Ένα Πάσχα μακρυά από την «παραλία» του Αγρινίου: Στην Κούβα

Η αλήθεια είναι ότι στην ζωή μου έκανα ίσα με τέσσερα Πάσχα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων του Στρατού και της καραντίνας, μακρυά απ’ την ιδιαίτερη πατρίδα μου. Ακόμη κι αν κάποια Μεγάλη Παρασκευή προσπαθούσαμε να βάλουμε τον Επιτάφιο στην θάλασσα στην Ύδρα ή να κάψουμε τον Ιούδα πάνω απ’ το λιμάνι στο Βαθύ του Μεγανησιού, το Σάββατο βρισκόμουνα στην «παραλία» του Αγρινίου, όπως έλεγαν την περιοχή με τα ουζερί.

•  του Γιώργου Βαρεμένου*

Δεν ήταν έθιμο, ήταν νόμος. Από το πρωί της Κυριακής αντηχούσαν στις αυλές δημοτικά τραγούδια και αργότερα σποραδικές τουφεκιές και βαρελότα, ενώ γυρίζαμε εναλλάξ τον οβελία -πριν έρθουν τα αυτόματα συστήματα. Κλασσικά δημοτικά τραγούδια που μίλαγαν στην καρδιά, ενώ αργότερα ήρθαν τα ντεμί “άιντε να’ χα, άιντε να’ χα, την γειτόνισσα την βλάχα” και τελικά κάτι μπουζουκοκλαρίνα που να μην ξέρεις από τί είδους πλαστικό φτιάχνονται. 

Ένα Πάσχα συνέπεσε να βρίσκομαι στην Κούβα. Ήταν λίγο χρόνο μετά την ιστορική συνάντηση του Φιντέλ Κάστρο με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο το 2004 και τα εγκαίνια του Ορθόδοξου Ναού του Αγίου Νικολάου, του πρώτου που θα λειτουργούσε στην Κούβα. Είχε προηγηθεί η επίσκεψη του Πάπα το 1998 αλλά και η αναθεώρηση του Συντάγματος το 1992, που μετέτρεπε την Κούβα από αθεϊστικό κράτος σε κοσμικό, με ελεύθερη την λατρεία όλων των θρησκειών. 

Η πλειοψηφούσα μεταξύ όσων θρησκεύονται λατρεία είναι η Σαντερία, την οποία έφεραν στην Κούβα οι νέγροι σκλάβοι τον 16ο αιώνα και είναι διαδεδομένη στους ισπανόφωνους πληθυσμούς των ΗΠΑ και στο Πουέρτο Ρίκο. Μία θρησκεία με κέντρο της το Σαντιάγκο της Κούβας, όπου επικρατεί το μαύρο στοιχείο και στις τελετές παίζουν μεγάλο ρόλο τα τρία ιερά τύμπανα Batá, που διαλέγονται μεταξύ τους, ενώ η μουσική είναι αντιφωνική, ο χορός δηλ. απαντάει στον πρώτο τραγουδιστή. Οι μετέχοντες χορεύουν εκστατικά στον ρυθμό των τυμπάνων.  

Η λειτουργία το βράδυ της Ανάστασης είχε μία ιδιάζουσα κατανυκτικότητα, με το φως των κεριών να δίνει μία άλλη διάσταση στα πρόσωπα ενός πολύχρωμου εκκλησιάσματος, διαφόρων φυλών και εθνικοτήτων. Λευκός ο παππάς, μαύρο το παπαδάκι. Το Χριστός Ανέστη ψάλθηκε πολλές φορές σε τρεις γλώσσες, στα ελληνικά, ισπανικά και αγγλικά. Τί καλύτερη απόδειξη ότι οι θρησκείες δεν πρέπει να διαιρούν αλλά να ενώνουν τον κόσμο. Το ίδιο ισχύει για την μουσική, είτε πρόκειται για το κλαρίνο του μελωδού Σαλέα είτε για τους μεθυστικούς ρυθμούς των Buena vista social club. Οι υπέροχες υπαίθριες μουσικές μπάντες στην Αβάνα σε κάνουν να νοιώθεις ότι είναι κάθε μέρα γιορτή.

Όσο για την κατανυκτικότητα του Επιταφίου και την εκρηκτικότητα των συναισθημάτων μετά την Ανάσταση, υπάρχει και το επόμενο Πάσχα. Εκτός αν σου την έχει στημένη η καραντίνα….

 

*  Ο  Γ. Βαρεμένος είναι βουλευτής Αιτωλοακαρνανίας και αναπληρωτής τομεάρχης Υγείας του ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ.