Ο ανατριχιαστικός Κήπος Ηρώων στο Μεσολόγγι

• «Μόλις έπαυσε το σάλπισμα ο Αράπης, μία μυριόφωνη βοή ακούεται εις το εχθρικό στρατόπεδο, και η βίγλα του κάστρου, αχνή σαν το Χάρο, λέει των Ελλήνων: «Μπαίνει ο εχθρικός στόλος».

Το πυκνό δάσος έμεινε ακίνητο εις τα νερά, όπου η ελπίδα απάντεχε να ιδεί τα φιλικά καράβια. Τότε ο εχθρός εξανανέωσε την κραυγή, και εις αυτήν αντιβόησαν οι νεόφθαστοι μεσ’ από τα καράβια. Μετά ταύτα μία ακατάπαυτη βροντή έκανε τον αέρα να τρέμει πολλή ώρα».

Οι στίχοι από το κορυφαίο ποιητικό σύνθεμα «Ελεύθερο Πολιορκημένοι» του Διονύσιου Σολωμού, αν μη τι άλλο, περιγράφουν την ανδρεία και την θυσία όλων των αγωνιστών που αναπαύονται στον Κήπο των Ηρώων. Όλοι τους θυσιάστηκαν για τον τόπο τους, το ηρωϊκό Μεσολόγγι…

Ο Κήπος των Ηρώων είναι ένα μέρος αφιερωμένο στον αγώνα των ελεύθερων πολιορκημένων και βρίσκεται στην είσοδο της πόλης, δίπλα από την Πύλη και τα τείχη. Στον Κήπο υπάρχει ένας τύμβος με οστά των αγωνιστών, ο τάφος του Μάρκου Μπότσαρη και άλλων αγωνιστών από διάφορες εποχές της ιστορίας, προτομές Μεσολογγιτών και πολλά πολλά μνημεία από άλλες χώρες.

Στο χώρο αυτό οι Μεσολογγίτες έθαβαν τους νεκρούς τους κατά τη διάρκεια της πολιορκίας του Μεσολογγίου, αφού το νεκροταφείο ήταν αποκλεισμένο. Το 1830 ο Ιωάννης Καποδίστριας αποφάσισε τη δημιουργία του κήπου των Ηρώων στο συγκεκριμένο χώρο. Το 1838 ο βασιλιάς Όθωνας διέταξε να φτιαχτεί το τείχος που υπάρχει ως και σήμερα, πάνω στα ερείπια του αρχικού τείχους του Μεσολογγίου. Η πρώτη δεντροφύτευση έγινε το 1858, με δέντρα που έστειλε η βασίλισσα Αμαλία από την Αθήνα.

Το τοπίο είναι αρκετά ήσυχο και γαλήνιο, με πανύψηλους φοίνικες, πεύκα και ευκαλύπτους, ενώ το εσωτερικό του καλύπτεται σχεδόν εξολοκλήρου από γκαζόν, λιθόστρωτα δρομάκια και ξύλινα παγκάκια.
 

– Ο Τύμβος

– Μνημείο Μαρκου Μπότσαρη

– Στήλες των αδελφών Γεροθανάση, του Επίσκοπου Ρωγών Ιωσήφ, του οχυρωματοποιού Μιχαήλ. Π. Κοκκίνη, του Σταύρου Κουτζούκη, του Ι. Ι Μάγερ, του Κυριακούλη Μαυρομιχάλη, του Πέτρου, Ανδρέα και Κώστα Ντόβα, του Σουηδού Γουσταύου Αδόλφου Σας, του Δημητρίου Σιδέρη, του Νικ. Στορνάρη, του Αθανασίου Τσερπέλη, του Ζηνόβιου Βάλβη, του Θοδωράκη Γρίβα, του Νικ. Κασομούλη, του Γεωργίου Λιόλου, του Ανδρέα Σάββα, του Στάμου Στάικου, του Δήμου Τσέλιου, των Αμερικανών, Γάλλων, Γερμανών, Ιταλών, Πολωνών, Ρώσων, όλων των Φιλελλήνων , καθώς και των Κυπρίων Αγωνιστών.

– Οι προτομές: του Φρ. Άστιγγος, του Βύρωνος, του Δημήτριου Θέμελη, του Χρήστου Καψάλη, του Σπ.Κοντογιάννη, του Ιω. Παπαδιαμαντοπούλου, του Θανάση Ραζηκότσικα, του Δήμου Ρινιάσα, του Κων. Βλαχόπουλου, του Γιάννη Γούναρη, του Μήτρου Δεληγεώργη, του Γεωργίου Κίτσου, του Μήτσου Κοντογιάννη, του Δημήτρη Μακρή, του Αλ.Μαυροκορδάτου, του Νότη Μπότσαρη και του Σπύρου Μήλιου.

– Οι σταυροί: του Ιω.Αγγελή, του Δημητρίου Γκόρπα, του Κώστα Πουρνάρα, του Ανδρεά Γριβογιώργου, του Τούσια Ζέρβα, του Ασημάκη Ζορμπά, του Α.Κόλλια, του Φώτου Μπόρμπορη, του Γεωργάκη Ντάρμπα, του Σπύρου Πεταλούδη, του Πλαντ. Πλατύκα, του Σπύρου Ραζή, του Ιταλού Ραζιέρι, του Σπύρου Σκαρλάτου, του Γεράσιμου Τζόρνα, του Κων. Ι. Τρικούπη, του Ιω. Μ. Τρικούπη. Του Ιταλού Πασκουάλε Γιακουμόζι. Του Χρύσανθου Μωραΐτη.

– Λάρνακα του Χρ. Ξηρομερίτη.

– Στήλη με το ψήφισμα της 14 Μαΐου του 1829 του Ι. Καποδίστρια.

– Πλάκα με τις ονομασίες των προμαχώνων.

– Μνημείο με την τάπια του Μ.Μπότσαρη.

Και κλείνουμε αυτό το αφιέρωμα-φόρο τιμής στου αγωνιστές του Μεσολογγίου με στίχους του Διονύσιου Σολωμού…