Σε νέα τροχιά το Ωδείο Αθηνών

Εκσυγχρονισμένο και ολοκληρωμένο αναμένεται να παραδοθεί στο κοινό το κτήριο του Ωδείου Αθηνών μέσα στο τρέχον έτος, τιμώντας τα 150 χρόνια από την ίδρυση του. Το νέο κτήριο φέρνει άνεμο αισιοδοξίας για την αναβάθμιση του ρόλου του Ωδείου στην εκπαίδευση και τις τέχνες καθώς η εικόνα της χρόνιας εγκατάλειψης του εμβληματικού κτηρίου που κατασκεύασε τη δεκαετία του ’70 ο Ιωάννης Δεσποτόπουλος αλλάζει και προσαρμόζεται στις λειτουργικές ανάγκες τού σήμερα, διατηρώντας ταυτόχρονα τις λιτές, αυστηρές γραμμές του σπουδαίου αρχιτέκτονα. Το κτήριο, επιτομή του μοντερνισμού με την εξαιρετική ποικιλία των χώρων του, τους εσωτερικούς διαδρόμους, τις εναλλαγές φωτός, παραδόθηκε το 1976 στο Ωδείο, χωρίς ωστόσο να ολοκληρωθεί ο κήπος , η είσοδος και οι κατώτεροι χώροι καθώς προοριζόταν να αποτελέσει μέρος ενός ευρύτερου κτηριακού συγκροτήματος το οποίο οραματίστηκε ο Ι. Δεσποτόπουλος όπου θα συγκεντρώνονταν όλες οι μορφές τέχνης.

• Καθώς τα χρόνια περνούσαν και με τα έργα αναβάθμισης των γειτονικών κτηρίων του πολιτιστικού κέντρου της Αθήνας – Μέγαρο Μουσικής, Εθνική Πινακοθήκη, Βυζαντινό Μουσείο, Κυκλαδικής Τέχνης, Μουσείο Μπενάκη, Μουσείο Γουλανδρή – το Ωδείο Αθηνών εξακολουθούσε να παραμένει απόμακρο και αινιγματικό, σε εκκρεμότητα μέσα στον ιστό της πόλης.

Οι εργασίες που είναι σε εξέλιξη προβλέπουν ένα ανανεωμένο αμφιθέατρο 600 θέσεων, μαζί με τους βοηθητικούς χώρους και του υπόγειου πειραματικού πολυχώρου τύπου black box δυναμικότητας 200 θέσεων, το οποίο θα μπορεί να μετατρέπεται εύκολα σε τέσσερις συνεδριακές αίθουσες με δυνατότητες συνένωσής τους. Παράλληλα, διαμορφώνεται η είσοδος του κτιρίου με χώρους για εκθέσεις, κοινωνικές εκδηλώσεις, ενώ στο ισόγειο προς την οδό Ρηγίλλης δημιουργείται το καφέ και το εστιατόριο του Ωδείου. Το δεύτερο υπόγειο της βόρειας πλευράς μεταμορφώνεται σε κέντρο μουσικής τεχνολογίας, χώρο υποστήριξης της νεανικής πολιτισμικής επιχειρηματικότητας και χώρο ανάπτυξης της διδασκαλίας εξ αποστάσεως στον τομέα της μουσικής εκπαίδευσης.

Την αρχική απορία «πώς είναι δυνατόν στο κέντρο μιας μεγάλης πρωτεύουσας, λίγα μέτρα από το προεδρικό Μέγαρο να υπάρχει ένα μνημείο αρχιτεκτονικής υπογεγραμμένο από τον Ιωάννη Δεσποτόπουλο και να σαπίζει ημιτελές και εγκαταλειμμένο» εξέφρασε ο πρόεδρος του Ωδείου Αθηνών Νίκος Τσούχλος, σε σχετική συνέντευξη Τύπου εχθές, πιάνοντας το νήμα από την αρχή.

«Αυτή η σκέψη φαίνεται υπήρξε πειστική για όλους τους ανθρώπους οι οποίοι μας στήριξαν, ιδιώτες και πολιτιστικά ιδρύματα, που με τις χορηγίες τους ύψους κατ’ αρχήν 600 χιλιάδων ευρώ, έγινε δυνατή η προετοιμασία με τις μελέτες προκειμένου το έργο αποκατάστασης και ολοκλήρωσης να διεκδικήσει προγράμματα, αρχικά του Δήμου Αθηναίων επί δημαρχίας Καμίνη και στη συνέχεια να ενταχτεί στην Περιφέρεια Αττικής. Το αρχιτεκτονικό μας σχέδιο για το Ωδείο Αθηνών είναι ελαφρώς διαφορετικό από εκείνο που περιγράφεται στην πολεοδομική άδεια του 1980 (επρόκειτο για την κατασκευή μιας διώροφης Μουσικής Ακαδημίας). Τώρα, με την ολοκλήρωση των πολύ σημαντικών υποδομών14 χιλιάδων τμ, αλλάζουμε κατεύθυνση και μπορούμε να δώσουμε προτεραιότητα στους νέους καλλιτέχνες οι οποίοι, για παράδειγμα, μετά την ολοκλήρωση των σπουδών τους και έως την ένταξη τους στην «αγορά» εργασίας του πολιτισμού θα μπορούν για ένα διάστημα να παρουσιάζουν πρωτοβουλίες τους και να τις στηρίζουμε με κάθε δυνατό τρόπο».

Το έργο αποπεράτωσης και εκσυγχρονισμού των κτηριακών εγκαταστάσεων του Ωδείου Αθηνών, χρηματοδοτείται με 7 εκατ. ευρώ από την Περιφέρεια Αττικής μέσω ΕΤΠΑ. Επιπρόσθετα, η Περιφέρεια Αττικής χρηματοδοτεί με 790.000 ευρώ τη ψηφιοποίηση και αρχειοθέτηση του πολύτιμου Ιστορικού Αρχείου του Ωδείου, ο όγκος του οποίου ανέρχεται σε 830.000 σελίδες.

Το κτήριο κηρύχτηκε νεότερο μνημείο το 2017, από το υπουργείο Πολιτισμού. «Διατηρήσαμε το πνεύμα και την γεωμετρία του, αλλά επειδή ποτέ δεν ολοκληρώθηκε δεν είχαμε κάποιο ”λείψανο” να διατηρήσουμε. Ο σπουδαίος Ιωάννης Δεσποτόπουλος ανέπτυσσε διαδοχικές μελέτες του κτιρίου, άφησε χιλιάδες σχέδια αναζητώντας απαντήσεις στο έργο. Εμείς προσπαθήσαμε να καλύψουμε σύγχρονες ανάγκες» παρατήρησε η αρχιτέκτονας Ήβη Νανοπούλου, διευθύνουσα σύμβουλος του γραφείου μελετών «Θύμιος Παπαγιάννης και Συνεργάτες ΑΕΜ». Ανέφερε ως παράδειγμα την αποκατάσταση με σύγχρονη ακουστική στην ηχομόνωση του αμφιθεάτρου.

Χαιρετισμός υπουργού Πολιτισμού Λ. Μενδώνη

«Με το έργο αυτό ολοκληρώνεται και λήγει μια εκκρεμότητα πολλών χρόνων της ελληνικής πολιτείας καθώς ήδη από την δεκαετία του 70 το κράτος είχε αναλάβει την υποχρέωση της ολοκλήρωσης αυτών των έργων του Ιωάννη Δεσποτόπουλου. Το Ωδείο Αθηνών αποκαθίσταται και για να εξυπηρετήσει τις σύγχρονες ανάγκες της εκπαίδευσης και της τέχνης. Πολύ κοντά από την Εθνική Πινακοθήκη, σε άμεση γειτνίαση με το Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο και με το Λύκειο του Αριστοτέλη, το Ωδείο Αθηνών αποτελεί έναν πολύτιμο κρίκο στο πολιτιστικό δίκτυο που υπάρχει και αναπτύσσεται στο κέντρο της πρωτεύουσας. Ένα δίκτυο το οποίο πλουτίζει, ψυχαγωγεί -με την αρχαία σημασία της λέξης – τους Αθηναίους και τους επισκέπτες της πρωτεύουσας» ανέφερε σε μήνυμα της στη συνέντευξη Τύπου η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη.

Υφυπουργός Πολιτισμού σε θέματα Σύγχρονου Πολιτισμού, Ν. Γιατρομανωλάκης

«Φέτος γιορτάζουμε τα 150 χρόνια του Ωδείου Αθηνών το οποίο έχει προσφέρει σε γενιές καλλιτεχνών όλα αυτά τα χρόνια. Το Ωδείο εδρεύει στο εμβληματικό κτήριο του Δεσποτόπουλου από τα πιο σημαντικά κτίρια της Αθήνας. Όμως, για παρά πολλά χρόνια το 50% παρέμενε ημιτελές. Είμαστε σε πολύ ευχάριστη θέση να μοιραστούμε την χαρά μαζί με το Ωδείο κι όλους τους σπουδαστές και αποφοίτους, ότι πλέον αυτό το ιστορικό κτίριο αποπερατώνεται χάρη στην γενναιόδωρη προσφορά των φίλων του Ωδείου αλλά και στα ευρωπαϊκά προγράμματα που κατέστησαν αυτό το έργο δυνατό. Ευχαριστίες στον περιφερειάρχη Αττικής , τη Φιόνα Ξανθοπούλου Σβαρτς ου Ιδρύματος Σβαρτς, το ‘Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος, τον Οργανισμό Νέον, το Ίδρυμα Λεβέντη, το Ίδρυμα Κωστοπούλου, το Ίδρυμα Χορν κ.ά.».

Περιφερειάρχης Αττικής Πατούλης

«Η Περιφέρεια Αττικής αποφάσισε να χρηματοδοτήσει με 7 εκατ. ευρώ το έργο εκσυγχρονισμού του Ωδείου Αθηνών για την πλήρη αξιοποίηση των δυνατοτήτων του εμβληματικού κτιρίου, τοποσήμου της Αθήνας. Εγκρίναμε και επιπλέον 800 χιλιάδες ευρώ για την ψηφιοποίηση και αρχειοθέτηση του περίφημου αρχείου του Ωδείου Αθηνών. Η ιστορία της μουσικής δημιουργίας στην Ελλάδα διασώζεται μ’ αυτόν τον τρόπο και διαχέεται στο ευρύ κοινό, περνώντας στη σύγχρονη ψηφιακή εποχή. Ο πολιτισμός αποτελεί βασικό πυλώνα στρατηγικού σχεδιασμού και η Περιφέρεια στηρίζει το πολιτιστικό αποτύπωμα της Αττικής αξιοποιώντας στο μέγιστο βαθμό κάθε διαθέσιμο χρηματοδοτικό εργαλείο».

Δήμαρχος Αθηναίων Κώστας Μπακογιάννης

«Γιορτάζουμε τα 150 χρόνια προσφοράς και συμβολής του Ωδείου Αθηνών. Η αποπεράτωση του κτιρίου στο κέντρο είναι διπλή σημασίας: Η Αθήνα αποκτά ένα κύτταρο πολιτισμού και αφετέρου κάνουμε ένα ακόμα βήμα ενός σπουδαίου οράματος που ξεκίνησε την δεκαετία του 50. Το Πνευματικό Κέντρο του Δήμου είχε σχεδιαστεί για να συνδέσει μια σειρά από λειτουργίες σ΄ ένα τετράγωνο της πόλης με τεράστια σημασία. Απ’ αυτό μόνο το Ωδείο Αθηνών προχώρησε ή δυστυχώς προχώρησε με καθυστέρηση. Το αρχικό σχέδιο του Δεσποτόπουλου του 1976 δεν ολοκληρώθηκε ποτέ. Ας κρατήσουμε πώς έγινε χάρη στη συνεργασία πολλών διαφορετικών δυνάμεων. Ιδρύματα, ιδιώτες, το κράτος και τη νέα διοίκηση .Το επόμενο βήμα είναι η διαμόρφωση του υπαίθριου χώρου και ο Δήμος Αθηναίων συνεργάζεται ήδη με τη διοίκηση του Ωδείου Αθηνών. Ελπίζω πολύ σύντομα να μπορέσουμε να παρουσιάσουμε απτά αποτελέσματα».

ΑΠΕ – ΜΠΕ