των εθελοντών είναι καθοριστική», όπως υπογραμμίζει η Καρτασίδου και η κ. Βάμβουρα εύχεται το εγχείρημα αυτό «να βρει μιμητές που θα διοργανώσουν παρόμοιες πολιτιστικές εκδηλώσεις, δηλαδή, εξ ολοκλήρου με εθελοντές και στελέχη που εργάζονται αμισθί, με ελάχιστη οικονομική υποστήριξη που δαπανείται αποκλειστικά στο ιδεώδες των προσβάσιμων από όλους πολιτιστικών εκδηλώσεων, εκδηλώσεων που θα προσφέρονται δωρεάν και ελεύθερα προς όλους». Άλλωστε, όπως τονίζει ίδια, το «πρόσωπο» του Φεστιβάλ και το μεγαλύτερό του πλεονέκτημα, είναι η εθελοντική ομάδα, η οποία αποτελείται από άτομα με και χωρίς αναπηρία εκπαιδεύονται μαζί και εργάζονται στον κοινό σκοπό.

ΑΠΕ – ΜΠΕ