Στη συνέντευξη της Δευτέρας η συγγραφέας Βησσαρία Ζορμπά – Ραμμοπούλου

Βησσαρία Ζορμπά – Ραμμοπούλου: «Οι ήρωες των βιβλίων μου είναι οι πρωταγωνιστές των παιδικών μου αναμνήσεων»

• Ξεκινάμε σήμερα στο «Agrinio365 media group» («antenna-star.gr» και «agriniotimes.gr») τις εβδομαδιαίες παρουσιάσεις σημαντικών και αξιόλογων προσωπικοτήτων της περιοχής μας από όλους τους τομείς, οι οποίες θα δημοσιεύονται κάθε Δευτέρα, επιθυμώντας να κάνουμε πιο γνωστό το έργο τους αλλά και να τους γνωρίσουμε καλύτερα.

Συνέντευξη στη Νάντια Μπούτα

Η πρεμιέρα ανήκει στην κ. Βησσαρία Ζορμπά-Ραμμοπούλου, η οποία με την ευκαιρία της κυκλοφορίας του μυθιστορήματός της «Οι ματαιωμένοι αρραβώνες» από τις «Εκδόσεις Πατάκη», μας μίλησε τόσο για τα παιδικά της χρόνια, τους ήρωες των βιβλίων της και τη δημιουργική ενασχόλησή της με τα παιδιά και τους εφήβους, όσο και για τις αξίες και τους προβληματισμούς της σχετικά με τον σύγχρονο τρόπο ζωής και τους στόχους της για το μέλλον.

Να σημειώσουμε ότι η κ. Βησσαρία Ζορμπά – Ραμμοπούλου σπούδασε Φιλολογία και Αρχαιολογία, μετεκπαιδεύτηκε στα Παιδαγωγικά, είναι κάτοχος Μεταπτυχιακού Διπλώματος Ειδίκευσης του Πανεπιστημίου Πατρών και διδάκτωρ του Παντείου Παν/μίου.

Έργα της για παιδιά και ενηλίκους βραβεύτηκαν σε Πανελλήνιους Διαγωνισμούς και κυκλοφορούν από τις εκδόσεις Ψυχογιός, Κέδρος, Πατάκης, Ωκεανίδα, Aρτέον, Σαΐτης.

 Το μυθιστόρημά της «Το Κρυμμένο Εργοστάσιο Παιχνιδιών» (ΠΑΤΑΚΗΣ) απέσπασε το Βραβείο Κύκλου Ελληνικού Παιδικού Βιβλίου, οι: «Σελίδες ενός Έφηβου Χειμώνα» (ΠΑΤΑΚΗΣ) συμπεριλήφθηκε στη βραχεία λίστα για ΚΡΑΤΙΚΟ ΒΡΑΒΕΙΟ, «Το Καλοκαίρι των Αβάρων» (ΚΕΔΡΟΣ) στη βραχεία λίστα του «ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ». Το 2018 βραβεύτηκε από το Ίδρυμα «Μιχάλης Κακογιάννης», για την τραγωδία «ΜΕΛΕΑΓΡΟΣ: Ο Γιος της Αλθαίας».

Σήμερα εργάζεται ως Διευθύντρια σε Γυμνάσιο στο Αγρίνιο.

 

Κυρία Ζορμπά, χαίρομαι ιδιαίτερα που «εγκαινιάζουμε» τις παρουσιάσεις μας με εσάς, μια επιτυχημένη και διεθνώς αναγνωρισμένη γυναίκα-συγγραφέα και έναν υπέροχο άνθρωπο. Αυτό, μου δίνει την ευκαιρία να ξεκινήσω τις ερωτήσεις μου με μια ερώτηση που αφορά εμάς τις γυναίκες. Πιστεύετε ότι η γυναίκα στη σημερινή κοινωνία έχει τις ίδιες ευκαιρίες και αναγνωρισιμότητα με τον άντρα; 

Από άποψη νομοθεσίας στη σημερινή κοινωνία, οι γυναίκες έχουν πετύχει τη μέγιστη αναγνώριση των δικαιωμάτων τους στην εργασία, στην οικογένεια και στην κοινωνία. Οπότε, ναι, πιστεύω πως οι ευκαιρίες είναι, τουλάχιστον στην πλειοψηφία των σύγχρονων χωρών, ίδιες ή ανάλογες. Δυστυχώς όμως υπάρχουν και στο σύγχρονο κόσμο χώρες ή καθεστώτα που δεν αναγνωρίζουν τα δικαιώματα των γυναικών στην εκπαίδευση, στην εργασία, στην αυτοδιάθεση. Υπάρχουν χώρες, όπου τα κοριτσάκια δεν επιτρέπεται να πάνε σχολείο, δεν μπορούν να  παίξουν ελεύθερα, γίνονται «νύφες» σε παιδική ηλικία, τιμωρούνται βάναυσα αν παραβούν ένα ανδροκρατούμενο σύστημα παραδοσιακών αρχών. Αυτά θεωρώ ουσιώδη προβλήματα για τη ζωή μιας γυναίκας και αυτά προσπαθώ να αναδείξω μέσα από τις ζωές των ηρωίδων  στα έργα μου, είτε τα παιδικά- εφηβικά είτε των ενηλίκων.

Έχετε αντιμετωπίσει δυσκολίες -ως γυναίκα- στην επαγγελματική σας σταδιοδρομία;

Δεν έχω αντιμετωπίσει ιδιαίτερες δυσκολίες στην επαγγελματική μου σταδιοδρομία -ως γυναίκα. Ίσως επειδή, λόγω των προσωπικών μου ενδιαφερόντων, κινήθηκα  πάντοτε σε χώρους, όπως τα σχολεία, τα Πανεπιστήμια, οι εκδόσεις.  Χώροι, στους οποίους  τέτοια πράγματα, όπως τα δικαιώματα των γυναικών, είναι αυτονόητα. Τώρα, αν εξ αιτίας φθόνου  κάποιοι χρησιμοποιούν προσχηματικά το φύλο, για να βλάψουν ή να αμφισβητήσουν επαγγελματικά μια γυναίκα και να καλύψουν τη δική τους κακεντρέχεια, αυτό  νομίζω πως μπορεί να συμβεί και στην επαγγελματική ζωή ενός άνδρα: η προσχηματική αμφισβήτηση λόγω επαγγελματικού ανταγωνισμού ή φθόνου είναι διαχρονικό και διαφυλικό ανθρώπινο ελάττωμα. Έχει σχέση με την ηθική του καθενός και όχι με το φύλο του άλλου.

Πόσο εύκολο είναι όμως για μια γυναίκα να συνδυάσει οικογενειακή ζωή και καριέρα; 

Όσο εύκολο ή δύσκολο ήταν πάντα: παρά τη στερεοτυπική άποψη ότι στο παρελθόν οι γυναίκες είχαν μόνον οικιακά καθήκοντα, αυτό δεν αληθεύει. Οι γυναίκες δούλευαν πάντοτε, έστω μόνον εντός της οικογένειας και στο πλάι του πατέρα ή του συζύγου, αλλά δούλευαν: στο χωράφι, στην οικογενειακή επιχείρηση… Απλώς αυτή η εργασία δεν ήταν απαραίτητα επιλογή τους, θεωρούνταν αυτονόητη και δεν αναγνωριζόταν ως αμειβόμενο έργο. Οπότε, θεωρώ πως σήμερα, με σωστό προγραμματισμό και ιεράρχηση είναι κατά πολύ ευκολότερο.

Πως θα χαρακτηρίζατε με μια λέξη τα παιδικά σας χρόνια; Διαβάζατε παιδικά βιβλία; Πιστεύετε πως σήμερα τα παιδιά διαβάζουν βιβλία; 

Τα παιδικά μου χρόνια με μια λέξη ήταν ευτυχισμένα. Διάβαζα πολύ και έγραφα από μικρή. Είχα την ενθάρρυνση και την επιβράβευση που χρειαζόμουν για να ασχολούμαι με  ό,τι αγαπούσα. Τι άλλο να ζητούσα; Όσο για τα σημερινά παιδιά, παρά τη γκρίνια των μεγάλων, η εμπορική κίνηση των παιδικών και εφηβικών βιβλίων δείχνει ότι διαβάζουν.

Τι είναι αυτό που σας ώθησε να γράψετε παιδική λογοτεχνία; Πώς έχετε εμπνευστεί τους ήρωες των βιβλίων σας; Ταυτίζεστε με αυτούς; 

Πρώτα από όλα η αγάπη μου για τα παιδιά και η βαθύτατη πεποίθησή μου πως η λογοτεχνία αποτελεί άτυπη μεν, ισχυρότερη δε, μορφή μάθησης και αγωγής. Η σχολική εκπαίδευση καθιστά τον άνθρωπο εγγράμματο. Η λογοτεχνία τον καθιστά μορφωμένο. Μέσα από τα έργα μου πολλαπλασιάζω και δίνω ποικιλομορφία στην προσφορά μου προς τα παιδιά, που αποτελούν μεν τους πολίτες του αύριο, την πιο ανίσχυρη όμως ηλικιακή κατηγορία του ανθρώπινου είδους. Οι περισσότεροι ήρωες των βιβλίων μου είναι οι πρωταγωνιστές των παιδικών μου αναμνήσεων, οι φίλοι των παιδιών μου, οι μαθητές και οι μαθήτριές  μου. Και βέβαια ταυτίζομαι μαζί τους. Στενοχωριέμαι πολύ, όταν τελειώνω ένα μυθιστόρημα και αποχωρίζομαι τους χάρτινους πρωταγωνιστές του.

Πότε θεωρείτε ότι κάποιος άνθρωπος φτάνει στην ολοκλήρωσή του ως άνθρωπος; Πιστεύετε ότι μπορεί ο άνθρωπος σήμερα να είναι πραγματικά ευτυχισμένος;

Ο κάθε άνθρωπος φτάνει στην ολοκλήρωσή του, όταν ανακαλύψει τη «μέσα του φωνή», συχνά κόντρα στις επιταγές της επικαιρότητας, στα «in” και «out» της εποχής και στα καλέσματα των Σειρήνων. Και μπορεί πραγματικά να είναι ευτυχισμένος, αν , αφού ανακαλύψει τις πραγματικές κλίσεις του, επιλέξει συνειδητά να τις υπηρετήσει και να τις αναπτύξει με ταπεινότητα, επιμονή και αφοσίωση. Χωρίς να ανησυχεί για την ανταμοιβή ή την επιτυχία. Η ευτυχία δεν είναι απότοκο της επιτυχίας. Αντίθετα, οι επιτυχίες προέρχονται από ευτυχισμένους με τις επιλογές τους ανθρώπους.

Ποιες θεωρείτε ότι είναι οι μεγαλύτερες αξίες στη ζωή μας σήμερα; Κατά πόσο ο σύγχρονος άνθρωπος τις σέβεται; 

Ο σεβασμός και η προαγωγή της κάθε μορφής ζωής. Και δε νομίζω ότι η ανθρωπότητα στην εποχή μας δείχνει ιδιαίτερο σεβασμό, ειδικά στην ανθρώπινη ζωή.

Τι σας ενοχλεί περισσότερο στη χώρα μας; Πιστεύετε ότι μπορεί αν γίνει κάτι για αυτό;

Νομίζω ότι το μεγαλύτερο πρόβλημα στη χώρα μας είναι πως ενδιαφέρεται περισσότερο για το βόλεμα αυτού που εργάζεται πίσω από το «γκισέ» παρά για την εξυπηρέτηση αυτού που στέκεται μπροστά από τον «γκισέ». Δεν πιστεύω ότι μπορεί να γίνει κάτι γι’ αυτό, τουλάχιστον όχι σύντομα, γιατί γύρω του έχει πλεχτεί ένα σύστημα οικονομικο-πολιτικών αξιών και στάσεων, που δεν μπορεί να αλλάξει από τη μια μέρα στην άλλη σε μια χώρα με μόνιμη οικονομική ύφεση και επισφάλεια.

Πως θα χαρακτηρίζατε τη νέα γενιά; Τι θα πρέπει να προσέξει και σε τι να επενδύσει; Αυτή η γενιά που μεγαλώνει με τα τάμπλετ και τα κινητά είναι πιο ευτυχισμένη από «τη γενιά της αλάνας;» 

Αποφεύγω τους χαρακτηρισμούς. Αγαπώ τα παιδιά και τους νέους, νιώθω μεγάλη στοργή γι’ αυτούς και τις προσπάθειές τους. Δε θέλω να τους βάζω ή να τους βάζουν ταμπέλες, που λειτουργώντας ως «αυτοεκπληρούμενη προφητεία» τα οδηγούν στο μηδενισμό και στην απαξίωση του καιρού και της ζωής τους. Εκείνο που θα πρέπει να προσέξει η νέα γενιά είναι να επενδύσει στην εσωτερική καλλιέργεια θετικών χαρακτηριστικών και όχι στη συλλογή προσόντων. Δεν είναι «ηλεκτρονικοί εγκέφαλοι», που η παροχή δεδομένων τους κάνει αποτελεσματικότερους. Είναι πρόσωπα που η καλλιέργεια της ψυχής τους τα οδηγεί στην προκοπή και στην ευτυχία. Φυσικά, τα παιδιά είναι ευτυχισμένα κάθε φορά με ό,τι τους παρέχει η εποχή τους. Είναι χαρακτηριστικό της παιδικής ηλικίας πάντοτε, σε όλες τις εποχές. Ούτε βιώνουν ως απώλεια κάτι που δεν έχουν γνωρίσει. Αλλά, για την ανάπτυξη των παιδιών η «αλάνα» και το ελεύθερο παιχνίδι δεν μπορούν να υποκατασταθούν από κανενός είδους οθόνη. Ούτε καν από τις λεγόμενες «απογευματινές δραστηριότητες», που είναι προγραμματισμένες και ελεγχόμενες. Στο ελεύθερο παιχνίδι τα παιδιά παίζουν όσο θέλουν, επιλέγουν και μοιράζουν τους ρόλους όπως θέλουν, αναπτύσσονται ελεύθερα.

Ποια εφόδια θελήσατε να δώσετε ως μητέρα στα παιδιά σας, προκειμένου να τα βοηθήσετε να πετύχουν τους στόχους τους και να είναι ευτυχισμένα στη ζωή τους; 

Προσπάθησα να τα βοηθήσω να ανακαλύψουν το καθένα το δικό του ταλέντο. Και ύστερα τους έδειξα να μετράνε την προκοπή τους σε αυτό με μόνο κριτήριο τον εαυτό τους στο χρόνο και όχι το διπλανό τους στο χώρο: αν λ.χ. έχεις κάποια κλίση και ταλέντο στη ζωγραφική, αυτό πρέπει να αναπτύξεις, άσχετα με τα κελεύσματα των καιρών και τα έργα των διπλανών. Και αν πρέπει να μετρήσεις την πρόοδό σου σε αυτό, πρέπει να συγκρίνεις τα δικά σου έργα στο σήμερα με τα δικά σου έργα στο χτες και όχι με τα έργα του διπλανού σου. Γιατί υπάρχει περίπτωση, ανταγωνιζόμενος κάποιον λ.χ. στα Μαθηματικά, να μην ανακαλύψεις ποτέ το δικό σου ταλέντο στο Χορό.

Πώς περνάτε τον ελεύθερο χρόνο σας; Υπάρχουν κάποιες δραστηριότητες με τις οποίες θα θέλατε να ασχοληθείτε; Ποιοι είναι οι στόχοι σας και οι φιλοδοξίες σας για το μέλλον;

Διαβάζοντας, γράφοντας, και φροντίζοντας τα  λουλούδια μου. Θα ήθελα να έχω το χρόνο να κολυμπώ περισσότερο. Όσον αφορά το μέλλον, ποτέ δε βάζω μακροπρόθεσμους στόχους, για να μπορώ να έχω τη μεγαλύτερη δυνατή συγκέντρωση στο προκείμενο και να αντιλαμβάνομαι έγκαιρα όσα προσφέρει η ζωή. Καμιά φορά η προσήλωση των ματιών σε μεγαλεπήβολα σχέδια σε τυφλώνει μπροστά στα χαμόγελα του σήμερα. Προς το παρόν η μόνη μου φιλοδοξία είναι να τελειώσω τις διορθώσεις στο καινούριο μου μυθιστόρημα.

Κυρία Ζορμπά, σας ευχαριστώ πολύ. Εύχομαι ολόψυχα καλή επιτυχία στο νέο σας μυθιστόρημα.