«Τα μαγικά μαξιλάρια» των Γ. Δούση – Ε. Τριβιζά στην Εθνική Λυρική Σκηνή

Η Εθνική Λυρική Σκηνή παρουσιάζει μια νέα φιλόδοξη παραγωγή όπερας για όλη την οικογένεια. Το πολυβραβευμένο βιβλίο του Ευγένιου Τριβιζά «Τα μαγικά μαξιλάρια» έγινε όπερα σε μουσική Γιώργου Δούση και λιμπρέτο Ευγένιου Τριβιζά, η οποία θα παρουσιαστεί από τις 14 Νοεμβρίου και για 10 μοναδικές παραστάσεις στην Αίθουσα «Σταύρος Νιάρχος» της Εθνικής Λυρικής Σκηνής στο ΚΠΙΣΝ, σε μουσική διεύθυνση Νίκου Βασιλείου και σκηνοθεσία Νατάσας Τριανταφύλλη.

  • Ενταγμένη στο αφιέρωμα για τα 200 χρόνια από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης, η παραγωγή των «Μαγικών μαξιλαριών» έρχεται για να εξυμνήσει τη φωτεινή δύναμη της αντίστασης σε κάθε απολυταρχία και σκοταδιστική τυραννία.

Η υπόθεση του έργου μάς μεταφέρει σε μια χώρα μακρινή και μυθική, όπου ένας άπληστος άρχοντας, ο Αρπατίλαος ο Πρώτος, αποφασισμένος να αυξήσει την παραγωγή σμαραγδιών στη χώρα του, καταργεί τα πάρτι γενεθλίων, τις Απόκριες, τις διακοπές του καλοκαιριού, όλες τις γιορτές, ακόμα και τις Κυριακές, που μετονομάζονται, κατόπιν εντολής του, σε «Προδευτέρες» και δεν διαφέρουν στο παραμικρό από τις Δευτέρες. Οι κάτοικοι, υποχρεωμένοι να δουλεύουν ολοένα και πιο εξαντλητικά στα σμαραγδωρυχεία και τα πλεκτήρια συρματοπλεγμάτων, διαμαρτύρονται.

Ο Αρπατίλαος αδυνατεί αρχικά να κατανοήσει τους λόγους της λαϊκής δυσαρέσκειας, ωσότου ένας διορατικός αυλικός τού εξηγεί ότι σαφώς οφείλεται στα όνειρά τους: Ονειρεύονται ότι πετάνε, ενώ σέρνονται στην πραγματικότητα. Γι’ αυτό αισθάνονται δυσαρεστημένοι! Άλλωστε τα όνειρα απειλούν το καθεστώς. «Μόνο αν τους στερήσετε τα όνειρά τους», τον συμβουλεύει, «θα ησυχάσετε, Εκλαμπρότατε». Έτσι ο Αρπατίλαος με τη βοήθεια του καταχθόνιου αρχιμάγου Σαυρίλιου Βρισελιέ και του επικεφαλής της βασιλικής φρουράς Βουλίμιου Βλήμα τούς ξεγελάει και τους αναγκάζει να κοιμούνται τα βράδια σε μαξιλάρια που προκαλούν αποτρόπαιους εφιάλτες. Το καταχθόνιο σχέδιο φαίνεται να έχει το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα. Οι διαμαρτυρίες σταματούν. Η παραγωγή σμαραγδιών και η συγκομιδή συρματοπλεγμάτων αυξάνεται κατακόρυφα. Ο Αρπατίλαος και οι αυλικοί πανηγυρίζουν. Δεν ξέρουν, όμως, ότι κάπου μακριά από το παλάτι, σ’ ένα ταπεινό σχολείο, ξεκινάει η αντίσταση. Μερικοί μαθητές και ένας εμπνευσμένος δάσκαλος είναι αποφασισμένοι, αψηφώντας θανάσιμους κινδύνους, να ξαναβρούν τα χαμένα τους όνειρα.

Το διάσημο, πολυμεταφρασμένο και πολυβραβευμένο έργο του Ευγένιου Τριβιζά, έπειτα από μακρά σταδιοδρομία ως μυθιστόρημα και θεατρικό, διασκευάζεται από τον ίδιο τον συγγραφέα για πρώτη φορά σε όπερα για όλη την οικογένεια. Η μουσική του Γιώργου Δούση, πλούσια σε συναισθήματα, περιπλανιέται απολαυστικά στα εκθαμβωτικά ανάκτορα, τα φτωχικά σχολεία και τα ερεβώδη ορυχεία σμαραγδιών της Ουρανούπολης ζωντανεύοντας ένα σύνολο σπαρταριστών χαρακτήρων, ενώ η σκηνοθεσία της Νατάσας Τριανταφύλλη αναζητά τον ποιητικό πυρήνα και την απελευθερωτική δύναμη ενός λυτρωτικού και ανεξάντλητου κλασικού παραμυθιού.

Ο συγγραφέας και εγκληματολόγος Ευγένιος Τριβιζάς σημειώνει, μεταξύ άλλων, για το έργο: «Πολλά και διάφορα είδη μαξιλαριών, παράξενων και μυθικών, εμφανίζονται στα παραμύθια μου. Το έργο μου, όμως, στο οποίο τα μαξιλάρια παίζουν καίριο και κρίσιμο ρόλο είναι “Τα μαγικά μαξιλάρια”. Σε αντίθεση με πολλά έργα για παιδιά, που ήρωές τους είναι ατρόμητοι ιππότες, μεγαλόπρεποι πρίγκιπες και νικηφόροι βασιλιάδες, κεντρικοί ήρωες στο έργο αυτό είναι ο δάσκαλος και οι μαθητές ενός υποβαθμισμένου σχολείου. Στην εποχή μας, ξεχνάμε συχνά ότι οι δάσκαλοι, πέρα από τη μετάδοση γνώσεων, έχουν τη δυνατότητα να διαγράφουν το μέλλον, ν’ αλλάζουν ζωές, προσφέροντας οράματα, στόχους, όνειρα. Και όταν το επιτυγχάνουν, καθίστανται ηρωικότεροι από ατρόμητους ιππότες, μεγαλόπρεπους πρίγκιπες και νικηφόρους βασιλιάδες.

Τα “Μαγικά μαξιλάρια” ξεκίνησαν ως μυθιστόρημα, μεταφράστηκαν σε ουκ ολίγες γλώσσες, διασκευάστηκαν σε θεατρικό έργο που ευτύχησε να σκηνοθετηθεί από εμπνευσμένους θεατράνθρωπους όπως η Λήδα Πρωτοψάλτη στο Θέατρο Στοά και ο Γιάννης Κακλέας στο Εθνικό Θέατρο, και τώρα παίρνουν τη μορφή όπερας, με τον Γιώργο Δούση να τους χαρίζει νέα πνοή με τις συναρπαστικές του μελωδίες, τη Νατάσα Τριανταφύλλη να προσθέτει τα ροδοπέταλά της στο περιεχόμενο των αντιεφιαλτικών μαξιλαριών, την Τίνα Τζόκα, την Ιωάννα Τσάμη και τον Γιώργο Τέλλο να πλάθουν από σύρμα, ύφασμα και φως, θρανία και θρόνους, πορφύρες και σχολικές ποδιές, ηλιαχτίδες και λάμψεις σμαραγδιών. Εύχομαι όσοι παρακολουθήσουν τα “Μαγικά μαξιλάρια” να μην ξεχάσουν εύκολα τα λόγια του δάσκαλου στην παγωμένη αίθουσα του υποβαθμισμένου σχολείου: “Ότι κι αν σας πάρουν / πάντα κάτι μένει / που κανείς δεν το αγγίζει / κανείς δεν σας το παίρνει! Ελπίδα, όαση, παρηγοριά σας, / θησαυρός στη συμφορά σας / μένουνε τα όνειρά σας!”».

Ο συνθέτης και πιανίστας Γιώργος Δούσης, ο οποίος μεταξύ άλλων έχει συνθέσει πέντε ακόμα όπερες, σημειώνει: «Τα “Μαγικά μαξιλάρια” είναι ένα παντοτινά επίκαιρο έργο. Η δομή του έργου και ο λόγος του Ευγένιου Τριβιζά με οδήγησε με απόλυτη ασφάλεια σε μια σχεδόν αυτόματη διαδικασία σύνθεσης. Έγραψα το έργο απνευστί βιώνοντας πλούσια συναισθήματα. Ήταν μια μοναδική εμπειρία, από αυτές που εύχεται κανείς να ζήσει».

Η σκηνοθέτις Νατάσα Τριανταφύλλη επισημαίνει: «Η ιστορία των “Μαγικών μαξιλαριών” γίνεται για πρώτη φορά όπερα για όλη την οικογένεια. Μας θυμίζει ότι είμαστε φτιαγμένοι από τα υλικά της γιορτής, της γενναιότητας, της ζωής, που ενυπάρχουν πάντοτε μυστικά και δεν εξαντλούνται ποτέ από εξωτερικές τυραννίες. Τα υλικά που σε κάνουν να κοιτάζεις τον ουρανό και να αναγνωρίζεις ότι, ακόμα και αν και είσαι μικρός, είσαι μέγας! Τα υλικά του ονείρου!».

Την ευθύνη της μουσικής διεύθυνσης της παραγωγής έχει ο αρχιμουσικός της ΕΛΣ, Νίκος Βασιλείου. Πρωταγωνιστούν οι μονωδοί της ΕΛΣ Νικόλας Μαραζιώτης, Νίκος Κοτενίδης, Διονύσης Μελογιαννίδης, Βαγγέλης Μανιάτης, Γιώργος Ματθαιακάκης, Κωστής Ρασιδάκις και Γιάννης Κάβουρας, καθώς και τα μέλη της Παιδικής Χορωδίας της ΕΛΣ Αγγελική Ταμβακοπούλου, Δήμητρα Βασιλακοπούλου, Μάρκος Λεβογιάννης και Μάριος Πασχάλης. Συμμετέχει μικρό ορχηστρικό σύνολο, φωνητικό σύνολο και η Παιδική Χορωδία της ΕΛΣ, υπό τη διεύθυνση της Κωνσταντίνας Πιτσιάκου. Το σκηνικό υπογράφει η Τίνα Τζόκα, τα κοστούμια η Ιωάννα Τσάμη, την κινησιολογία η Δήμητρα Μητροπούλου, ενώ τους φωτισμούς ο Γιώργος Τέλλος.

Η παραγωγή υλοποιείται με τη στήριξη της δωρεάς του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος (ΙΣΝ) για τη δημιουργία του επετειακού προγράμματος της ΕΛΣ για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση του 1821.

Δείτε το τρέιλερ της παραγωγής:

zougla.gr