Ντέιβιντ Λιντς: Ένας από τους πιο ξεχωριστούς Aμερικανούς κινηματογραφιστές

Ο Ντέιβιντ Λιντς είναι ένας από τους πιο ξεχωριστούς Aμερικανούς κινηματογραφιστές με φανατικούς θαυμαστές και περισσότερους επικριτές, που θεωρούν τις ταινίες του αυστηρά προσωπικές και ακαταλαβίστικες.

• Ακροβατώντας με αξιοσημείωτη ισορροπία και επιδεξιότητα μεταξύ εμπορικού και πρωτοποριακού κινηματογράφου, έφερε στη μεγάλη οθόνη μια μοναδική σκοτεινή και ανησυχητική όψη της πραγματικότητας, έναν εφιαλτικό κόσμο που χαρακτηρίζεται από στιγμές ακραίας βίας, αλλόκοτων κωμικών καταστάσεων και παράξενης ομορφιάς.

Από την αρχή της καριέρας του, καθιερώθηκε ως ο αναγεννησιακός άνθρωπος της σύγχρονης αμερικανικής κινηματογραφίας, ένας όχι μόνο αναγνωρισμένος σκηνοθέτης και σεναριογράφος, αλλά και τηλεοπτικός παραγωγός, φωτογράφος, γελοιογράφος, γραφίστας και συνθέτης.

Ο Ντέιβιντ Λιντς γεννήθηκε στις 20 Ιανουαρίου 1946 στην πόλη Μιζούλα της πολιτείας Μοντάνα. Ο πατέρας του ήταν δασονόμος με συχνές μετακινήσεις κατά την διάρκεια των παιδικών του χρόνων. Φιλοδοξία του από μικρός ήταν να γίνει ζωγράφος και μετά την ολοκλήρωση των δευτεροβάθμιων σπουδών του γράφτηκε στη Σχολή Καλών Τεχνών της Βοστώνης, την οποία γρήγορα εγκατέλειψε, επειδή δεν πληρούσε τις αισθητικές του αντιλήψεις. Περιπλανήθηκε για λίγο στην Ευρώπη και αφού δεν κατόρθωσε να συμπεριληφθεί στους μαθητές του διακεκριμένου εξπρεσιονιστή ζωγράφου Όσκαρ Κοκόσκα, επέστρεψε στις Η.Π.Α. και γράφτηκε στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Φιλαδέλφειας. Στη σχολή του δημιούργησε το πρώτο του φιλμ, ένα ταινιάκι κινουμένων σχεδίων 60 δευτερολέπτων με τίτλο «Six Men Getting Sick», για τις ανάγκες ενός πειραματικού εικαστικού διαγωνισμού.

Το 1970, γράφτηκε στο Κέντρο Ανωτέρων Κινηματογραφικών Σπουδών του Αμερικανικού Κινηματογραφικού Ινστιτούτου (A.F.I.), όπου ξεκίνησε τα γυρίσματα της πρώτης ταινίας με τίτλο «Eraserhead», η οποία προβλήθηκε τελικά το 1977. Ήταν μια απωθητική και ακατανόητη ταινία για μεγάλη μερίδα της κριτικής και τους ανυποψίαστους θεατές, αλλά γρήγορα απέκτησε πολλούς θαυμαστές και τον βοήθησε να χτίσει την φήμη του ως ένας ξεχωριστός κινηματογραφικός δημιουργός. Σήμερα η πρώτη ταινία του Λιντς είναι αντικείμενο λατρείας από τους σινεφίλ.

Η αναμφισβήτητη καλλιτεχνική αρτιότητα της ταινίας, προσέλκυσε το ενδιαφέρον του κωμικού και παραγωγού Μελ Μπρουκς, ο οποίος του ανέθεσε την κινηματογραφική μεταφορά της ζωής του Τζόζεφ Μέρικ, ενός τραγικά παραμορφωμένου άντρα που έζησε στο Βικτωριανό Λονδίνο το 1880.

Η ταινία με τίτλο «Ο Άνθρωπος Ελέφαντας» («The Elephant Man») βγήκε στους κινηματογράφους το 1980, με ένα λαμπρό καστ ηθοποιών – Τζον Χαρτ στον επώνυμο ρόλο, Άντονι Χόπκινς και Τζον Γκίλγκουντ- και γνώρισε μεγάλη καλλιτεχνική και εμπορική επιτυχία. Προτάθηκε για 8 Όσκαρ (κέρδισε 3), δύο από τα οποία, για τη σκηνοθεσία και το σενάριο του Λιντς.

Η μεγάλη επιτυχία της ταινίας τον έφερε κοντά στον Ιταλό μεγαλοπαραγωγό Ντίνο Ντε Λαουρέντις. Ο Λιντς ανέλαβε τη σκηνοθεσία της ταινίας επιστημονικής φαντασίας «Ντιούν» («Dune»,1984), βασισμένης στην ομώνυμη κλασική νουβέλα του Φρανκ Χέρμπερτ, η οποία όμως ήταν μια κολοσσιαία καλλιτεχνική και εμπορική αποτυχία.

Το 1986 επανήλθε δριμύτερος και με παραγωγό και πάλι τον Ντε Λαουρέντις παρουσίασε το «Μπλε Βελούδο» («Blue Velvet»), μια σουρεαλιστική ταινία μυστηρίου, που του χάρισε μια υποψηφιότητα για το Όσκαρ σκηνοθεσίας και σήμερα θεωρείται αριστούργημα.

Τη διετία 1990-1991 έγινε ευρύτερα γνωστός με το τηλεοπτικό σίριαλ «Twin Peaks» ή όπως προβλήθηκε από την Ε.Ρ.Τ. «Ο ύποπτος κόσμος του Τουίν Πικς». Η σειρά κέρδισε φανατικούς θεατές και στην χώρα μας και σήμερα θεωρείται σημείο αναφοράς για τη μικρή οθόνη. Δεν είχε όμως την ίδια απήχηση το πρίκουελ της σειράς «Twin Peaks:Fire with Me», που προβλήθηκε το 1992.

Το 1990 σκηνοθέτησε τη μαύρη κωμωδία «Ατίθαση Καρδιά» («Wild at Heart»), με πρωταγωνιστές τον Νίκολας Κέιτζ και τη Λόρα Ντερν, που υποδύονται ένα ερωτευμένο ζευγάρι, που ξεκινάει μια εφιαλτική περιπλάνηση στο Τέξας. Η ταινία απέσπασε τον Χρυσό Φοίνικα του Κινηματογραφικού Φεστιβάλ των Καννών τον ίδιο χρόνο. Μέχρι το τέλος της δεκαετίας σκηνοθέτησε την ταινία μυστηρίου «Χαμένη Λεωφόρος» («Lost Highway», 1997) και την ταινία δρόμου «The Straight Story» (1999) με ήρωα έναν γηραιό κύριο που με όχημα το χορτοκοπτικό του μηχάνημα διανύει εκατοντάδες μίλια για να συναντήσει τον αδελφό του.

Την νέα χιλιετία η κινηματογραφική του συνεισφορά εντοπίζεται σε δύο ταινίες. Στο σουρεαλιστικό θρίλερ «Μαλχόλαντ Ντράιβ» («Mulholland Drive», 2001), που εκτυλίσσεται στο Χόλιγουντ και κέρδισε το βραβείο σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ των Καννών και υποψηφιότητα για Όσκαρ στην ίδια κατηγορία, καθώς και στην ταινία μυστηρίου «Inland Empire» (2006).

sansimera.gr