Πλάτανος Ναυπακτίας: Το χωριό των «Αμερικάνων» και του «Πρίγκηπα»

Ένα τεράστιο πλατάνι που υπήρχε στη θέση Μεγάλη Βρύση, έδωσε το όνομά του στο υπέροχο αυτό χωριό της ορεινής Ναυπακτίας. Βρίσκεται σε υψόμετρο 880 μέτρων, κάτω από τη κορυφή Αλωνάκι και μέσα σε ένα μοναδικής ομορφιάς δάσος. Παλαιότερα η περιοχή ήταν γνωστή ως Κράβαρα και πολλά λέγονται για τους κατοίκους τους Κραβαρίτες και τις δυνατότητες που είχαν στο εμπόριο.

Ο Πλάτανος αναφέρεται επίσημα, μετά την απελευθέρωση, το 1835 με το ΦΕΚ 19Α – 07/12/1835 να ορίζεται έδρα του τότε δήμου Προσχίου και το 1912 με το ΦΕΚ 261Α – 31/08/1912 να ορίζεται έδρα της νεοϊδρυθείσας κοινότητας Πλατάνου. Σύμφωνα με το σχέδιο Καποδίστριας, από το 1997 έως το 2010 με το ΦΕΚ 244Α – 04/12/1997 αποτελούσε έδρα του τότε νεοϊδρυθέντα ομώνυμου δήμου. Με την εφαρμογή του προγράμματος Καλλικράτης μαζί με τον Κάτω Πλάτανο (πρώην Βονόρτας) αποτελούν την τοπική κοινότητα Πλατάνου που υπάγεται στη Δημοτική Ενότητα Πλατάνου του Δήμου Ναυπακτίας της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας. Σύμφωνα με την απογραφή πληθυσμού και κατοικιών του 2011 που αφορούν στο μόνιμο πληθυσμό της χώρας ως δημοτική ενότητα κοινότητα απογράφησαν 1.611 κάτοικοι, ως τοπική κοινότητα 253 ενώ ως οικισμός 207.

Εκτός από το έντονο ορεινό στοιχείο του δήμου (βρίσκεται στις ανατολικές πλαγιές του όρους Αλωνάκι σε υψόμ. 860 μ), εκείνο που χαρακτηρίζει την πςεριοχή είναι ο ποταμός Εύηνος (Φίδαρης), καθώς και η τεχνητή λίμνη του, που κατασκευάστηκε για τις ανάγκες της ύδρευσης των Αθηνών.

Πόλος έλξης του χωριού είναι η περιτριγυρισμένη από σπίτια, κεντρική του πλατεία την οποία στολίζει στο κέντρο της, η όμορφη εκκλησία του Αγίου Νικολάου.

Μεγάλο κομμάτι των γυρισμάτων για τις σειρές της κρατικής τηλεόρασης «Ο πρίγκιπας» και «Ο θησαυρός της Αγγελίνας», τα οποία αποτελούν τηλεοπτική μεταφορά των μυθιστορημάτων του Μήτσου Κασόλα, «Ο πρίγκιπας» και «Αγγελίνα», έχουν γυριστεί στον Πλάτανο.

 

Οι κάτοικοι του Πλατάνου του περασμένου αιώνα εξασκούσαν πολλά επαγγέλματα. Παράλληλα, το πνευματικό επίπεδο του Πλατάνου ήταν υψηλό. Στην ευρύτερη περιοχή ήταν γνωστό ως το «χωριό των γραμμάτων» με καθηγητές, γιατρούς κ.λ.π. Στην πλειοψηφία τους, όμως, οι κάτοικοι ήταν γεωργοί και κτηνοτρόφοι. Επίσης στον Πλάτανο άνθισε η αμπελοκαλλιέργεια, η εκτροφή μεταξοσκώληκα και η μελισσοκομία. Σήμερα ο ενεργός πληθυσμός του Πλατάνου αποτελείται κυρίως από δημόσιους υπαλλήλους, ελεύθερους επαγγελματίες και ελάχιστους γεωργούς και κτηνοτρόφους. Το χωριό είναι πυκνοκτισμένο και γεμάτο από λιθόστρωτα σοκάκια.

Αξιοθέατα

Ο Πλάτανος μπορεί να γίνει το ορμητήριό σας για την περιήγηση και γνωριμία των χωριών και την μοναδική φύση της περιοχής. Μπορείτε να επισκευθείτε την ξακουστή Χώμορη που είναι κτισμένη κάτω από το όρος Αρδίνη και είναι γνωστή μέχρι σήμερα για τα καρύδια της και το μοναστήρι της Παναγίας της Καβαδιώτισσας.

Σε κοντινή απόσταση από τη Χώμορη, βρίσκεται το χωριό Αγία Τριάδα, όνομα που πήρε από τη Μονή Αγίας Τριάδας, που είχε ιδρυθεί επί Βυζαντίου και το οποίο κατά την διάρκεια του χειμώνα δεν κατοικείται. Δείτε κάτω από το απόκρημνο Ξεροβούνι, το χωριό Περίστα με την υπέροχη θέα προς τις κορυφές του Παναιτωλικού όρους και τα γύρω χωριά.

Κάντε μία στάση στο ξακουστό Χάνι του Λιόλιου και θαυμάστε τη θέα της λίμνης από την Καστανιά. Δείτε ακόμη τα χωριά Άγιος Δημήτριος και Περδικόβρυση, ανάμεσα σε ένα μοναδικό φυσικό τοπίο. Αξίζει επίσης να επισκεφθείτε τα χωριά Κλεπά, το Δενδροχώρι (Τέρνοβα), το Λιβαδάκι (Αβώρανη), την χτισμένη στις πλαγιές του όρους Κοκκινιάς Αράχωβα, το Νεοχώρι στην πλαγιά του κατάφυτου βουνού Ψηλός Σταυρός.

Πρόσβαση – Μετακινήσεις

Η πρόσβαση στην Αιτωλοακαρνανία είναι εύκολη και μπορεί να γίνει με τη χρήση αυτοκινήτου μέσω του υπάρχοντος οδικού δικτύου. Ο καλύτερος τρόπος να εξερευνήσετε και να περιπλανηθείτε στην Αιτωλοακαρνανία με τις πολλές φυσικές ομορφιές και τα σημαντικά αξιοθέατα, είναι να διαθέτετε δικό σας μεταφορικό μέσο. Αξίζει τον κόπο να επισκεφθείτε μέρη που δεν φθάνουν οι τοπικές συγκοινωνίες και οι οργανωμένες εκδρομές.

Ο Πλάτανος απέχει από τη Ναύπακτο 48,8 χλμ.και η Ναύπακτος απέχει:

• από την Αθήνα: 220 χλμ
• από τη Θεσσαλονίκη: 467 χλμ
• από την Πάτρα: 25,1 χλμ.
• από τα Ιωάννινα: 222 χλμ
• και από την Πρέβεζα: 164 χλμ.

Τα σπίτια του πέτρινα στην πλειονότητά τους, προκαλούν το ενδιαφέρον. Τα Ροντηραίικα (1847), του Μαργαρίτη (1850), του Κολοτούρου (Κολέττα, 1840), του Αγγελάκη (1850), όλα με εντυπωσιακά λιθανάγλυφα, είναι μερικά από τα παλιά σπίτια του Πλατάνου.

Προεξέχει ο ενοριακός ναός Άγιος Νικόλαος (1846) μεγαλοπρεπής και επιβλητικός στο κέντρο του χωριού, βασιλικού ρυθμού με τα δύο περικαλλή και πυργωτά καμπαναριά και την τρίκοχη αψίδα του ιερού, σπάνιας δομικής τέχνης. Εντυπωσιακά τα λιθανάγλυφα στο περιθύρωμα στο νότιο τμήμα του ναού. Επιβλητικό είναι και το εσωτερικό του ναού με εικόνες και κειμήλια σημαντικής αξίας.

Αξιοπαρατήρητα στην πλατεία του χωριού είναι τα Μουσεία:

• α) της Εθνικής Αντίστασης με φωτογραφικό υλικό και συλλογή σχετικών βιβλίων και εγγράφων, το οποίο ίδρυσε ο Πλατανιώτης καθηγητής Νίκος Παπανικολάου
• β) το Ιστορικό – Λαογραφικό με σημαντική συλλογή ιστορικών και λαογραφικών στοιχείων.

Μια βόλτα στα λιθόστρωτα σοκάκια θα σας δώσει την ευκαιρία μιας καλύτερης γνωριμίας με τον οικισμό. Θα συναντήσετε σημαντικά κτίρια, όπως το σχολικό κτίριο τον υγειονομικό σταθμό, τις πέτρινες βρύσες, καθώς επίσης και τις  προτομές του Καραϊσκάκη και αρκετών επίσης επιφανών Πλατανιωτών.

Απογραφές  πληθυσμού

Απογραφή     1951     1961    1971   1981   1991   2001   2011
Πληθυσμός     324      495      344     256    227      324      207

---

Επιμέλεια κειμένου: Λ. Τηλιγάδας
Πηγές: Δήμος Ναυπακτίας, http://hotelsline.com/, https://el.wikipedia.org/
Φωτογραφίες: Φωτογραφικό αρχείο αρχαίο Γιάννη Γιανακόπουλου
«Agrinio 365» Media Group | AgrinioTimes.gr, Antenna-Star.gr