Παρακολουθώντας την ποιότητα της Δημοκρατίας – του Ν. Καραγιάννη

Η αποκαλύψεις για την παρακολούθηση των τηλεφωνικών συνομιλιών του Ν. Ανδρουλάκη από την ΕΥΠ, αναδεικνύουν δομικά ελλείμματα στην θεσμική ασφάλεια του δημοκρατικού μας πολιτεύματος.

• του Νίκου Καραγιάννη

Η ποιότητα μιας δημοκρατίας, αξιολογείται από την θεσμική δυνατότητα και την πολιτική ωριμότητα μιας χώρας, να ισορροπεί με επιτυχία μεταξύ της προστασίας των ατομικών δικαιωμάτων που πρέπει να απολαμβάνουν οι πολίτες σε μια φιλελεύθερη δημοκρατία και της διασφάλισης των εθνικών συμφερόντων σε ένα διεθνές περιβάλλον αυξημένων εντάσεων, λόγω των αναθεωρητικών τάσεων σε οικονομικό, γεωγραφικό και πολιτικό επίπεδο.

Δεν έχω ειδικές συνταγματικές γνώσεις για να εμβαθύνω σε υψηλού επιπέδου νομοτεχνικές αναλύσεις, αλλά θεωρώ αυτονόητο και απλό, ότι η παραβίαση θεμελιωδών ατομικών δικαιωμάτων, όπως αυτό του απορρήτου των συνομιλιών του υποψήφιου προέδρου ενός δημοκρατικού κόμματος, απαιτεί προϋποθέσεις, υψίστης εθνικής σημασίας και ασφάλειας.

Συναντάμε αρκετά συχνά νομοθετικές ρυθμίσεις, οι οποίες παραβιάζουν σχεδόν ευθέως διατάξεις του συντάγματος, αλλά θα έλεγε κανείς, ότι οι περιπτώσεις αυτές είναι σχεδόν ακίνδυνες, καθώς σχετικά εύκολα εντοπίζονται και αλλάζουν, σε σχέση με τις νομοθετικές ρυθμίσεις, όπου μέσα από την διασταλτική τους ερμηνεία και την παραβίαση της αρχής της αναλογικότητας, προσδίδουν ακόμη και στην πιο κατάφορη παραβίαση συνταγματικών αρχών, μια δυνατότητα επίκλησης «τυπικής ορθότητας».

Εκεί κατά την ταπεινή μου άποψη αστόχησε τόσο η τηλεοπτική παρέμβαση του πρωθυπουργού, όσο και σχετική αρθρογραφία του συνταγματολόγου υπουργού κυρίου Γεραπετρίτη.

Όταν προκύπτουν κορυφαία δημοκρατικά ζητήματα, τα οποία επηρεάζουν ουσιωδώς θεμελιώδη ατομικά δικαιώματα, δεν χωράνε «τυπικές» απαντήσεις ή δυσνόητες τεχνικές επεξηγήσεις, από πολιτικά πρόσωπα που επικαλούνται την γνωστική τους εξειδίκευση.   

Η φιλελεύθερη δημοκρατία και τα ατομικά δικαιώματα τα τελευταία χρόνια δοκιμάζονται έντονα, μέσα από οικονομικές και υγειονομικές κρίσεις, κοινωνικές ανισότητες, αυταρχικούς δυτικούς ηγέτες, αναθεωρητισμούς, οικονομικούς πολέμους και μεταβίβαση εξουσιών σε δομές τεχνοκρατών που δεν λογοδοτούν.

Ο πρωθυπουργός πρωτίστως λοιπόν και η κυβέρνηση του, η πολιτική ηγεσία όλων των κομμάτων, τα πολιτικά πρόσωπα γενικά, αλλά και όσοι ασκούν επιρροή με τον δημόσιο λόγο τους, βαρύνονται, αναλογικά πάντα, με την ευθύνη ώστε η δημοκρατία μας να λειτουργεί με ωριμότητα, χωρίς να σαπίζει στα απόνερα θεσμικής ανευθυνότητας, σκοτεινών πρακτικών και ρηχής πολιτικής εκμετάλλευσης.